الزام ناشران بورسی و فرابورسی به معرفی یک بازارگردان فعال و موثر از اواسط سال ۱۳۹۹ و همزمان با ریزش بازار به کلیه شرکتها ابلاغ شد و با توجه به این که این الزام همزمان با ریزش بازار رخ داد، بسیاری از سهامداران تفسیر نادرستی از عملیات بازارگردانی را برداشت کرده و هدف از بازارگردانی را حمایت از بازار قلمداد کردند، در صورتی که مطابق استانداردهای بازارگردانی هدف از بازارگردانی افزایش نقدشوندگی از طریق سفارش گذاری همزمان در دامنه نوسان مشخص قیمتی است.
از سوی دیگر در بسیاری نمادها به دلیل عمق ناچیز سفارشات و شناوری بسیار پایین، حضور بازارگردان در نماد به خصوص در بازار نزولی به طور عمده، روند رو به پایین بازار را تشدید کرده و با توجه به محدودیتهای ناشران و سهامداران عمده در تزریق نقدینگی برای بازارگردانی، این موضوع ناشران را با مشکل تامین تنخواه بازارگردانی همراه ساخته است و بسیاری از ناشران با توجه به وضعیت نامساعد اقتصادی توانایی تامین تنخواه بازارگردانی را نداشته و تمایلی به این موضوع نیز ندارند و محدودیتهای ایجاد شده در فروش در برخی از روزها از سوی مقام ناظر نیز بر مشکلات این عملیات افزوده است.
از سوی دیگر به نظر تعیین پارامترهای بازارگردانی به ویژه حداکثر دامنه مظنه بدون توجه به پارامترهایی از جمله شناوری سهم و میزان نقد شوندگی نماد و به صورت یکسان در تمامی نمادها بوده که مغایر با شرایط کنونی بازار و عمق ناچیز آن است و به نظر میرسد باید این پارامترها همواره حسب شرایط و با توجه به میزان شناوری سهم در مقاطع مختلف زمانی مورد بازبینی قرار گیرد.
همچنین با توجه به اینکه در زمان صدور مجوز بازارگردانی سابقهای از عملیات بازارگردان و تخصص بازارگردانی ملاک تصمیم گیری قرار نمیگیرد به نظر میرسد این موضوع نیز میتواند در اعطای مجوز بازارگردانی مورد بازبینی قرار گیرد و پیشنهاد میشود به طور واضح روابط بازارگردان و کارگزار به صورت مجزا تعریف و افشا شود تا افزایش شدید معاملات بازارگردان به دلایلی از جمله در راستای تامین منافع کارگزار صورت نگرفته باشد. همچنین از بازارگردانان درخواست شود به صورت کتبی به افشای روابط سهامداری خود و شرکتهای تحت بازارگردانی بپردازند.
پیشنهاد میشود با توجه به منابع محدود ناشران و سهامداران عمده قابلیتی بر صندوق های بازارگردانی افزوده شود تا سهامدارانی که تمایل به استفاده از الگوریتمهای بازارگردانی در چارچوب قوانین و مقررات دارند نیز از این قابلیت بهرهمند شوند. در خصوص نمادهای تازه ورود نیز پیشنهاد میشود علاوه بر الزام به ناشران جدید به اختصاص بخشی از سهام خود به بازارگردانی نماد بخشی از منابع تامین شده در عرضه اولیه نمادها نیز به صورت خودکار به بازارگردانی نماد اختصاص یابد.
- مرضیه خزایی - مدیر سرمایهگذاری و بازارگردانی تامین سرمایه امید
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۶۰