تغییر اساسنامه دارایکم و پالایش چه نتایجی در بازار به همراه دارد؟

صدای بورس؛ در خصوص خبری مبنی بر این که اساسنامه صندوق های پالایش و دارایکم تغییر پیدا کرده است؛ سه بند زیر منتشر کرده اند و عنوان شده که به وعده حمایت عمل کرده ایم:

۱- تبدیل این صندوق ها به صندوق های سرمایه گذاری بخشی

۲- تبدیل مدیریت صندوق ها از غیر فعال به فعال

۳- اضافه شدن رکن بازارگردان برای این صندوق ها.

روابط عمومی سازمان اعلام کرده امکان تغییر پرتفوی این دو صندوق مطابق امید نامه و صنعت مربوطه وجود خواهد داشت و بازارگردان صندوق به عنوان یک شخص حقوقی به ارکان صندوق اضافه میشود و در راستای نقدشوندگی صندوق و کاهش فاصله بین nav و قیمت بازار(بخوانید نوسانگیری) تلاش خواهد کرد.

به زبان ساده تر یعنی صندوق دارایکم در اینده فقط سهم های گروه بانکی و یا صندوق پالایش صرفا از شرکت های پالایشی نخواهد بود و این صندوق ها احتمالا یک سری از سهام خود را باید در بازار عرضه کنند و با یک سری سهام دیگر از گروه های دیگر یا حتی گروه های خودشان جابجا کنند. سوال ایا این کار باعث بهبود شرایط بازار می شود که وضعیت این صندوق ها بخواهد بهبود داشته باشد؟

نکته اول :این تصمیم خودش مبحث عرضه و تقاضا را در بازار بهم میزند و میتواند یک فشار فروش به سهم های فعلی موجود در این صندوق ها وارد کند و از طرفی خرید و فروش های این صندوق مجدد میتواند توزیع رانت گسترده ای در سطوح مختلف داشته باشد. ولی تا اینجای کار اگر درجهت حمایت از سهامداران زیان دیده است میگوییم اشکالی ندارد (هرچند مصداق بازار قیمت گذاری دستوری میشود).

نکته دوم: مشکل عدم تامین نقدینگی برای بازارگردانی است؟ منابع بازارگردان از کجا تامین خواهد شد؟ آیا غیر از فروش در نماد های مذکور موجود در صندوق است؟ یا منابع اختصاصی از جای دیگری در جهت حمایت به تصویب رسیده است؟ خب با فروش در نماد های موجود در صندوق قطعا عرضه ایجاد خواهد شد و طبیعتا باعث افت قیمت سهم های موجود در صندوق خواهد شد که همین امر باعث افت nav فعلی صندوق خواهد شد؟؟ با این کار آیا ارزش دارایی های صندوق تغییری خواهد کرد؟ یعنی هم باعث ایجاد فشار فروش در بخشی از بازار شده است این صندوق هم باعث افت nav خودش میشود، در واقع می شود خودزنی در این صندوق (چرا که کل سهام خودش در شرکت های فعلی را که نمی خواهد بفروشد و بخشی از آن را برای تامین نقدینگی برای جابجایی به فروش خواهد رساند، اگر هم بگوییم مثلا صندوق پالایش کل سهام خود در شرکت های پالایشی را بفروشد در بازار و برود در دیگر شرکت ها سرمایه گذاری کند باید اسمش را هم عوض کنند و دیگر پالایش نباشد) صرفا فقط یک اسم و عنوان تغییر کرده است در این به اصطلاح تغییر اساسنامه؟ و هیچ اتفاق مثبتی در این صندوق ها از نظر علمی نمی افتد.

نکته بعدی آیا بازارگردان ها وظیفه خود را درست انجام داده اند در این مدت که همچنان اصرار بر بازار گردان داشتن برای همه چیز داریم؟ نگاهی به شرکت هایی که دارای بازار گردان هستند بیاندازید، خود آینه تمام نمای وضعیت بازارگردان ها هست. وظایف بازار گردان ها به خوبی به آنها تکلیف نشده است و خود نوسانگیر های ماهری شده اند. بنظرم سازمان ابتدا در شرایط و وظایف بازارگردانی تجدید نظر کند و بعد برای صندوق ها بازارگردان بگذارد.

نکته دیگر این که چه میزان صندوق های فعال ما موفق بوده اند در بازار؟ با نگاهی ساده به سایت اکثر صندوق از اوضاع نابسامان آنها که طبیعتا از اوضاع منفی بازار نشات گرفته است میتوان متوجه شد که چه صندوق های فعال و چه غیر فعال هم نتوانسته اند موفقیت انچنانی حاصل کنند، اصرار دوستان و مدیران سازمان بر سوق دادن سهامداران زیان دیده خرد به سوی سرمایه گذاری غیر مستقیم و صندوق ها ستودنی است اما چرا این کار را دو سال پیش در زمان هجوم مردم نکردید؟؟ دقیقا این عمل که هر روز صندوق های جدید را پذیره نویسی کنیم و اختیارات صندوق ها را بیشتر کنیم خود توازن بازار را برهم خواهد زد. هر تصمیم و فعالیتی که دارای طرح منسجم با دورنما و افق چندین ساله با آسیب شناسی دقیق نباشد قطعا خود به یک معضل تبدیل خواهد شد. و بنده معتقدم که در سال های آینده باید مجدد برای گسترش بی رویه صندوق ها سازمان جلسه بگیرد و دنبال راهکار باشد.

• هابیل خاوری کارشناس بازار سرمایه