پیشتر یکی از جاذبه‌های بازار سرمایه و درگیر کردن افراد بیشتر به سمت بازار سرمایه، عرضه‌های اولیه‌ای بود که در سال‌های گذشته تجربه می‌کردیم و گروه‌های مختلفی از اشخاص و پرسنل شرکت‌ها گاهی به واسطه این عرضه‌ها و جذابیت‌های اقتصادی و بازدهی‌هایی که می‌توانست در زمان کوتاهی برای سهامداران و سرمایه‌گذاران رقم بزند به سمت بازار سرمایه گرایش پیدا می‌کردند و رفته رفته با یادگرفتن سایر جوانب، تکنیک‌ها و بحث‌های فنی بازار سرمایه تبدیل می‌شدند به افرادی که شاید جزو سرمایه‌گذاران بزرگتر بازار سرمایه امروز ما هستند.
در ماه‌های گذشته تصمیمات مختلفی برای انجام این عرضه‌ها گرفته شد و یکی از جاذبه‌های بازار را برای اشخاص حقیقی به خصوص کوچک یا خرد بازار سرمایه از بین برد. این موضوع با چند رویکرد و با سه دلایل محوری اتفاق افتاد یکی اینکه آزادی عمل بیشتری به بازار برای کشف قیمت داده شود، از توان تخصصی نهادهای مالی حرفه‌ای‌تر بازار کمک گرفته شود و قیمت توسط عرضه تقاضای واقعی در بازار تعیین و توسط عرضه تقاضای اشخاص نهادی و حرفه‌ای‌تر تعیین شود که تجربه خوبی هم در بعضی از موارد شکل نگرفت یعنی دیدیم سهام شرکت‌ها در قیمت‌های نامتعارفی قیمت خورد و گاهی ریزش‌های زیادی را بعد از گذشت مدت زمان محدودی تجربه کردند. این موضوع هم همیشه با انتقادات مختلفی که از سمت فعالان خردتر بازار شکل می‌گرفت و محرومیتی که این دسته داشتند همراه بود.
به نظر می‌رسد در صورتی که ما همچنان آن رویه عرضه‌های اولیه را با توجه به جاذبه‌هایی که از قبل داشت به آن ماهیت عمومی‌تری بدهیم و صرفا حالا عرضه‌های خاص ورود یا مشارکت کنند در پذیره نویسی صندوق‌های خاصی که از درجات ریسک بالاتری برخوردارند و برای آنها شاخص‌هایی را لحاظ کنیم مانند همین سهامداران حرفه‌ای که افراد با منابع بزرگتر محدودیت‌هایی داشته باشند، شاید بتواند اثربخش‌تر باشد و در عین حال جاذبه‌های بازار سرمایه را همچنان برای بدنه سهامداران خرد که قسمت بزرگی از بازار سرمایه را تشکیل می دهند و تحرکات آنها می‌تواند نشاط‌بخش یا موجب رکود بازار سرمایه باشد را به واسطه همین عرضه‌ها تجربه کنیم.
طبیعتا زمانبندی عرضه‌ها، اندازه شرکت‌هایی که می‌خواهند در بازار مورد پذیرش و عرضه قرار بگیرند و حوزه‌های فعالیت شرکت‌ها از موضوعاتی است که انتظار می‌رود خیلی شفاف و با صراحت شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری راجب آن نظر بدهند، از ابعاد مختلف ریسک شرکت‌ها صحبت کنند و اینها به صورت عمومی و رایگان در اختیار سهامداران خرد جامعه فعالان در بازار سرمایه قرار بگیرند تا بتواند کمی فضای شفاف‌تری به سرمایه‌گذاران خرد هم بدهند و این محدودیت‌های این چنینی محدود شود به صندوق‌های خاص یا پذیرش‌های واقعا متفاوت با حتی ریسک‌پذیری‌های متفاوت که می‌شود ویژگی‌هایی را برای آنها نیز مشخص کرد و صرفا برای حضور در عرضه‌های آن اوراق‌ها و یا صندوق‌ها از مقررات این چنینی بهره گرفت و جذابیت‌های بازار سرمایه را هم به این شکل برای عموم همچنان حفظ کنیم.
- احسان رضاپور - کارشناس بازار سرمایه
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس-شماره ۴۵۸