بازار رمزارزها یکی از بزرگ‌ترین و بدترین سقوط‌های خود را از زمان شروع روند صعودی در سال ۲۰۲۰ تجربه کرده است. موضوعی که موجی از وحشت را در میان سرمایه‌گذاران ایجاد و این پرسش را مطرح کرده که چرا قیمت رمزارزها تا این حد نسبت به نوسان‌های بازار سهام حساس شده است.
در چنین بازاری معمولاً‌ٍ استیبل کوین‌ها در کانون توجه قرار دارند. سرمایه‌گذاران نه لزوماً برای معامله بلکه برای حفظ ارزش دارایی‌های خود اقدام به خرید این توکن‌ها می‌کنند. توکن‌هایی که به دارایی‌هایی چون دلار یا طلا مرتبط شده و در برابر نوسانات شدید مقاوم هستند. اما این‌بار یک استیبل کوین دچار مشکل بزرگ شده و سقوط شدیدی را تجربه کرد تا همه‌چیز برخلاف تصورات پیش برود. دو عامل اصلی موجب سقوط اخیر در بازار رمزارزها شده است: اقدام فدرال‌رزرو امریکا برای مقابله با تورم بالا و ایجاد ثبات در بازارها و فروپاشی استیبل کوین ترا!
۱. اقتصادکلان
به منظور توضیح این عامل، باید کمی از اقتصاد کلان بدانید. در اوایل سال ۲۰۲۰، فدرال‌رزرو آمریکا نرخ بهره (هزینه استقراض) را کاهش داد تا سقوط اقتصادی ناشی از پاندمی کرونا را مدیریت کند و به همین دلیل پول بیشتری را به کسب‌وکارها و خانوارها تزریق کرد. نتیجه این اقدامات این بود که تورم به بالاترین سطح در چهار دهه اخیر رسید. این نقدینگی قیمت‌ها را در اکثر طبقات دارایی ازجمله بازارهای سهام و بازار رمزارزها افزایش داد، چرا که معامله‌گران با پیش‌بینی بازدهی بالاتر این بازارها، پول خود را روانه این بازارها کردند. افزایش قیمت‌ها به معنای درد اقتصادی بیشتر برای مردم است چرا که برخلاف افزایش قیمت‌ها، درآمدها افزایش نیافته و رشد اقتصادی به طور جدی تهدید می‌شود. به منظور کنترل خسارت، فدرال‌رزرو در اوایل ماه جاری نرخ بهره را نیم درصد افزایش داد که بزرگ‌ترین افزایش در حدود دو دهه اخیر بود. فدرال‌رزرو همچنین در حال کاهش عرضه پول برای مهار بیشتر تورم است و انتظار می‌رود در آینده به افزایش نرخ بهره ادامه دهد. همه این موارد سرمایه‌گذاران را عصبی کرده است. شاخص‌های اس‌اندپی و نزدک از ابتدای سال میلادی تاکنون بیش از ۲۰ درصد افت داشته اشت. داده‌های کوین‌گیکو هم نشان می‌دهد که ارزش بازار رمزارزها از سقف تاریخی سه‌هزار میلیارد دلاری به ۳/۱هزار میلیارد دلار کاهش داشته است. قیمت بیت‌کوین که بزرگ‌ترین رمزارز بازار بوده و بیش از ۴۰ درصد از بازار را در اختیار دارد، برای اولین‌بار در یک سال اخیر به زیر ۳۰ هزار دلار رسید.
۲. ترا (UST)
اما تفاوت اصلی این سقوط با ریزش‌های قبلی بازار، اتفاقی بود که برای ارز دیجیتال ترا افتاد. این استیبل کوین که با نام UST شناخته می‌شود بعد از سقوط خود روی توکن لونا هم تأثیر منفی گذاشت و قیمت این رمزارز را از حدود ۷۰ دلار به کمتر از یک سنت کشاند. به طور کلی دو رمزارز توسط شبکه ترا (پروژه بلاک‌چین توسعه‌یافته در کره‌جنوبی) ساخته شده است. لونا به عنوان ارز وثیقه UST عمل می‌کند.
چه اتفاقی برای لونا افتاد؟
استیبل کوین‌ها، ازجمله terraUSD، به‌عنوان دسته‌ای از دارایی‌های رمزنگاری‌شده معرفی می‌شوند که همان‌طور که از نام آن پیداست، ثبات بیشتری در طول نوسانات بازار ارائه می‌دهند. اما ریزش ترا موجب شد تا سرمایه‌گذاران اعتماد خود را نسبت به فضای مالیه غیرمتمرکز از دست بدهند. با سقوط قیمت UST، دارندگان بزرگ لونا اقدام به نقد کردن دارایی‌های خود کردند، این موضوع باعث شد عرضه توکن‌های لونا به شدت افزایش و قیمت آن سقوط کند به طوری که لونا بیش از ۹۹ درصد از ارزش خود را در یک روز از دست داد. براساس واحد اطلاعات بلومبرگ، کاهش شدید ارزش لونا بدترین عملکرد روزانه یک دارایی مالی در تاریخ است. این موضوع باعث شد تا صرافی‌های رمزارزها این سکه را از فهرست معاملات خود خارج کنند. اما دلیل اصلی شدت این سقوط را می‌توان ساختار قیمت‌گذاری خاص توکن UST دانست.
UST متفاوت از سایر استیبل‌کوین‌هایی نظیر تتر که توسط ارز یا اوراق تجاری دولت پشتیبانی می‌شود، عمل می‌کند. ترا یک استیبل کوین مبتنی بر الگوریتم است و از روشی پیچیده با کمک لونا برای اطمینان از حفظ ارزش آن در برابر دلار استفاده می‌کند. در واقع بیشتر استیبل کوین‌ها دارایی‌های واقعی را برای عملکرد نگه می‌دارند، اما راه‌حل الگوریتمی UST قادر به کنترل نوسانات بازاری نبود و این موضوع منجر به فروش وحشتناک گسترده شد. پس از سقوط ترا و لونا آزمایشگاه ترافورم اعلام کرد که بلاک‌چین توسعه‌دهنده این ارزهای دیجیتال را متوقف کرده و برنامه‌ای را برای بازسازی آن ارائه خواهد کرد. فدرال‌رزرو اخیراً در گزارش دوسالانه ثبات مالی، نگرانی خود را در رابطه با استیبل کوین‌ها ابراز کرده و گفته بود با توجه به رشد سریع این بخش که حدود ۱۵ درصد از کل ارزش بازار رمزارزها را در اختیار دارد، بسیار آسیب‌پذیر بوده و ریسک آن می‌تواند به بازارهای سنتی سرایت کند.
رمزارزها و بازار سهام جهانی
بازار ارزهای دیجیتال، مانند بازار سهام، ماه‌هاست که شاهد کاهش بوده است. در ماه نوامبر به اوج خود رسید و با سیگنال‌های تهاجمی فدرال‌رزرو برای کاهش نقدینگی، همه بازارهای دارایی از آن زمان اصلاح شده‌اند. کارشناسان بازار خاطرنشان می‌کنند که هم‌بستگی بین بازارهای سنتی و بازار ارزهای دیجیتال احتمالاً در بالاترین حد خود قرار دارد: اگر یکی سقوط کند، دیگری به احتمال زیاد همین روند را دنبال می‌کند یا برعکس.
- محمد علی‌نژاد-روزنامه‌نگار