برجام اگر به نتیجه رسیده و حاصل شود فضا قدری مثبت خواهد شد، پول‌هایی که ریسک عدم توافق را برای خود قائل بودند و وارد بازار نشده بودند ورود پیدا خواهند کرد، در عین حال صنایعی که در برجام انتظار می‌رود با کاهش هزینه‌های نقل و انتقال پول و کاهش تحریم‌ها بازدهی بیشتری دهند مورد توجه قرار گرفته و برخی وارد این صنایع می‌شوند در نتیجه شاهد رشد بازار خواهیم بود. البته ممکن است بازار دلار به محدوده ۲۵ یا ۲۶ هزار تومان برسد و چند ماهی ثبات پیدا کند که این مهم اثر روانی بازار است.
در ادامه نکته مهم این است که انتظار نمی‌رود دلار نیما کاهش آنچنانی داشته و تقریبا ثابت خواهد بود بنابراین توافق برجام مثل گذشته باعث ریزش بازار نخواهد شد. بخش عمده‌ای از ریزشی که در گذشته رخ داد بخشی به دلیل مداخلات ارزی دولت بود یعنی دولت به بازار ارز پاشی می‌کرد و دلار با کاهش جدی باعث ریزش بازار سهام می‌شد و پی بر ای‌ها کاهش می‌یافت؛ حالا اما از این خبرها نیست و نه ذخایر ارزی در آن حد است و نه ذخایر کیفیت آن زمان را دارد یعنی به لحاظ کمی و کیفی آن سبقه قبل را نداریم. از طرفی کاهش تحریم‌ها، باعث کاهش هزینه خیلی از شرکت‌ها می‌شود مثلا برای تعمیرات خط تولید می‌توان انتظار داشت که با کاهش هزینه‌های نسبی مواجه باشیم که همه در بازار سهام اثر مثبت می‌گذارد. اما اگر شرایط فعلی ادامه پیدا کند و به سمت عدم توافق برویم، دلار قدری بازار را بالا کشیده و ریسک‌های خود را روی بازارها دیکته کند. با گذشت هر ماه از سال ۱۴۰۱ وزن عدم قطعیت توافق نشدن بیشتر می‌شود، بنابراین افزایش نرخ ارز می‌تواند در بازارها التهاب به وجود بیاورد که طبیعتا باز هم بازار رشدهای خود را در ادامه خواهد داشت. این نکته مهم و اصلی است که روی آن خیلی باید حساب باز کرده و درست تحلیل کنیم. در نتیجه انتظار می‌رود بازار فارغ از اصلاح کوتاه مدت و جزیی رشد قابل توجهی داشته باشد.
بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بازاری است که به قیمت‌تر باشد، بازار مسکن که وارد رکود شده است به شکلی که هم حجم معاملات به نسبت فصول مشابه قبلی پایین تر است و هم قیمت آنقدر بالاست که فقط کسانی که می‌خواهند تبدیل به احسن کنند معامله می‌کنند؛ به جز این مهم این باعث شده که تهیه مسکن به شدت کاهش پیدا کند در مقابل اما بازار سهام بازاری است که به شدت به قیمت است.
برای مقایسه بازده بازارها باید نگاهی به صف‌های تاریخی سال ۹۹ و پیک‌های بحران بیندازیم. هر چند پیک بحران پشت سرگذاشته شده است اما اوج قیمت دلار، ماشین‌های خارجی و اقلام لوکس در آبان ۹۹ رخ داد. در آن زمان قیمت دلار ۳۲ هزار تومان بود اما در حال حاضر نرخ دلار ۲۸ هزار تومان است. یعنی دلار نسبت به آن زمان رشد چندانی نداشته است ضمن اینکه در سال ۱۴۰۱ یک سال پس از آن بحران ارزی همچنان نرخ دلار از مرز قبلی پائین تر است. بنابراین بازدهی مورد نظر، در بازاری امکان وقوع دارد که قیمت‌ها تا حدودی جذاب‌تر شده باشد اما از آنجا که تا کنون از چنین بازدهی برخوردار نبودیم انتظار می‌رود با بازدهی مناسبی در بازار سهام روبه رو باشیم.
- احمد جانجان - کارشناس بازار