صندوق‌های سرمایه‌گذاری بعد از اینکه از تورمالیاتی دولت خلاص شدند، امسال در دام بزرگتری افتادند؛ دامی به نام افزایش نجومی هزینه‌های خدمات نرم‌افزاری که شرکت‌های oms برایشان پهن کرده‌اند.
هزینه‌های هنگفتی که بنا به گفته مدیران این صندوق‌ها ۲۰۰ تا ۴۰۰ درصد و حتی بیشتر افزایش یافته است. هرچند مدیران شرکت‌های oms تاکید دارند که تغییرات قیمتی، نوعی تصحیح قیمتی و نه افزایش قیمت بوده است اما مدیران صندوق‌ها براین باورند که افزایش سرسام‌آورهزینه‌ها، صندوق‌ها به ویژه کوچکترها را با چالش عدیده‌ای روبه‌رو خواهد کرد و بازدهی آنها را تحت تاثیر قرار دهد ودرنهایت کارگزاری‌ها را به ورطه تعطیلی خواهد کشاند.
با این وجود؛ آنچه اهمیت دارد و به نوعی تبدیل به دغدغه مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری شده این است که صدای اعتراضشان هیچ گونه شنیده نمی‌شود و آنها مجبورند یا با هر گونه افزایش قیمتی کنار بیایند و یا بی‌خیال خدمات نرم‌افزاری شوند و خودشان oms اختصاصی راه بیندازند؛ چرا که مرغ omsها یک پا دارد و آنها فقط حرف خودشان را به کرسی می‌نشانند و در واکنش به اعتراض‌ها تنها یک پاسخ دارند؛ همین آش است و همین کاسه!
با این حال، در سالی که طبل گرانی‌ها از مدت‌ها پیش به صدا درآمده است و افزایش هزینه‌ها چالش‌های کوچک و بزرگی را متوجه همگان از جمله صندوق‌ها کرده است، باید دید در جلسات مشورتی که قرار است درآینده‌ای نه چندان دور برای رفع دغدغه‌های مدیران صندوق‌های بورسی گذاشته شود، آیا راه حلی برای کاهش هزینه خدمات نرم‌افزاری وجود دارد یا اینکه آنها باید یا بار این گرانی‌ها را به دوش بکشند یا عطای آن را به لقایش ببخشند.
افزایش رقابت و تسهیل مجوزدهی
محمدرضا دهقانی دبیر کل کانون کارگزاران، نبود راهکار جایگزین پیش روی کارگزاران، نبود امکان تغییر شرکت OMS در کوتاه مدت و ناتوانی در قدرت چانه‌زنی را از جمله دلایل افزایش هزینه خدمات‌دهی شرکت‌های OMS ذکر کرد وگفت: شرکت‌های OMS باید منابع خود را صرف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها کنند تا مشتریان نیز از افزایش نرخ تحمیلی به کارگزاران بهره‌مند شوند اما این موضوع در اختیار کانون و کارگزاران نیست و بستگی به سیاست شرکت‌های OMS و سرمایه‌گذاری آنها دارد.
دهقانی، افزایش رقابت را تنها راهکار جایگزین در شرایط فعلی برشمرد و توضیح داد: تسهیل در مجوزدهی به شرکت‌ها و ساده سازی فنی امکان سویپچ کردن شرکت‌های OMS توسط کارگزاران موجب افزایش رقابت و تعیین منطقی‌تر نرخ‌ها و قیمت‌ها می‌شود. البته سازمان بورس و سایر نهادهای مقررات‌گذار نیز با تسهیل در ورود این گونه شرکت‌ها می‌توانند ضمن افزایش رقابت، منفعت بیشتری را برای مشتریان ایجاد کنند. به گفته دبیر کل کانون کارگزاران، اگر رقابت بین این شرکت‌ها افزایش یابد، قاعدتا نرخ تعیین شده منطقی و منصفانه و براساس عرضه و تقاضا خواهد بود. او درباره اقدامات و برنامه‌های سازمان بورس برای افزایش رقابت این شرکت‌ها نیز متذکر شد: هر چند سازمان بورس نسبت به چند سال گذشته ورود شرکت‌های OMS را تسهیل کرده است وتعداد این شرکت‌ها افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده‌است اما باز هم ضرورت افزایش تعداد این شرکت‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. دهقانی با اشاره به تشکیل کارگروهی برای رفع این مشکلات نیز توضیح داد: در دو سال گذشته کارگروهی تشکیل شد وحول موضوعات مختلفی از جمله بحث خدمات‌دهی و هزینه مذاکراتی با شرکت‌های OMS انجام شد، اما از آنجا که این شرکت‌ها از کانون کارگزاران تبعیت نمی‌کنند و در نهایت حرف خودشان را به کرسی می‌نشانند، نتیجه مطلوبی حاصل نشد.
او با بیان‌اینکه هزینه خدمات‌دهی شرکت‌های نرم‌افزاری برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز افزایش یافته است، اضافه کرد: هم‌اکنون هزینه خدمات دهی این شرکت‌ها برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری چند صددرصد افزایش یافته است. به بیانی دیگر هزینه‌خدمات‌دهی این شرکت‌ها از مبلغ میلیونی به مبالغ میلیاردی افزایش یافته و این موضوع صندوق‌ها را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است؛ چالشی که کارگزاران نیز دو سال گذشته با آن دست به گریبان بودند و حتی مکاتبات با سازمان هم کمکی به حل این موضوع نکرد.
دهقانی تاکید کرد: حتی سال گذشته برای رفع مشکلات موجود جلسات متعددی با شرکت‌های خدمات نرم‌افزاری برگزار شد، اما این جلسات نیز نتیجه‌ای در برنداشت چرا که مدیران شرکت‌ها زیر بار هر حرفی نمی‌روند و تنها بر نرخ‌های خودشان پافشاری می‌کنند. او در پایان، همچنین خواستار تسهیل ورود این شرکت‌ها از سوی سازمان بورس با درنظر گرفتن مباحث امنیت اطلاعات و دغدغه‌های نظارتی شد.
- بیشتر بخوانید:
" خودرو " و " خساپا" به صورت بلوکی عرضه می‌شوند
یک طرفه به قاضی نروید
حمیدرضا عبدالله‌پور، مدیرعامل شرکت رایان هم‌افزا با اشاره به اینکه افزایش هزینه خدمات نرم‌افزاری برای انواع مختلف صندوق‌ها متفاوت بوده است، درباره دلایل افزایش قیمت خدمات شرکت‌های oms گفت: مدل قیمت‌گذاری که در گذشته اعمال شده بود مطابق با شرایط امروز صندوق‌ها نبود و مبالغی که پرداخت شده بود بسیار ناچیز بود. به عنوان مثال؛ هزینه‌ای که برای صندوق پیچیده‌ای چون قابل معامله که هر دو دقیقه یک بار nav محاسبه می‌کند وحکم یک سیستم لایو زنده را دارد، بسیار ناچیز بوده است.
او با بیان‌اینکه هزینه خدمات نرم‌افزاری شرکت‌های oms نه افزایش قیمت بلکه تصحیح قیمتی بوده است، اضافه کرد: در واقع تغییرات مدل قیمتی به گونه‌ای بوده است که صندوق‌هایی که حجم عملیاتشان بیشتر و حساسیت بالاتری داشته‌اند، اعداد بالاتری را پرداخت کنند و صندوق‌هایی که با پیچیدگی‌های کمتری روبه‌رو هستند، افزایش قیمت کمتری داشته باشند. بنابراین میزان تغییرات قیمتی در هر صندوقی متفاوت بوده است.
عبدالله پور همچنین تاکید کرد:این افزایش قیمت‌ها در برخی از صندوق‌ها حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ درصد و دربرخی دیگر حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد بوده است. او با اشاره به اینکه اصلاح قیمتی باید اتفاق می‌افتاد، تاکید کرد: پارامترهای قیمتی در هر صندوقی با توجه به حجم ارزش دارایی‌های صندوق، تعداد یونیت هولدرها، تعداد navهای محاسبه شده درصندوق‌های مولتی nav و حجم فعالیت صندوق متفاوت بوده است. عبدالله پور اضافه کرد: علاوه بر افزایش هزینه ریسورس و منابع انسانی در دو سال اخیر، نیاز صندوق‌ها به ریسورس‌های بیشتر برای ارائه کیفیت بهتر خدمات‌دهی نیز از دیگر عوامل مهم برای اصلاح قیمتی بود. او راه‌اندازی دیتا سنتر بک آپ را یکی اقدامات اساسی این شرکت‌های برشمرد و گفت: دیتا سنتر بک آپ یکی از الزامات مهمی است که در سال جاری راه‌اندازی خواهد شد.
عبدالله‌پور درباره زیان سهامدار و فشار تحمیلی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیزتوضیح داد: مبالغ دریافتی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به پارامترهای اعلام شده هیچ تاثیر محسوسی در nav یونیت هولدرها نخواهد داشت. او همچنین تاکید کرد: مبالغ دریافتی برای بخش نرم افزار که بخش مهمی از فعالیت صندوق به آن وابسته است، درمقایسه با سایر کارمزدها و هزینه‌هایی که به صندوق‌ها مترتب می‌شود، بسیار ناچیز است.
مدیرعامل شرکت رایان‌هم‌افزا در پایان از برگزاری جلساتی برای رفع دغدغه‌های مدیران صندوق‌ها خبر داد و گفت: با هماهنگی کانون نهادهای سرمایه‌گذاری و سازمان بورس قرار است جلسه‌ای برای رفع چالش‌ها و مشکلات صندوق‌ها برگزار شود و تلاش ما این است که همراهی لازم را با آنها داشته باشیم.
چالشی بزرگ برای صندوق‌های کوچک
محمدرضا خانی، مدیر صندوق سرمایه‌گذاری کاریزما با بیان‌اینکه هزینه خدمات شرکت‌های oms برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری از حدود ۲۰۰ میلیون تومان به بیش از یک میلیارد تومان افزایش یافته است، گفت: شرکت‌های رایان و تدبیر با مجوز نهادهای مربوط رقمی برای صندوق‌ها مصوب کرده‌اند.
او گران بودن هزینه نگهداری و قطعات سخت افزاری و نیروهای آی تی و هزینه‌بر بودن توسعه زیرساخت‌ها را از دلایل افزایش قیمت خدمات نرم‌افزاری برشمرد و افزود: هر چند این شرکت‌ها دلایل درستی برای افزایش قیمت‌ها دارند، اما افزایش چند برابری هزینه خدمات این شرکت‌ها منطقی نیست. این درحالی است که به دلیل افزایش بیش از اندازه هزینه خدمات‌دهی آنها احتمال اینکه بسیاری از شرکت‌ها تصمیم به تاسیس oms اختصاصی بگیرند زیاد است.
خانی، با تاکید براینکه رشد چند برابری هزینه خدمات‌دهی این شرکت‌ها نه تنها کسب وکار شرکت‌های oms را با چالش روبه‌رو می‌کند بلکه تبعاتی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارد، اضافه کرد: این چالش‌ها در حال حاضرمتوجه صندوق‌های بزرگ نخواهد بود اما این هزینه‌ها قطعا بر بازدهی صندوق‌های کوچک تاثیر می‌گذارد.
او همچنین درباره تحمیل این هزینه‌ها به سهامداران نیز تاکید کرد: شرکت‌های بورسی چون رایان معتقدند با افزایش هزینه‌ها برای سهامداران سود ساخته‌اند اما با این اقدام هزینه‌ای است که به صندوق‌ها تحمیل می‌شود. خانی با بیان‌اینکه هزینه‌های هنگفت برای سرمایه‌گذار جذابیت ندارد، گفت: باید کمترین هزینه به سرمایه گذاران تحمیل شود. او این را هم اضافه کرد: افزایش ۵ برابری هزینه خدمات نرم‌افزاری شرکت‌های oms قطعا تبعات نامطلوبی برجای خواهد گذاشت.
خانی با اشاره به اعتراض صندوق‌ها به افزایش قیمت‌ها نیز توضیح داد: مدیران صندوق‌ها در واکنش به این موضوع، علاوه بر نامه‌نگاری‌های متعدد، اطلاع‌رسانی‌هایی هم داشته‌اند اما نتیجه لازم حاصل نشده است چرا که در نهایت حرف شرکت‌های oms به کرسی می‌نشیند.
- هدیه محمودآبادی - خبرنگار