به گزارش صدای بورس، «سیده معصومه بنی‌هاشمی» افزود: نتایج مطالعات میدانی نشان می‌دهد تنها از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ با کاهش حدود ۵۰ سانتی‌متری سطح آب، حدود ۱۰ تا ۱۰۰ متر پس‌روی دریای خزر در سواحل مختلف به وقوع پیوسته است.
وی ادامه داد: بر مبنای مطالعات و اندازه‌گیری دقیق زمینی در ایستگاه‌های شاخص ساحلی دریای خزر، این مسئله موجب افزایش قابل‌توجه محدوده ساحل در طول بیش از ۸۵۰ کیلومتر سواحل شمالی کشورمان شده است. انتظار می‌رود با شدت یافتن روند کاهشی آب، شاهد پس‌روی بیشتر دریا و خارج شدن بخش‌های بیشتری از بستر دریا در آینده باشیم.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر گفت: این مسئله در وهله اول، اهمیت موضوع حفاظت از حریم و بستر دریا و در مرحله بعد برنامه‌ریزی برای مدیریت پیامدهای ناشی از کاهش سطح آب را ایجاب می‌کند.
بیشتر بخوانید: سال آبی با کم بارشی به پایان می‌رسد
تاثیر خشکسالی بر وضعیت دریای خزر
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر گفت: بیلان آبی دریای خزر و نوسان‌های سطح آب آن در زمان‌های مختلف حاصل و تابع مجموعه‌ای از عوامل متعدد و متنوع است که حوضه آبریز این دریا و ورودی و خروجی آب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از مهمترین آنها عوامل اقلیمی است.
بنی‌هاشمی ادامه داد: مؤلفه‌های اقلیمی با تاثیر وسیع و مستقیم بر مؤلفه‌های بیلان و مقادیر ورودی و خروجی آب، مهمترین نقش را در تغییرات سطح آب خزر دارا بوده، البته در دوره‌هایی فعالیت‌های انسانی و مدیریت منابع ورودی آب مانند رودخانه نیز نقش تاثیرگذاری داشته‌اند.
وی افزود: در شرایط فعلی، تعمیم وضعیت خشکسالی یا میزان نزولات جوی در کشور به شرایط فعلی و آینده دریای خزر با حوضه آبریزی به وسعت ۵.۳ میلیون کیلومترمربع که تنها حدود ۵ درصد آن در ایران قرار دارد، واقع‌بینانه نیست و باید قضاوت ما در خصوص وضعیت نزولات جوی و عوامل اقلیمی ناظر به شرایط کل محدوده حوضه آبریز خزر باشد. البته وضعیت بارش سال‌های اخیر در کل محدوده حوضه خزر که در ۹ کشور منطقه گسترده است با افت‌وخیزهایی، روند کاهشی را نشان می‌دهد.
کاهش ۳۸ سانتی‌متری سطح آب دریای خزر در سه سال گذشته
وی افزود: ارزیابی تغییرات سطح آب دریای خزر به‌ویژه در سه سال اخیر، با تایید روند کاهشی سطح آب، حاکی از شدت یافتن میزان افت سطح آب دریا است. این کاهش نیز با افزایش دما و به‌تبع آن افزایش میزان تبخیر و در بازه‌هایی با کاهش میزان بارش و حجم آب رودخانه‌های مهم همراه بوده و درمجموع، تاثیر این عوامل منجر به کاهش بیش از ۳۸ سانتی‌متری سطح آب خزر از سال ۱۳۹۷ تاکنون شده که به طور متوسط ۱۳ سانتیمتر در سال بوده است.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تغییرات دریای خزر گفت: بررسی رفتار نوسانی آب دریای خزر به‌ویژه در سال‌های اخیر و پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، نشان از شدت یافتن روند کاهش سطح آب این دریا دارد.
افزایش دما چه تاثیری بر روی کاهش تراز آب دریای خزر داشته است؟
بنی‌هاشمی ادامه داد: دما یکی از عوامل مهم اقلیمی است که تاثیر مستقیمی بر میزان تبخیر و هدررفت آب از سطح دریا دارد. تبخیر از سطح دریا، مهمترین و اصلی‌ترین مؤلفه خروجی اثرگذار بر بیلان آبی دریای خزر است. افزایش میزان دمای هوا و تاثیر آن بر مقدار تبخیر از سطح دریا به طور موثری بر کاهش سطح آب دریا تاثیرگذار است.
به گزارش ایرنا، وی افزود: پیش‌بینی رفتار نوسانی خزر نیز به استناد پیش‌یابی و رویکرد تغییر مؤلفه‌های اقلیمی منطقه با تایید افزایش دما و افزایش میزان تبخیر متاثر از آن، ادامه روند کاهشی سطح آب دریای خزر را تایید می‌کند. همچنان که در اثر افزایش دما، افزایش سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها مشاهده و پیش‌بینی می‌شود، در رویه‌ای معکوس در حوضه‌های بسته‌ای مانند خزر انتظار کاهش سطح آب ناشی از افزایش تبخیر مورد انتظار است. اگرچه تغییرات نزولات جوی و یا افزایش بارش می‌تواند دراین‌بین تاثیرگذار باشد، اما افزایش دما در مقایسه با میزان نزولات جوی و آبدهی رودخانه‌ای نقشی موثرتر و غالبی دارد.