صدای بورس - مهراز حبیبی ؛ کووید طولانی به عنوان وضعیتی تعریف می‌شود که در آن افراد برای چندین هفته یا ماه پس از شروع علائمی که ممکن است کووید را تایید کرده باشد یا نه، بهبود نمی‌یابند. همچنین شایان ذکر است که علائم کووید-۱۹ محدود به بدن نیست، بلکه بر ذهن نیز تأثیر می‌گذارد زیرا ویروس‌هایی که باعث بیماری‌های تنفسی می‌شود می‌تواند سلول‌های سیستم عصبی چه محیطی و چه مرکزی را آلوده کند. پیامدهای روانی کووید-۱۹ شامل مشکلات مغزی، اضطراب، نوسانات خلقی، مشکل در تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها و بی‌خوابی است. اما آیا خطرات زوال عقل را نیز به همراه دارد؟
اگرچه ویروس به دلیل وجود سد خونی مغزی نمی‌تواند وارد مغز شود، اما از طریق بینی یا دهان وارد بدن می‌شود و به گلو می‌رود و از آنجا ممکن است وارد ریه‌ها یا سایر اندام‌ها شود. در برخی موارد، سد خونی مغز ممکن است توسط ویروس مختل شود و می‌تواند به نورون های اطراف وارد شود و وارد سیستم عصبی مرکزی شود. شواهد فزاینده ای از تأثیر کووید بر آرایش عصبی در حال افزایش است.
وقتی صحبت از تهاجمات عصبی به میان می‌آید، ویروس کووید-۱۹ تنها می‌تواند وارد سلول‌هایی شود که دارای آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ (ACE۲) هستند. این‌ها شامل نورون‌های تحریک‌کننده و مهارکننده هستند، اما در رگ‌های خونی کوچک مغز نیز وجود دارند که به طور بالقوه می‌تواند به عنوان محل ورود ویروس عمل کند. به‌رغم همه گفتگوها و تحقیقات پیرامون این موضوع، مشخص شده است که عفونت کووید-۱۹ می‌تواند منجر به اختلال عملکرد شناختی شود که ممکن است تا سال‌ها پس از شناسایی عفونت همچنان خود را نشان دهد. مطالعات نشان داده است که افزایش التهاب بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و بیماران دچار هذیان، کاهش سطح هوشیاری، سکته مغزی و سایر عوارض می‌شود. مطالعات نشان داده که هر چه التهاب بیشتر باشد، علائم کووید-۱۹ شدیدتر است.
زوال عقل
تاکنون مطالعات انجام شده نشان داده است که بین زوال عقل و عفونت های ویروسی مانند کووید-۱۹ رابطه دو طرفه وجود دارد. افراد مبتلا به زوال عقل در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این عفونت های ویروسی هستند و بالعکس. ترومبوز همچنین یک تهدید قوی برای افرادی است که از کووید-۱۹ رنج می‌برند. ترومبوز یکی از علل اصلی سکته های مغزی است و می‌تواند منجر به مرگ و میر در افراد مبتلا به کووید-۱۹ شود. با این حال، هیچ پاسخ روشنی در مورد اینکه آیا کووید-۱۹ می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن زوال عقل از قبل شود، وجود ندارد.
چه باید کرد؟
اگرچه هیچ پاسخ قطعی در مورد اینکه آیا کووید ۱۹ می‌تواند باعث زوال عقل شود یا وضعیت موجود را بدتر کند وجود ندارد، در مورد رابطه بین اختلالات عصبی و کووید-۱۹ تأیید قطعی وجود دارد. برخی از راه‌های مبارزه با اثرات روانی کووید-۱۹ شامل فعالیت بدنی و ورزش کردن است. شرکت در فعالیت های محرک شناختی و مشارکت اجتماعی و تعامل منظم نیز توصیه می‌شود. علاوه بر این، برنامه خواب هفت تا هشت ساعته همراه با یک رژیم غذایی متعادل نیز در کاهش اثرات پس از کووید-۱۹ بسیار مفید است.