به گزارش صدای بورس، مهدی رباطی کارشناس اقتصادی و مدیرعامل کارگزاری بورس بیمه ایران در همایش چشم‌انداز بازارها در افق ۱۴۰۱ عنوان کرد: نتایج پژوهش‌های داخلی نشان می‌دهد ایران برای رشد اقتصادی ۸ درصدی نیاز به ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری سالانه دارد که تحقق این رقم غیرممکن است فلذا انتظار به رشد و بهبود اقتصاد کلان به صورت قابل توجه منتفی است.
وی افزود: انتظار می‌رود علیرغم تمام گمانه‌ها و تحلیل‌های ضد و نقیض حول برجام یک حصول توافق حداقلی و موقت را داشته باشیم و دو طرف ایرانی و آمریکایی نیز به این توافق احتیاج دارند که میزان فروش نفت ایران در این توافق در تحلیل آینده بازار تعیین کننده است.
رباطی بیان کرد: متغیرهای بنیادی بازار سهام از جمله مقادیر P/E، P/S و P/B همگی اصلاح‌های عجیبی داشته‌اند. به نظر بهترین استراتژی برای سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۱ ، چیدن یک پرتفولیوی متنوع برای مهار ریسک‌ها و کسب سود مناسب در سال‌های بعد باشد و در این پرتفوی قطعا سهم بازار سرمایه باید بیش از ۵۰ درصد باشد. چراکه اولا به دلیل ریزش قیمت‌ها، میزان ریسک سرمایه‌گذاری به شدت کاهش یافته و ثانیا تنش‌های شکل گرفته در اروپا منتج به رشد قیمت کامودیتی‌ها شده و بورس تهران از این موضوع تاثیر مثبت می‌پذیرند. همچنین در صورت توافق میزان فشار بر صنعت خودروسازی تا حدودی کاهش می‌بابد.
وی تاکید کرد: همچنین به این نکته باید توجه داشت که حجم نقدینگی افزایشی است. بنابراین تورم تحت کنترل دولت، مجددا در سال‌های آتی روند صعودی خواهد گرفت.
رباطی اظهار کرد: سازمان ایجادکننده پول پرقدرت باید کنترل کاملی بر روی مجموعه پول ایجاد شده در کشور داشته باشد. این امر نیاز به یک رابطه سالم و مناسب بین دولت و بانک مرکزی دارد.دولت باید به جای اتکا به بانک مرکزی درصدد بهبود ساختار و تعدیل بودجه خود برآمده و بدین ترتیب سیستم مالی دولت تابع تغییر در حجم پول و نقدینگی بخش خصوصی نخواهد شد.
همانطور که از نمودار زیر پیداست، ضریب تکاثر خلق پول همچنان مسیر صعودی در پیش گرفته و به علت مستقل نبودن بانک مرکزی در اقتصاد ایران، این روند کنترل نشده و همچنان شاهد افزایش نقدنیگی با وجود سیاست‌های شدید انتقباضی در سایر بازارهای مالی هستیم.
تورم و نرخ ارز
هر زمان که تورم در حال شدت گرفتن بوده است، دلار نیز همسو با آن حرکت کرده و در پاسخ به وضعیت موجود، افزایش یافته است. همانطور که از نمودار روبه‌رو پیداست، افزایش مستمر سطح عمومی قیمت‌ها تا مهر ۱۳۹۹، با افزایش بی‌وقفه نرخ دلار همراه بوده است. این رفتار در زمان کاهش تورم نیز محسوس است.
از خرداد ۱۴۰۰ که به طور متوسط، تورم در محدوده مشخصی، نسبتا ثابت بوده، نرخ دلار تغییر مسیر داده و افزایش یافته است. دلیل این اتفاق را می‌توان پاسخ به افزایش نقدینگی در اقتصاد، ایجاد انتظارات تورمی، و توقف مذاکرات هسته‌ای در خرداد ۱۴۰۰ دانست.
چشم انداز تورم
با توجه به تورم انباشته از سال ۹۲ که بخشی از آن در سال ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ تخلیه شد و فرض رشد نقدینگی ماهانه ۳.۵% مانند ۱۴۰۰ تورم سال ۱۴۰۱ بین ۴۰-۴۵ درصد تخمین زده می شود.
مفروضاتی مانند حذف دلار ۴۲۰۰ ، تغییر نرخ حامل‌های انرژی و شکل توافق سیاسی بر این عدد تاثیرگذار هست.
چشم انداز بازار مسکن
نرخ رشد سکه در مقایسه با رشد ارز و طلای جهانی
با توجه به جدول زیر مشاهده می‌کنید که برخلاف رشد ۴۲ درصدی نقدینگی در مهر ۱۴۰۰ نسبت به مهر ۱۳۹۹، قیمت داراییها (ارز، سهام، سکه، مسکن) با سرعت پایین یا حتی منفی در همان دوره مواجه شده است.
شاخص کل بورس در مقایسه با میانگین نرخ بهره بدون ریسک
همان طور که با وجود افزایش میانگین نرخ بهره بدون ریسک در خرداد و تیر ۱۳۹۹، بازار سرمایه به علت اعتماد به سیستم تصمیم‌گیری کشور، با افزایش بسیار در نقدینگی و حرکت رو به بالا مواجه شد، حال با از بین رفتن این اعتماد با وجود ارزنده بودن نسبی بازار، شاهد رونق آن نیستم و لذا شاخص کل حرکت منطقی خود با میانگین نرخ بهره بدون ریسک را از دست داد.
براساس نمودار و بررسی زمانی تاریخی متغیرهای مذکور طی دو سال اخیر به جز خرداد و تیر ۱۳۹۹ که شاخص کل و میانگین نرخ بهره بدون ریسک به سبب افزایش نقدینگی و اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار، همزمان افزایش داشته‌اند،در بازه‌های زمانی دیگر، شاخص کل و میانگین نرخ بهره بدون ریسک خلاف جهت یکدیگر حرکت کرده‌اند.
نتیجه‌گیری
انتظار می‌رود علیرغم تمام گمانه‌ها و تحلیل‌های ضد و نقیض حول برجام یک حصول توافقی حتی موقت را داشته باشیم.
کسری بودجه دولت به دلیل ناترازی بانک‌ها و هزینه‌های سرسام‌آور دولت همچنان منجر به رشد نقدینگی و پایه پولی خواهد شد.
در بهترین حالت نرخ ارز در محدوده‌های فعلی می‌تواند تثبیت شود. محدوده ۲۳-۲۵ هزار تومان نشان داد که یک نقطه مستحکم برای جلوگیری از افت بیشتر است.
سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۱ به طور متنوع با تمرکز بر بورس و ارزدیجیتال برای افراد ریسک پذیرتر باید مد نظر قرار گیرد.