بهنظر میرسد عامل اصلی اثرگذار بر بازار سرمایه در سال ۱۴۰۱، مذاکرات برجامی خواهد بود و اتفاقی که انتظار میرود بیفتد این است که به واسطه برجام زمانی که توافق حاصل شود، کاهشی در نرخ ارز رخ داده و این کاهش شوکی منفی کوتاهمدت در بورس و به خصوص روی سهمهای به اصطلاح دلاری و صادرات محور خواهد داشت.
در مقابل، با افزایشی که بقیه سهمهای ریالی پیدا میکنند میتوانند بازار را به بالا حرکت دهند و اثر دلار به تدریج از بین برود. اتفاق دیگری که در بازار و کشور خواهد افتاد این است که تعدادی از صنایع ریالی با توافق برجامی رشد میکنند، صنایع خودرویی، صنایع بانکی، مواد غذایی و شوینده و به ویژه گروه خودروییها و بانکیها رشد خوبی خواهند داشت.
خودروییها به واسطه اینکه ارتباطشان با خارج برای واردات لوازم یدکی و قطعات بیشتر میشود و قراردادهای توسعه فناوری و وارد کردن قطعات خودروهای بهتر به اجرا در میآید و این موضوع صنایع را سودآور میکند؛ بانکیها هم به واسطه افزایش درآمدهای حاصل از خدمات رشد میکنند و پیشرو رشد بازار میشوند.
از طرف دیگر با ایجاد توافق مهمترین اتفاقی که برای دولت میافتد این است که منابع مالی مسدود بین المللی به تدریج آزاد و ورود پول به بازار از این محل زیاد میشود، از طرف دیگر انتظار میرود فروش نفت ایران زیاد و پول بیشتری برای دولت ایجاد میشود و اینها همه نتیجه این است که پول در بازار بیشتر تزریق میشود. البته این موضوع مقداری نیاز مالی بانکها به سپردهها را کم میکند و بهتدریج نرخ بهره بین بانکی کاهش پیدا میکند در نتیجه سپردهها کمتر سمت بانک میروند به دلیل اینکه بانکها زیاد از این سپردهها استقبال نمیکنند، سودهای بالا نمیدهند و نرخ بهره پایین میآید در نتیجه پولها توجیه میشوند که به سمت بورس روانه شوند.
همچنین با توجه به اینکه در بودجه ۱۴۰۱ آمده که بر سپردههای بانکی مالیات وضع شود، این موضوع هم سرمایهگذاران را تشویق میکند به سمت بازار سرمایه به ویژه صندوقهای با درآمد ثابت روی آورند. یکی از اتفاقاتی که به دلیل ورود منابع بیشتر دولت میافتد بحث ثبات در نرخ ارز است و این ثبات، باعث میشود که پول بیشتر به سمت بورس بیاید و به سمت سفتهبازیهای ارز نرود، دولت هم سال بعد احتیاج خواهد داشت که اجازه ندهد نرخ ارز کاهش شدید داشته باشد البته افت شدید هم برای آن متصور نیستیم چون دولت برای تأمین کسری بودجه، فروشنده ارز خواهد بود از طرف دیگر رشد مقدار تولید و فروش صنایع میتواند با وارد شدن پول و برداشته شدن تحریمها یا کاهش تحریمها
بیشتر شود که این موضوع برای بورس میتواند مثبت باشد چون شرکتهای بورسی میتوانند فروش بیشتری داشته و درآمد بیشتری کسب کنند. همچنین تورم میتواند کنترل شود و ثبات اقتصادی در بازار کار با ورود پول بیشتر افزایش پیدا میکند و کمک خواهد کرد که بورس جذابیت بیشتری داشته باشد.
در بلند مدتتر وضعیت درآمد خانوارها و پسانداز آنها بیشتر میشود و یکی از بازارهایی که پس اندازها به آن رو میآورد بورس است بنابراین میتواند پس انداز خانوارها بخشی از ورودیهای پول حقیقی در بورس را افزایش دهد. درآمدهای دولت که زیاد شود طبیعتاً دیگر دست اندازی دولت در شرکتها کمتر شده و اوضاع آنها بهتر میشود. مجموعه این عوامل میتواند به وضعیت بورس کمک کند.
یکی از مواردی که سال گذشته به بازار لطمه زیادی وارد کرد، انتشار اوراق دولتی در حجمهای وسیع بود که پول را از بازار جذب و باعث منفیتر شدن بازار شد اگر درآمدهای دولت در اثر توافقات برجامی زیاد شود دولت دیگر نیاز به انتشار اوراق بدهی و برداشت از شبکه بانکی نخواهد داشت و این باعث میشود که بورس رونق پیدا کرده و از همه اینها مهمتر بحث توسعهای است که در روابط بینالمللی کشور ایجاد میشود چه در سطح دولت و چه در سطح شرکتها باعث توسعه صادرات میشود و اینها بر سودآوری شرکتهای صادرات محور که بخش عمدهای از شرکتهای بورسی را تشکیل میدهند اثر مستقیم دارد.
به همین جهت انتظار میرود که با به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی، سال ۱۴۰۱ سالی بسیار بهتر برای بورس باشد و ورود پول به بازار به عنوان یکی از مهمترین اثرات این توافق، باعث گشایش اقتصادی و توسعه سرمایهگذاری در بورس و سودآوری در بورس شود.
- ابولفضل شهرآبادی - مدیرعامل شرکت سبدگردان داریک پارس