سده‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی تئوری‌های مهمی در اقتصاد کلاسیک ارائه شدند که به سنگ بنای بسیاری از نظریات اقتصادی امروز تبدیل شده است. یکی از بزرگترین اقتصاددانان این عصر که چند تئوری بزرگ را ارائه کرده است، دیوید ریکاردو بریتانیایی است.
سرآغاز
دیوید ریکاردو، اقتصاددان، سیاستمدار و عضو پارلمان بریتانیا و ایرلند که به همراه توماس مالتوس، آدام اسمیت و جیمز میل از اثرگذارترین اقتصاددانان کلاسیک به شمار می‌رود، در روز ۱۸ آوریل ۱۷۷۲ در شهر لندن متولد شد. او سومین فرزند از میان ۱۷ فرزند خانوده‌ای یهودی با منشاء پرتغالی بود که به تازگی از هلند به بریتانیا مهاجرت کرده بودند. پدر ریکاردو از موفق‌ترین دلالان بورس بود و او نیز از سن ۱۴ سالگی در کنار پدر به این کار مشغول شد. در سن ۲۱ سالگی، ریکاردو با خروج از دین یهود، با دختری مسیحی ازدواج کرد و به آیین «یونیتاریانیسم» (معتقد به یگانگی خدا و مخالفت با تثلیث) گروید که مورد خشم پدرش قرار گرفت. این زوج جوان از سوی هر دو خانواده طرد شدند و ریکاردو به طور مستقل در بانک مشهور «لوباکس اند فاستر» مشغول به کار شد و به مرور ثروت فراوانی به دست آورد. برخی معتقدند که او ثروتش را مدیون پیش‌بینی نتیجه جنگ واترلو بوده است.
دیوید ریکاردو از دوستان نزدیک جیمز میل، اقتصاددان و سیاستمدار مشهور اسکاتلندی بود. او همچنین ارتباط نزدیکی با جرمی بنتهام (فیلسوف و مصلح اجتماعی انگلیسی) و توماس مالتوس (اقتصاددان مشهور انگلیسی) داشت و عضو باشگاه اقتصاد سیاسی مالتوس بود. ریکاردو یکی از نخستین اعضای انجمن زمین‌شناسی انگلستان بود. سارا ریکاردو پورتر، خواهر او یک نویسنده بود.
ایده‌ها و تئوری‌ها
دیوید ریکاردو نخستین مقاله اقتصادی خود را در سن ۳۷ سالگی منتشر کرد و در آن از کاهش انتشار اسکناس از سوی بانک مرکزی انگلستان حمایت کرد. بعدها مقاله «قیمت بالای طلا، اثبات کاهش ارزش اسکناس‌های بانکی» را در سال ۱۸۱۰ منتشر کرد. او از جمله مخالفان برده‌داری بود و در مارس ۱۸۲۳ در نشست هیات مدیره کمپانی هند شرقی، برده‌داری را لکه ننگی بر پیشانی انگلستان توصیف کرده بود. ریکاردو در بحث و گفت‌وگو با اقتصاددانان بزرگ عصر خود (همچون مالتوس) علاوه بر اصلاح برخی نظریات اقتصادی، چند تئوری نیز ارائه کرد که تئوری‌های اجاره، دستمزد و سود از آن جمله هستند. او تئوری ارزش بر مبنای کار را توسعه داد. مشهورترین اثر ریکاردو، «اصول اقتصاد سیاسی و مالیات» نام دارد. در تئوری «ارزش بر مبنای کار» او توضیح می‌دهد: قیمت یا ارزش اقتصادی هر کالا یا تعداد کالاهایی که با آن مبادله می‌شوند، بستگی به مقدار کار جمعی مورد نیاز برای تولید آن دارد. به نظر می رسد آقای مالتوس تصور می‌کند که موضوع یکسان بودن هزینه و ارزش بخشی از دکترین اقتصادی من است؛ بله چنین است، به شرط آنکه منظور وی از هزینه، هزینه تولید به اضافه سود باشد. در تئوری‌های دستمزد و سود، ریکاردو می‌گوید: با افزایش دستمزد واقعی، سود واقعی کاهش پیدا می‌کند چون درآمد حاصل از فروش کالاهای تولید شده بین سود و دستمزد تقسیم می‌شود.
دیوید ریکاردو در زمینه تجارت بین‌الملل نیز تئوری ارائه کرد که به دست جان استوارت میل (اقتصاددان، فیلسوف و عضو پارلمان انگلستان) با فرمول‌بندی جدید به نام تئوری «مزیت رقابتی» شهرت یافت. این تئوری، انگیزه و منافع تجارت بین‌الملل را وابسته به اختلاف در هزینه-فرصت‌های نسبی تولید کالاهای مشابه در کشورهای مختلف می‌داند.
دیوید ریکاردو با ثروتی که به دست آورده بود، خانه‌ای بزرگ در گلاسسترشایر خریداری کرد و به مدت دو سال به عنوان سرکلانتر انتخاب شد. در سال ۱۸۱۸ با پرداخت ۴ هزار پوند توانست کرسی لرد پورتارلینگتون در پارلمان را بخرد. او در پارلمان به عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب شناخته می‌شد و تا آخر عمر جایگاه خود در پارلمان را حفظ کرد. دیوید ریکاردو سال‌ها پس از بازنشستگی و چهار سال بعد از ورود به پارلمان، روز ۱۱ سپتامبر ۱۸۲۳ در سن ۵۱ سالگی به دلیل بیماری عفونی درگذشت. میراث او ۸ فرزند و ثروتی معادل ۷۷۵ هزار پوند بود.
- علی دانیال - روزنامه‌نگار