به نظر می‌رسد یکی از دلایلی که باعث شده امسال شرکت‌ها سود کمتری تقسیم کنند، وجود معافیت مالی در قانون برای زمانی است که شرکت‌ها از محل سود انباشته افزایش سرمایه داده‌اند.
طبیعتا شرکت‌هایی که سود کمتری تقسیم می‌کنند این سود را وارد سود انباشته خود کرده‌اند و این باعث شده که بتوانند افزایش سرمایه دهند و از مزیت معافیت مالیاتی هم استفاده کنند پس به نظر می‌رسد این اصلی‌ترین دلیلی است که برای تمامی صنایع وجود دارد.
در مورد آینده پیش‌روی هم چندین نکته وجود دارد. در ابتدا باید دید بحث معافیت مالیاتی در سال آینده هم ادامه پیدا می‌کند و عامل بعدی که می‌تواند تاثیرگذار باشد این است که آیا شرکت‌ها در سال آینده طرح توسعه‌ای و یا قصد انجام سرمایه‌گذاری جدیدی در صنایع مختلف را دارند که به واسطه آن بخواهند سود کمتری تقسیم کنند یا خیر.
البته می‌توان گفت به دلیل اینکه در حال حاضر قانون و لایحه بودجه بیرون نیامده است، زود است که بشود در مورد این عوامل به نتیجه رسید و تصمیم‌گیری انجام داد.
عواملی که در هر صنعت باعث می‌شود سود افزایش پیدا کند، متفاوت است یعنی در شرکت‌هایی که صادرات محور هستند مانند شرکت‌های نفتی، پتروشیمی، معدنی، فلزی، در این دسته شرکت‌ها دو عامل اصلی در بحث افزایش سودآوری تاثیرگذار است که شامل قیمت جهانی و قیمت کالاهایی که توسط شرکت تولید شده و بعدی نرخ ارز می‌شود که آیا این نرخ بالا می‌رود یا خیر. سایر صنایع و شرکت‌ها هم وابسته به متغیرهای تاثیرگذار در هزینه‌ها و درآمدها هستند.
طبیعتا متغیرهایی که باعث می‌شود درآمدهای شرکت افزایش پیدا کند، سود را بالا می‌برند و متغیرهایی که باعث می‌شود هزینه‌های شرکت کاهش پیدا کند، باز هم سود شرکت را بالا می‌برند و برعکس این موضوع یعنی عکس عواملی که ذکر شد سود را کم می‌کند. با توجه به اینکه تعداد و تنوع صنایع و شرکت‌ها در بورس بسیار زیاد است، مجموع این عوامل هم به تبع بسیار زیاد است عواملی مانند بحث دستمزدها، هزینه‌های انرژی و... که در هر صنعت و شرکتی وزنی متفاوت دارد.
به طور مثال نمی‌توان گفت افزایش هزینه انرژی برای تمامی صنایع به یک میزان تاثیرگذار است به دلیل اینکه ممکن است در صنعتی بیشتر و یا کمتر باشد و یا در صنعتی دیگر هزینه نیروی کار بهای بیشتری داشته باشد.
یک عامل تاثیرگذار مثبت و دو عامل تاثیرگذار منفی در اینجا مطرح می‌شود؛ عامل مثبت در واقع افزایش تسهیل در صادرات است که به واسطه آن می‌توانند صادرات را آسان‌تر و با هزینه کمتری انجام دهند و همچنین هزینه مبادلات بین‌المللی آنها کاهش پیدا می‌کند. اینها عواملی هستند که اثر مثبتی دارند.
دو عاملی که تاثیر منفی دارند در ابتدا بحث نرخی است که احتمالا در کوتاه‌مدت با افت همراه می‌شود و عامل بعدی قیمت کالا است که اگر این مناقشات هسته‌ای حل شود، قیمت جهانی نفت و یکسری کالاها کاهش پیدا می‌کند و این باعث آن است که این دسته از شرکت‌ها با کاهش درآمد روبه‌رو شوند. یعنی در مجموع دو عامل منفی و کاهنده سود در شرکت‌های صادراتی شامل نرخ ارز و کاهش قیمت جهانی مواد خام و یک عامل مثبت و افزاینده سود شامل تسهیل صادرات و کاهش هزینه آنها و... است. البته تمامی اینها با توجه به این است که هنوز از محتوای توافق اطلاعاتی در دسترس نیست ولی با فرض اینکه این توافق امضا شود، این عوامل ذکر شد.
- علیرضا کدیور - کارشناس بازار سرمایه