معاملات الگوریتمی با توجه به توسعه صندوق‌های بازارگردان و فعالیت آنها در بازار به دلیل الزامات سازمان بورس و همچنین توسعه ابزارهای مشتقه، در چند سال گذشته روند رو به رشدی داشته اما در حال حاضر با توجه به شرایط فعلی بازار و اینکه در بازار سرمایه اغلب کنشگران فعالیت بسیار اندکی دارند، عملا کارایی لازم را ندارد. یعنی معاملات به حداقل خود رسیده و با توجه به اینکه نقدینگی در بازار به اندازه کافی نیست و معاملات ماشینی عملا جایگاه لازم را ندارد.
برای اینکه بتوانیم کارایی حاصل از معاملات الگوریتمی داشته باشیم باید بازار عمق بیشتری نسبت به چیزی که در حال حاضر وجود دارد، داشته باشد. در شرایط فعلی بر آورده کردن حداقل‌های الزامات سازمان در خصوص بازارگردانی با در نظر گرفتن فقدان نقدینگی لازم استفاده از الگوریتم را توجیه نمی‌کند.
اتفاقی که در چند سال گذشته افتاده این است که از نظر زیرساخت‌ها و ارتقای سطح فنی و نرم‌افزاری توسعه دهنده‌ها برای توسعه معاملات الگوریتمی پیشرفت قابل قبولی داشتیم که اگر شرایط رونق هم در بازار اتفاق بیفتد قاعدتا اثر آن خیلی بیشتر و چشم‌گیرتر مشاهده خواهد بود. در حال حاضر می‌بینیم که بیشتر استارت اپ‌های حوزه فینتک موفقیت‌های قابل قبولی در آمار معاملات الگوریتمی داشتند همین موضوع کمک کرده به اینکه روند معاملات الگوریتمی رو به بهبود باشد ولی اثر مشهود آن را زمانی شاهد خواهیم بود که معاملات روزانه بازار از مقداری که در حال حاضر است، فراتر رود که نقش الگوریتم در معامله و کارایی آن بیشتر به چشم بیاید.
معاملات الگوریتمی که در کشور ما انجام می‌شود با معاملات الگوریتمی که در دنیا انجام می‌شود، قطعا مشابه نیستند. به دلیل اینکه معاملات الگوریتمی ما در ابتدای مسیر توسعه بسترهای نرم‌افزاری برای معاملات بازار سرمایه است یعنی از نظر دانش فنی با اینکه پیشرفت قابل توجهی داشتیم ولی هنوز جا برای رشد وجود دارد اما مهمتر از این پارامترها تعداد بازیگر هاست.
در بورس‌های دنیا که نمادها در بورس‌های متعددی قابل معامله هستند و در نتیجه تعداد بازیگران بازار آنها بیشتر است، حجم معاملات قابل توجه‌تر است و اثرات معاملات الگوریتمی بیشتر و جدی‌تر دیده می‌شود. اما در کشور ما که تعاملی با بورس‌های دنیا ندارد و صرفا معامله‌گران داخل کشور با محدودیت‌های متعدد و شرایط رکودی حاکم بر بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، با معاملات الگوریتمی در دنیا خیلی قابل مقایسه نیستند. تنها چیزی که مقداری قابل مقایسه است همان دانش فنی است که به نظر می‌رسد پیشرفت خیلی خوبی داشته است.
همچنین استارت آپ‌هایی که در این زمینه کار می‌کنند با اینکه عملکرد خوبی داشته‌اند ولی تا رسیدن به سطح استاندارد دنیا فاصله زیادی دارند. البته این تنها مطلب موجود نیست و هر قدر هم از نظر فنی و کیفی در حوزه معاملات الگوریتمی پیشرفت کنیم باز هم اجرای این معاملات الگوریتمی نیازمند بازاری است که عمق قابل قبولی داشته باشد، تعدد بازیگران در آن زیاد باشد یعنی همزمان حضور پر رنگ سفته‌بازها، بازارگردان‌ها، سرمایه‌گذاران نهادی و حضور سرمایه‌گذاران بنیادی دیده شود. البته همه اینها باید با یکدیگر در بازار فعال باشند و عملکرد قابل قبولی را از نظر حجم داشته باشند تا اثرات این الگوریتم‌ها را بیشتر شاهد باشیم.
- علی خوش طینت- کارشناس بازار سرمایه
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۶۶