به گزارش صدای بورس بررسی وضعیت تالار معاملات بورس کالای ایران در چهار ماه اول سال نشان می دهد معاملات در گروه‌های کالایی فولاد، پلیمر، شیمیایی، آلومینیوم و مس در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از روند رو به رشدی برخوردار شده است.
در این بازه زمانی میزان معامله محصولات فولادی در این تالار ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده که در مقایسه با دوره قبل با رشد ۳۰ درصدی روبه‌رو شده است. این رشد برای مس ۴۷ درصد برای آلومینیوم ۵۷ درصد است.
در تالار محصولات پلیمری نیز ۱۳ میلیون و ۴۷۵ هزار تن معامله به ثبت رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد ۲۶ درصدی حکایت دارد. این رشد برای محصولات شیمیایی ۸ درصد بوده است.
در حوزه فلزات اساسی نیز در چهار ماه اول امسال میزان معامله مس به ۹۷ هزار و ۵۰۰ تن رسید و آلومینیوم نیز ۱۰۷ هزار و ۱۲۰ تن معامله شد. بررسی این موضوع نشان می دهد میزان تقاضا برای محصولات پایه که مواد اولیه تولید محسوب می‌شوند با رشد روبه‌رو شده که باید گفت این مسئله علامتی از بازگشت به تولیدات اصلی برای کشور است.
با این حال نگاهی به رشد اقتصادی کشور حکایت از افزایش میزان تقاضا در مجموع برای کالاهای پایه ندارد اما سیاست‌های دولت برای تمرکز محصولات پایه و زنجیره کالاهای مختلف در بورس کالا را باید عامل مهمی در رشد معاملات در این بازار به حساب آورد.
آنچه مشخص است بورس کالا امروز به عنوان مرجع مناسبی برای معاملات کالایی در کشور محسوب می شود، عرضه کامل زنجیره محصولات فولادی در این بازار، تلاش برای ورود محصولات پتروشیمیایی به صورت کامل، استفاده از روش تلفیقی تولید داخل به اضافه تمرکز محصولات وارداتی در بورس، الزام به عرضه کامل محصولات در بورس کالا و توقف عرضه در بازار آزاد همگی از جمله موضوعاتی هستند که در خلال چند سال اخیر دولت‌ها تلاش کرده‌اند تا آن را حاکم کنند و باید گفت نتیجه چنین حجم از اقداماتی تبدیل شدن بورس کالا به مکانی برای معامله نیازهای تولید به مواد اولیه که در نوع خود در ایران بی‌نظیر است.
خوشبختانه با تمایل دولت‌های گذشته از زمان احمدی نژاد تا کنون، به تقویت پایه‌های بازارهای پایه با تمرکز بر بورس کالا، این بازار توانسته در هر دوره موفقیت‌های زیادی را با حمایت وزارت اقتصاد و سازمان بورس کسب کند. مدیران بورس کالا نیز توانستند با استفاده از تجربیات جهانی و به روز کردن ابزارهای مالی و کالایی و استفاده از روش‌های نوین معاملات کالایی این بازار را به بالاترین جایگاه خود برسانند که شاید یکی از مهمترین موضوعات که باعث شده تا این روند آنطور که شایسته و بایسته است عملی نشود، فقط مداخلات گاه و بیگاه وزارت صمت در تصمیمات این بازار بوده است.
در واقع عملیات اصلی در بازارهای کالایی در دنیا که از قیمت‌گذاری تا نظارت بر تحویل را شامل می شود توسط بورس‌های کالایی صورت می گیرد اما در کشور ما با آنکه عملیات آزادسازی قیمتی برای بسیاری از کالاها اتفاق افتاده، اما عملا دولت و وزارت صمت در همه مسایل کالاها دخالت می کنند و به نوعی باعث کاهش سرعت حرکت این بازار می شوند.
یکی از نگرانی‌های عمده این روزها نیز خروج سیاست‌گذاری تالار نقره ای از دستگاه وزارت اقتصاد و محول شدن وظایف به وزارت صمت است که با واکنش منتقدان و صاحبنظران بازارهای کالایی روبه‌رو شده است. به عقیده مخالفان، وزارت صمت دخالتی در ارتقای بورس کالا و رسیدن به جایگاه کنونی ندارد و در تمام سال‌های گذشته بر مسیر توسعه این بازار به صورت مستقیم و غیرمستقیم مانع تراشی هم کرده است در حالی که این بازار به خصوص در سال‌های تحریم کم و بیش توانسته بازارهای کالایی حساس را کنترل کند. البته ایرادات بسیاری به بورس کالا وارد است که ذکر آنها از حوصله این موضوع خارج است، اما در بخش زیادی از عملکرد، باید به آن نمره مناسبی داد.
تجمیع صدها شرکت تولیدکننده مواد اولیه پایه، نظارت بر عرضه همه شرکت‌ها، نظارت بر روند معاملات، کنترل تقاضاها، نظارت بر فرآیند قیمت، انتشار مداوم آمارها، ارائه طرح‌های مفید برای عبور از وضعیت‌های دشوار، توسعه زیرساختی و نرم افزاری مبادلات، توسعه ابزارها و دهها فعالیت دیگر همگی باعث شده‌اند این بازار اکنون جزو ارکان اصلی اقتصاد کشور باشد.