صدای بورس - همایش «چشم‌انداز بازارها در افق ۱۴۰۱» امروز ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ در ۷ محور تحلیل اقتصاد ایران، بازار سرمایه، ارز، مسکن، کامودیتی‌ها، اوراق بدهی و رمزارز برگزار شد.
امیر صباغ، مدیر اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایمیدرو در این همایش با موضوع «چشم‌انداز بازار کامودیتی‌ها در سال ۱۴۰۱» به ایراد سخنرانی پرداخت. وی با ارائه تعریف بین‌المللی از کامودیتی‌ها گفت: کامودیتی‌ها محصولات با ارزش و دارای کیفیت مشابه بوده که با تناژ بالا توسط تولیدکنندگان متفاوت ارائه می‌شوند. کامودیتی‌ها به دو دسته نرم (قابل رویش مثل ذرت، گندم و...) و دسته سخت (منابع معدنی، مس، سنگ آهن، فولاد، پتروشیمی و...) تقسیم می‌شوند و دارای مشخصات زیر هستند:
- عمدتا بدون تعرفه از مرزها عبور می‌کنند.
- کشف قیمت آنها عموما از طریق مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس است.
- عموما دارای تناژ تولید و مصرف بسیار بالایی هستند.
- شرکت تولیدکننده و برند برای آنها مطرح نیست.
- بازار آنها جهانی است.
- چسبندگی خاص به دلار و سیاست‌های فدرال رزرو آمریکا دارند. (نرخ بهره – نرخ اوراق قرضه – ایندکس دلار)
- وابستگی قیمت‌ها به یوان چین روندی افزایشی دارند (حدود ۵۰ درصد تولیدکامودیتی دنیا در چین مصرف می‌شود و بورس‌های چین معاملات را بر پایه یوان انجام می‌دهند.)
- بزرگترین بازار هجینگ فلزات دنیا، LME لندن با گردش مالی ۱۱.۶ تریلیون دلار یا ۴ برابر GDP انگلستان است که حجم معاملات آن ۴۰ برابر تولید دنیا است.
نمونه‌ای از کالاهای منبع پایه در سایر کشورها
چین محرک بازار کامودیتی دنیا
مدیر اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایمیدرو گفت: سهم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های چین به نسبت GDP حدود ۶.۷ درصد است. چین نقشی کلیدی در مصرف کامودیتی‌ها در دنیا دارد.
وی افزود: چین هر ۳ سال معادل ۱۰۰ سال آمریکا سیمان مصرف می‌کند و مصرف مس و آلومینیم چین در حدود ۶ برابر آمریکا است.
صباغ گفت: زیرساخت و مسکن در سال ۲۰۲۲ همچنان محرک اصلی رشد اقتصادی چین است و بازار کامودیتی‌ها گرم باقی می‌ماند. این دولت برای حدود ۵.۵ درصد رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۲ برنامه ریزی کرده بود که از طریق کاهش نرخ بهره بانکی، کاهش نسبت سپرده‌گذاری بانک‌ها نزد بانک مرکزی محقق خواهد شد.
وی بیان کرد: بحران شرکت‌های ساختمانی چین توسط بانک مرکزی این کشور در حال مدیریت است و بعد از حدود ۶ ماه، فروش مسکن در این کشور افزایشی شده و سهام شرکت‌ها صعودی است.
عوامل موثر بر قیمت کامودیتی‌ها
ارتباط رشد تولیدات صنعتی چین و سرمایه‌گذاری
وی با اشاره به تاثیر رشد فوق‌العاده هزینه‌های حمل دریایی بر قیمت کامودیتی، کمبود کانتینر و پرسنل بنادر و کامیون‌ها و قفل شدن کشتی‌ها در بنادر دنیا را از جمله مشکلات حمل دریایی عنوان کرد.
رشد فوق‌العاده هزینه‌های حمل دریایی
وی با اشاره به جزییات ۴۲۵ میلیارد دلاری صادرات روسیه گفت: از صادرات ۴۲۵ میلیارد دلاری روسیه در سال ۲۰۱۹ معادل ۲۲۵ میلیارد دلار آن مربوط به نفت، ۵۰ میلیارد دلار گاز طبیعی، ۵۰ میلیارد دلار فلزات، ۲۰ میلیارد دلار زغالسنگ، ۳۰ میلیارد دلار محصولات معدنی و ۲۵ میلیارد دلار محصولات کشاورزی است.
جزییات ۴۲۵ میلیارد دلاری صادرات روسیه
• ۱۲ % تجارت جهانی نفت
• ۵۳ % تامین نفت اروپا
• ۴۶ % تامین گاز اروپا
• ۲۰ % تامین گندم دنیا
• ۴۴ % تولید پالادیوم دنیا
• ۱۳ % پلاتین دنیا
• ۱۰ % نیکل دنیا
• یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کود شیمیایی (رتبه دوم
بعد از کانادا در تولید کود پتاس و نیترات)
• سهم ۱۸ % در تجارت زغالسنگ حرارتی دنیا
بیشتر بخوانید: دورنمایی از رمزارزها در قرن جدید
جهش قابل توجه قیمت کامودیتی‌ها ناشی از جنگ روسیه
اثرات جنگ روسیه و اوکراین بر زغالسنگ حرارتی و برق
وی در ارتباط با اثرات جنگ روسیه گفت: این کشور سهمی ۱۸ درصدی در تجارت جهانی زغالسنگ دارد و با رشد قیمت نفت و محدودیت‌های اعمالی از سوی اندونزی، حالا قیمت زغالسنگ صعودی شده است. با افت بیشتر صادرات روسیه، ناآرامی در اقتصاد کشورهای غربی بیشتر شده و سیاستمداران آمریکا و اروپا را به سوی یک راهکار عملی در جهت اطمینان از تامین کامودیتی‌ها و انرژی از روسیه هدایت می‌کند.
وی با اشاره به اثرات جنگ روسیه و اوکراین بر آلومینیوم گفت: آلومینیوم در اوج قیمت تاریخی (۳۹۰۰ دلار) است و همزمان موجودی انبارهای LME نیز نزولی بوده و دورنمای تامین این فلز را منفی کرده است. جنگ روسیه و اوکراین بر فروآلیاژها نیز اثر منفی گذاشته است به شکلی که به موازات رشد قیمت انرژی، شاخص قیمت انواع فروآلیاژ در دنیا و بخصوص اروپا در حال پرواز است.
تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر زنجیره فولاد
وی در ارتباط با تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر زنجیره فولاد به سهم بالای ۳۰ درصد اوکراین و روسیه از تامین گندله دنیا و زغالسنگ کک شو اشاره کرد و گفت: تقاضای جهانی فولاد به دلیل کمبود عرضه فولاد روسیه افزایش یافته است.
اثرات حمله روسیه به اوکراین بر محصولات کشاورزی (غلات و گندم)
رشد قیمت گندم در بازارهای جهانی ناشی از بحران روسیه و اوکراین به ۵۰ درصد رسیده و سرنوشت ۲۵ درصد تا ۳۰ درصد از عرضه جهانی این محصول که مربوط به دو کشور فوق است،
نامشخص است. با افزایش نگرانی از امنیت غذایی کشورها، توصیه می‌شود ایران سریعا نسبت به تقویت ذخایر استراتژیک گندم خود اقدام و اطلاع رسانی عمومی در خصوص لزوم کاهش مصرف نان در دستور کار قرار گیرد. باید دقت کنیم که بازار دارای کسری است و لزوما همه چیز با پول حل نمی‌شود.
وی بیان کرد: صادرات ۹ ماهه زنجیره معدن و صنایع معدنی ۹.۵ میلیارد دلار بوده است.
صباغ در جدولی عملکرد فروش شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی بورسی در بهمن ۱۴۰۰ و تجمیعی ۱۱ ماهه را مورد بررسی قرار داد. در این جدول سهم تقریبی شرکت‌های معدن و صنایع معدنی از مجموع فروش تجمعی ۱۱ ماهه شرکت‌های بورسی ۲۰ درصد است. انتظار رشد بیشتر قیمت شمش فولاد در بورس کالای ایران وجود دارد.