صدای بورس - میثم قریشی؛ با نگاهی به آمار معاملات روزانه اوراق مالی اسلامی از ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ تا ۲۴ مرداد ماه امسال به نکات جالبی از قبیل جمع‌آوری پول توسط بانک‌مرکزی و علت بالا رفتن نرخ بهره بین‌بانکی می‌رسیم. بیش از ۶۹ میلیون و ۶۸۳ هزار و ۶۲ میلیارد ریال انواع اوراق مالی اسلامی توسط بانک مرکزی، صندوق‌ها، بانک‌ها و سایر اشخاص معامله شده است. در اینجا نگاهی به ریز آمار خرید و فروش اوراق دولتی در یک سال گذشته داریم.
در طرف خریدار سهم بانک مرکزی بیش از ۳۳ میلیون میلیارد ریال بوده و همچنین در حدود ۳۲ میلیون میلیارد فروش اورق برای بانک مرکزی ثبت شده است. خالص خرید اوراق توسط بانک مرکزی تقریبا ۷۵ همت است که این نشان دهنده انتشار پول به همین میزان توسط بانک مرکزی در این دوره زمانی است.
صندوق‌ها ۱۹۳ همت از اوراق دولتی منتشر شده را خریداری کردند و ۱۱۹ همت فروختند در نتیجه قریب به ۷۳ همت از برگه‌های بدهی دولت در حساب صندوق‌ها رسوب کرده است اما بانک‌ها بیش از ۳۳ میلیون و ۷۴۹ هزار و ۶۵۱ میلیارد ریال خرید ثبت کردند و در مقابل حدود ۳۳ میلیون و ۸۴۶ هزار و ۱۸۴ میلیارد ریال فروش داشتند که خالص این عملیات مالی بیش از ۹ هزار و ۶۰۰ همت ورود پول به شبکه بانکی است.
بیشتر بخوانید: تحلیلی بر تغییرات قیمت روی جهانی
سایر اشخاص حقیقی و حقوقی نیز در حدود ۵۹ هزار میلیارد تومان خرید و ۹۸ هزار میلیارد تومان فروش را تجربه کردند تا به این ترتیب خالص خرید این فعالان بازار بدهی ۳۹ همت باشد. در کل می‌توان گفت دولت در این مدت چیزی در حدود ۱۰۰ همت اوراق منتشر کرده است که سهم بانک مرکزی و صندوق‌ها خرید خالص و سهم بانک‌ها و سایر اشخاص فروش خالص بوده است.
نکته دیگر اینکه فروش بانک مرکزی نسبت به سال گذشته حدود ۳ درصد افزایش یافته در حالی که خرید اوراق توسط این بانک در این مدت بیش از ۴ درصد کاهش پیدا کرده است، این یعنی سیاست بانک مرکزی در یک سال گذشته بیشتر به جمع‌آوری پول میل داشته و روی هم رفته عملکرد این نهاد مالی انقباضی بوده است.
با بررسی تراز بانک‌ها به این نتیجه می‌رسیم که این شرکت‌ها بیش از یک درصد افزایش در خرید اوراق داشته‌اند و همچنین فروش آنها حدود ۵ درصد کاهش یافته است. خالص خرید و فروش بانک‌ها نشان می‌دهد که جمع‌آوری پول توسط بانک‌مرکزی از حساب بانک‌های تجاری انجام شده است و نقدینگی در بازار بین بانکی کاهش پیدا کرده است. این تحلیل به خوبی علت بالا رفت نرخ بهره بین‌بانکی را نشان می‌دهد چرا که دولت به واسطه بانک‌مرکزی اوراق بدهی خود را به بانک‌ها فروخته و موجب کاهش پول در شبکه بین‌بانکی شده است.