صدای بورس- نگین عظیمی؛ شرکت فرابورس ایران به تعدادی از کارگزاری‌ها از جمله کارگزاری‌های مفید، فارابی، آگاه، پیشرو، مبین‌سرمایه، صبا تامین، امین سهم، کیان، امین آوید، اقتصاد بیدار، اردیبهشت ایرانیان، و کارگزاری‌های بانک رفاه، بانک ملی و بانک کشاورزی مجوز فعالیت با عنوان سهامدار حرفه‌ای را ابلاغ کرده است. ورود سهامداران حرفه‌ای به بازار باعث رونق گرفتن معاملات، بهبود جو روانی بازار، روان‌تر شدن معاملات و بازگشت اعتبار به بازار خواهد شد. در واقع سهامداران کوچک و غیر حرفه‌ای آموخته‌اند که با جو بازار خرید و فروش کنند، اما سهامداران حرفه‌ای می‌دانند که این بازار، پیچیدگی‌های فراوانی دارد و وارد صف‌های خرید و فروش و جوگیری‌ها نمی‌شوند.
سهامدار حرفه‌ای طبق ضوابط مربوط به تبصره ۱ ماده مکرر دستورالعمل پذیره نویسی و عرضه اولیه اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، اشخاص حقوقی و حقیقی هستند که حداقل یکی از ویژگی‌های زیر را دارا باشند.
در مورد اشخاص حقوقی داشتن حداقل یکی از موارد زیر الزامی است:
۱) بانک‌ها، بیمه‌ها و تمامی نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس شامل شرکت‌های سبدگردان، کارگزاری، تامین سرمایه، پردازش اطلاعات مالی، مشاور سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا قابل معامله، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های جسورانه (VC)، صندوق‌های خصوصی (PE)، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های لیزینگ، شرکت‌های واسطه‌گری مالی و شرکت‌های پذیرفته شده در یکی از بازارهای شرکت بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران.
۲) اشخاصی که حداقل حقوق صاحبان سهام ۳ سال آخر آنها بیش از ۱۰ میلیارد تومان باشد و یا میانگین ارزش پرتفوی سه سال آخر آنها (بر اساس ارزش پرتفوی هر ماه) بیش از ۱۰ میلیارد تومان باشد.
۳) اشخاصی که گردش حساب بانکی آنها در ۶ ماه اخیر به ازای هر ماه بیش از ۱۰ میلیارد تومان باشد.
۴) سبدها با دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از یک میلیارد تومان.
همچنین در مورد اشخاص حقیقی داشتن حداقل یکی از شرایط زیر الزامی است:
۱) شخصی که مانده حساب یا ارزش ریالی پرتفوی وی در ۶ ماه اخیر در انتهای هر ماه مساوی یا بیشتر از ۵ میلیارد تومان باشد و یا در ۶ ماه اخیر، ماهانه به میزان حداقل ۲ میلیارد تومان مجموع ارزش معاملات انجام شده در سمت خرید و فروش وی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران باشد.
۲) دارای یکی از مدارک علمی شامل تحلیلگر مالی خبره (CFA)، حسابرسان داخلی (CIA)، حسابدار رسمی مدیریت (CMA)، مدیریت ریسک مالی (FRM)، اصول بازار سرمایه، تحلیلگری، مدیریت سبد اوراق بهادار و ارزشیابی اوراق بهادار باشد.
۳) سابقه عضویت در هیات مدیره نهادهای مالی را داشته باشد.
۴) در یک سال گذشته جمع ارزش اعمال قراردادهای معامله شده (غیر از اوراق اختیار فروش تبعی) وی در بازار مشتقه بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران حداقل معادل یک میلیارد تومان باشد.
۵) کارکنان ارکان بازار سرمایه با حداقل یک سال سابقه بیمه (سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه).
همچنین لازم به ذکر است که عرضه اولیه سهام شرکت پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس با نماد «تپسی» تنها از طریق عرضه به سهامداران حرفه‌ای انجام خواهد شد. عرضه اولیه «تپسی» آن هم فقط به سهامداران حرفه‌ای از ویژگی‌های مهم این سهم است و می‌توان گفت که تپسی از سهم‌های آینده‌دار بازار خواهد بود. علت هم این است که سهامداران حرفه‌ای هدفمند و با تجزیه و تحلیل فعالیت می‌کنند که بازار خیلی به این مورد نیازمند است.
نرم‌افزاری برای حرفه‌ای‌ها
مدیرعامل کارگزاری بانک ملی در رابطه با برنامه فعالیت سهامداران حرفه‌ای گفت: در آیین‌نامه کاملا مشخص بوده و تعریف و ذکر شده که سرمایه‌گذاری حرفه‌ای چیست اما در حال حاضر در حال تدوین نرم‌افزاری هستیم تا بتوانیم به صورت خودکار مشتریان را شناسایی کنیم و دریابیم که کدام یک از مشتریان جزو مشتریان حرفه‌ای قرار می‌گیرند. مشکلی که در پیاده‌سازی این موضوع وجود دارد تنها همین است.
حسام‌الدین جعفری افزود: لازم به ذکر است، درصورتی که فردی یک مرتبه حائز شرایط شود، دوباره بررسی نشده و در آن لیست قرار می‌گیرد. در حال حاضر مشکلی که وجود دارد همین است که باید ابزاری وجود داشته باشد تا بتوان با آن این موضوع را که آیا یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای است یا خیر را کنترل کرد تا اجازه معامله به آن داده شود. این بستر نرم‌افزاری هنوز فراهم نشده و در دست تهیه است. به نظر می‌رسد بد نیست بعضی از معاملات را به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای محدود کرد البته نه همه معاملات را و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای باید فقط بعضی معاملات را که ریسک بیشتری دارند، انجام بدهند که با اجرایی شدن این نرم‌افزار امکان‌پذیر خواهد بود.
وی در پایان تصریح کرد: در این رابطه که روی چه سهم‌هایی باید تمرکز شود و آیا فقط برای عرضه اولیه‌هاست یا سهم‌های دیگر را هم پوشش می‌دهد هم سیاست‌گذاری نهاد ناظر آن را مشخص خواهد کرد.