بازار طلا در سال ۲۰۲۲ با شرایط مشابه سال گذشته روبه‌رو خواهد بود. در واقع چنین به نظر می‌رسد که برآیند نیروهای افزاینده و کاهنده قیمت این فلز گرانبها در سال جاری، مشابه سال ۲۰۲۱ باشد. اما در این میان، قدرت برخی عوامل رو به افزایش است. چراکه جنگ میان روسیه و اوکراین سرانجام رنگ واقعیت به خود گرفت.
با افزایش تنش‌ها بین مسکو و کیف و حمله نظامی ارتش روسیه به خاک اوکراین که با واکنش تهدیدآمیز کشورهای غربی مواجه شد و حتی تحریم‌های روسیه را هم در برداشت، قیمت طلا به یکباره در روز ۲۴ فوریه به مرز ۱۹۸۰ دلار رسید و به رکورد تقریبا یک و نیم ساله خود دست پیدا کرد. گرچه با سخنرانی بایدن در همان روز مبنی بر اینکه آمریکا و ناتو در این جنگ اقدام نظامی نمی‌کنند اونس جهانی عقب نشینی کرد اما دوباره با ادامه این جنگ و نامشخص بودن زمان پایان آن با نوسانات بسیاری مواجه است و در زمان نگارش این مطلب که یک هفته از آغاز جنگ روسیه با اوکراین می‌گذرد، در کانال ۱۹۰۰ در نوسان قرار دارد.
اوایل امسال، مجموعه عوامل اصلی تعیین‌کننده قیمت طلا به عرضه و تقاضا (بانک‌های مرکزی، صنعت جواهرسازی، سرمایه‌گذاری) و سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی جهان برای تعیین نرخ بهره و تورم محدود بود، اما تنش در شرق اروپا از مهمترین عوامل اثرگذار بر بازار طلا به‌شمار می‌رفت. با وجود افزایش نرخ تورم به بالاترین رقم در ۴ دهه گذشته، طلا سال ۲۰۲۱ را با ۴ درصد افت به پایان برد که نخستین کاهش قیمت در سه سال بود. به ظاهر، سیاست بانک‌های مرکزی جهان در اجرای برنامه انقباض پولی برای کنترل تورم یکی از عواملی است که می‌تواند تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار طلا را کاهش دهد. به ویژه با توجه به احتمال افزایش نرخ‌های بهره از سوی فدرال رزرو آمریکا، برخی تحلیلگران معتقدند که سال ۲۰۲۲ زمان مناسبی برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا نیست. در مقابل، برخی دیگر از تحلیلگران می‌گویند: با وجود اینکه افزایش نرخ‌های بهره خبر خوبی برای بازار طلا نیست اما تاریخ نشان داده که تاثیر این عامل همیشه محدود بوده است. از سویی، برخلاف تصور عده‌ای، نرخ تورم با سرعت زیادی کاهش نخواهد یافت و این نکته نیز خبر مثبتی برای بازار طلا به شمار می‌رود. در همین حال، تقاضای بانک‌های مرکزی و صنعت جواهرسازی جهان نیز عوامل مهمی برای حمایت از این بازار هستند.
بررسی آمارهای تاریخی نشان می‌دهد که در دوره‌های تورم پایین، بازده طلا در محدوده ۷ درصد و بازده کامودیتی‌ها منفی بوده است. در مقابل، در دوره‌هایی که تورم بالا حاکم بوده، بازده سالانه طلا و کامودیتی‌ها بالای ۱۳ درصد بوده است. در همین حال، برخلاف تصور، با وجود برنامه بانک‌های مرکزی برای کنار گذاشتن سیاست تسهیل پولی، طلا از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون عملکرد خوبی داشته است. این در حالی است که هرگونه تعلل بانک‌های مرکزی در اجرای این برنامه یا آهنگ آرام کاهش نرخ تورم نیز می‌تواند به افزایش قیمت طلا کمک کند. در چنین شرایطی، جنگ یا بهترین بگوییم بحران اوکراین به یکی از بازیگران اصلی بازار طلا تبدیل شده است. چراکه در این شرایط طلا به‌عنوان دارایی امن محسوب می‌شود و ممکن است اگر ابعاد این جنگ گسترده شود طلا با رکوردهای بی سابقه مواجه شود.
- بیشتر بخوانید:
تب طلای سیاه / جنگ در اوکراین چگونه نفت را به صدر بازارهای جهانی برد؟
دارایی استراتژیک ۲۰۲۲
برخی تحلیلگران می‌گویند که در سال ۲۰۲۲ طلا یک کالا و دارایی استرتژیک خواهد بود. اما دلایل آن چیست؟ طلا از تقاضای بخش‌های مختلف سود می‌برد: به عنوان یک سرمایه‌گذاری، برای ذخیره ارزش در برابر تورم، صنعت جواهرسازی، همچنین در بخش فناوری. از سویی، طلا به سرعت نقد می‌شود، ریسک اعتباری ندارد، کالایی کمیاب است و از نظر تاریخی، همواره ارزش خود را حفظ کرده است. با توجه به تنش‌های منطقه‌ای و جنگ روسیه با اوکراین، همچنین تاثیر منفی بیماری کرونا بر اقتصاد جهان، ویژگی‌های فوق نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه طلا به عنوان یک دارایی ارزشمند و استراتژیک است.
رقیبان سرسخت
تا پیش از وقوع جنگ اوکراین، بهبود قدرتمند بازارهای سهام و پیش‌بینی افزایش نرخ بهره بانکی در آمریکا باعث شد تا طلا اندکی از درخشش خود را از دست دهد. بازار سهام همیشه یکی از رقیبان اصلی بازار طلا بوده است و رشد آن به کاهش تمایل سرمایه‌گذاران برای خرید فلز گرانبها منجر شده است. اما چند سالی است یک بازار دیگر که از رشدی بسیار سریع برخوردارست، به جمع رقبای طلا اضافه شده است. این بازار جدید، بازار داغ کریپتوکارنسی‌هاست.
سال گذشته، بسیاری از سرمایه‌گذاران جدید و حتی سنتی بازار طلا جذب این بازار نوپا شدند چرا که افزایش قیمت ارزهای دیجیتال سودهای کلانی را نصیب آنها می‌کرد. بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز با هدف تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری خود و جلوگیری از کاهش ارزش دارایی‌ها وارد این بازار شدند. حتی جنگ روسیه با اوکراین درست است در روز اول باعث ریزش شدید قیمت رمزارزها به ویژه بیت‌کوین شد اما در ادامه تحریم‌های مالی اروپا و آمریکا باعث شد تا تقاضا در این بازار افزایش کند. چراکه ثروتمندان روسی به سمت بیت‌کوین روی آوردن و از طرفی کمک‌های مردم نیز از سراسر جهان با رمزارزها صورت گرفت.
چند پیش‌بینی
در حال حاضر پیش‌بینی‌های متعددی برای قیمت طلا در سال جاری و سال‌های آینده ارائه شده که هر یک از آنها بر قدرت یک یا چند عامل استوار است. بر پایه یکی از این برآوردها، در سال ۲۰۲۲ سطح حمایت طلا در محدوده ۱۶۸۰ دلار و سطح مقاومت آن در محدوده ۱۹۲۰ دلار قرار دارد. برآورد دیگری حکایت از آن دارد که طلا بین ۱۷۵۰ تا ۱۹۷۰ دلار در نوسان خواهد بود. بانک جی پی مورگان از نزول قیمت طلا به کمتر از ۱۶۰۰ دلار تا پایان امسال خبر می‌دهد اما بسیاری از تحلیلگران و معامله‌گران معتقدند که میانگین قیمت هر اونس طلا در سال جاری کمتر از ۱۹۰۰ دلار نخواهد بود.
این برآوردها در حالی مطرح می‌شوند که بسیاری از تحلیلگران به ادامه روند صعودی قیمت طلا در چند سال آینده باور دارند و بر همین اساس، برای سال ۲۰۲۴ قیمت ۴۷۰۰ دلاری، برای ۲۰۲۵ قیمت ۵۰۰۰ دلار و برای سال ۲۰۳۰ هم قیمت ۸۷۰۰ دلاری را پیش‌بینی کرده‌اند. بحران اوکراین هم باعث شده تا پیش‌بینی‌ها در بازارها به نفع طلا باشد.
- حبیب علیزاده - روزنامه نگار