بازار سهام این روزها جواب بدمستی‌های سال‌های ۹۸ و ۹۹ را می‌دهد؛ برعکس آن روزها که هر روز فوج فوج نقدینگی به سمت بازار روان بود، حالا شاهد خروج نقدینگی هستیم و اگر این روزها این آمار در بازار کاهش یافته به این دلیل نیست که هیجان فروش و خروج فروکش کرده که دیگر پولی باقی نمانده است؛ سهامدارانی هم که باقی مانده‌اند یا حقوقی‌هایی هستند که بنا به دلایلی چون فشار سهامداران و استراتژی سرمایه‌گذاری مدیریتی یا امکان و اجازه فروش ندارند یا اینکه آنقدر زیان کرده‌اند که جرأت شناسایی زیان ندارند و ترجیح می‌دهند از آن فرار کنند. گروه آخر هم که سهم سرمایه‌گذاری در سبد دارایی‌شان به حد بی‌تفاوتی رسیده و دیگر داشتن یا نداشتن آن تفاوتی نمی‌کند. در این میان حتی تک روزهای مثبت بازار هم دیگر کورسوی امید سهامداران نیست و اعتماد از دست رفته‌شان را بر نمی‌گرداند.
این مسایل موجب شده ارزش معاملات بورس که روزانه به ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود با افزایش تورم و رشد شدید نقدینگی به میانگین ۲۵۰۰ میلیارد تومان برسد و بازاری که خود وظیفه تأمین مالی اقتصاد را بر عهده دارد، در رقابت با بازار مسکن و سایر بازارها عقب بماند و امیدی هم برای برگشت آن وجود نداشته باشد.
رشد و رکود بورس شاید در ابتدا یادآور سال‌های ۸۳ تا ۸۵ بود، اما به‌نظر می‌رسد با توجه به اتفاقات بین‌المللی و جهانیِ ناشی از همه‌گیری کرونا و رکود بزرگ اقتصادی، این روزها تداعی کننده تجربه سال‌های دورتر یعنی سال‌های ۷۳ تا ۷۵ باشد و بازار در کمایی فرو رفته که با توجه به نشانه‌های اقتصادی چشم‌اندازی برای بهبودش نمی‌توان متصور بود.
دیگر نکته مهم اینکه این روزها اکثر بازیگران بزرگ بازار همچون صاحبان صندوق‌ها و شرکت‌های حقوقی دولتی و خصولتی هم نایی برای خرید سهام ندارند، درست‌تر اینکه «سهام» پیوسته در حال از دست‌دادن خاکریزهای مقاومتی است و حتی پیش‌بینی می‌شود شرایط وخیم‌تر و روند نزولی ادامه‌دارتر هم باشد، چرا که فصل بودجه نزدیک است و با توجه به اینکه دولت مثل همیشه این سال‌ها در تأمین منابعش با مشکل روبه‌رو است، این احتمال وجود دارد که برای جبران کسری‌هایش چشم طمعی دوباره به شرکت‌های صاحب درآمد داشته باشد و از آنجا که فعالان بازار هم امیدی برای عاقبت‌بخیری برجام متصور نیستند، پس طالع نحس روزهای قرمز و خروج نقدینگی و کاهش معاملات سهام ممکن است همچنان ادامه داشته باشد، مگر اینکه گشایشی در اقتصاد حاصل و خونی تازه به این بیمار در بستر مانده نیازمند تزریق شود تا این رگ‌های در حال خشکیدن جانی دوباره گیرد.
- امیر آشتیانی عراقی - مدیرمسئول
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 464