به گزارش صدای بورس با عادی شدن شرایط پس از بحران کرونا، تحلیل‌ها در خصوص پیش‌بینی طلا در سال جدید افزایش یافته است. از نظر تاریخی، فلزات گرانبها ازآنجایی‌که دارای ارزش ذاتی هستند، به عنوان سپری در برابر فرسایش ارز در نظر گرفته می‌شوند. به همین دلیل است که تحلیلگران معتقدند سرمایه‌گذاران باید همواره بخشی از پرتفوی خود را به طلا اختصاص دهند. به‌طورکلی طلا و فلزات گرانبها از نگرانی‌های گسترده‌تر در مورد بی‌ثباتی اقتصادی و شاید اجتماعی سود می‌برند.
سال ۲۰۲۲ سال پرنوسان دیگری بود که با ابهامات زیادی در مورد جهت‌گیری قیمت طلا روبه‌رو شد و پیش‌بینی قیمت طلا برای سال ۲۰۲۳ نیز با نااطمینانی‌هایی همراه است. سال ۲۰۲۲ با امید به بهبودی آغاز شده بود. کاهش محدودیت‌های همه‌گیری کرونا در سراسر جهان نوید بهبودی را می‌داد، مصرف‌کنندگانی که دوباره می‌توانستند بدون حضور محدودیت‌های سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ مجدداً به بیرون رفته و اکثر خریدهای خود را حضوری انجام دهند. اما همان‌طور که بارها و از سوی مراجع اقتصادی مختلف هشدار داده شده بود، هزینه‌های سرپا نگه داشتن اقتصاد جهانی در طول همه‌گیری افزایش یافت. همین موضوع تورم فزاینده قیمت‌ها را بالا و بالاتر برد و درآمد بسیاری را کاهش داد.
درحالی‌که حمله روسیه به اوکراین تنها چند سال پیش غیرقابل تصور به نظر می‌رسید، اما این اتفاق یک بحران انرژی را بر اقتصاد جهان تحمیل کرد. در چنین محیطی نرخ‌های بهره را به‌شدت افزایش داده‌اند تا تورم را پایین بیاورند، اما به عقیده بسیاری از اقتصاددانان این اقدام بسیار دیر و کم‌اثر بوده است. (نمودار ۱)
پیش‌بینی قیمت طلا برای سال ۲۰۲۳ دارای عوامل محرک متعددی است که باید در نظر گرفته شود و در زیر به جزئیات بیشتر این موارد خواهیم پرداخت. فدرال‌رزرو با پویایی‌های اقتصاد کلان نظیر افزایش قیمت انرژی، بازار نیروی کار قدرتمند و نقاط اشتعال ژئوپلیتیکی در حال مبارزه است. بدون شک، افزایش قدرت خرید در ماه جولای نشان می‌دهد که فدرال‌رزرو در مقابله با نیروهای تورمی موفق عمل کرد، با وجود این نیروهای تورمی مجدداً در ماه سپتامبر بر اقتصاد جهان سیطره پیدا کردند. اگرچه تمام نگاه‌ها به فدرال‌رزرو است اما تردیدی نیست که متغیرهای اقتصاد کلان روی چگونگی پیشرفت تصمیمات بانک مرکزی تأثیر می‌گذارد. با توجه به سیاست‌های فدرال‌رزرو، تنش‌های ژئوپلیتیک و تورم بی‌سابقه، سناریوهای مختلفی را می‌توان برای آینده طلا متصور بود.
عوامل اصلی تأثیرگذار بر قیمت طلا
طلا در سال ۲۰۲۳ تحت‌تأثیر چند محرک بزرگ خواهد بود که سرمایه‌گذاران باید به آن‌ها توجه داشته باشند. قدرت دلار آمریکا، تورم و نرخ بهره و نگرانی‌های ژئوپلیتیکی. چگونگی ادامه روند و ترکیب این عوامل در سال ۲۰۲۳ بر قیمت طلا تأثیر خواهد داشت.
دلار آمریکا
دلار در سال ۲۰۲۲ با تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت طلا و سایر ارزها در سراسر جهان، سال قدرتمندی را سپری کرده است. شاخص دلار که در برابر سبدی از ارزهای اصلی جهانی اندازه‌گیری می‌شود، در حال حاضر به بالاترین حد خود در ۲۰ سال اخیر رسیده است چراکه سرمایه‌گذاران به دلار به عنوان مکانی امن برای پارک پول خود روی آورده‌اند.
اقتصاد ایالات متحده در سال جاری با وجود تورم بالا، به‌خوبی توانسته سطح بیکاری را همچنان پایین نگه دارد. این موضوع به فدرال‌رزرو آزادی عمل داده تا به‌شدت نرخ‌های بهره را که در حال حاضر بین ۳ تا ۲۵/۳ درصد است، افزایش دهد. این رقم بالاتر از نرخ بانک‌هایی مانند بانک انگلستان با ۲۵/۲ درصد و بسیار جلوتر از بانک مرکزی اروپاست.
ازآنجاکه طلا به دلار قیمت‌گذاری می‌شود، قدرت دلار منجر به کاهش قیمت اونس شده است، به‌طوری‌که ارزش دلاری طلا در شش ماه گذشته حدود ۱۵ درصد افت داشته است. اگر فدرال‌رزرو به افزایش شدید نرخ‌ها ادامه دهد و اقتصاد ایالات متحده بتواند از رکود جلوگیری کند، انتظار می‌رود دلار همچنان بالا بماند و قیمت طلا را در سال ۲۰۲۳ پایین نگه دارد. در نهایت، نرخ بهره بالا منجر به رشد کمتر شده و همین موضوع می‌تواند حتی اقتصاد قدرتمندی مثل آمریکا را وارد رکود کند. این موضوع به دلار ضعیف‌تر و طلای گران‌تر منجر خواهد شد.
بااین‌حال، برای سرمایه‌گذاران خارج از ایالات متحده، باید این نکته را گوشزد کرد که نوسانات ارز معکوس خواهد شد. اگر دلار قوی بماند و سایر ارزها ضعیف باشند، قیمت طلا در داخل کشور افزایش خواهد یافت. اگر دلار سقوط کند، این امر باعث تقویت سایر ارزها و کاهش قیمت طلا می‌شود.
تورم و نرخ بهره
البته تورم و نرخ بهره کاملاً با قدرت دلار مرتبط است. تورم در کل سال ۲۰۲۲ در بسیاری از کشورها بالا بود. پیش‌بینی می‌شود که تورم بریتانیا تا پایان سال به ۱۱ درصد برسد، درحالی‌که آخرین رقم ایالات متحده نشان می‌دهد که CPI سالانه ۳/۸ درصد است.
بانک‌های مرکزی مانند فدرال‌رزرو، بانک مرکزی اروپا و بانک انگلستان قبلاً نرخ‌های بهره را برای کاهش تورم افزایش داده‌اند، اما تاکنون تأثیر محدودی داشته است. درحالی‌که تورم همچنان بالاست، نرخ‌ها به افزایش خود ادامه خواهند داد. نرخ‌های بهره بالا معمولاً برای طلا به عنوان یک دارایی بدون بازده، منفی تلقی می‌شوند، اگرچه تورم بالا معمولاً برای طلا به عنوان سپر تورمی مثبت تلقی می‌شود.
این دو نیرو در حال حاضر هر دو علیه طلا عمل می‌کنند. تورم قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارد، درحالی‌که نرخ بهره آن را پایین می‌آورد. قیمت طلا در سال ۲۰۲۳ وابسته به جهتی که بانک‌های مرکزی در پیش می‌گیرند، تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت. اگر نرخ‌ها به افزایش خود ادامه دهند و تورم کاهش یابد، قیمت طلا بیشتر کاهش پیدا خواهد کرد. بااین‌حال، اگر تورم تثبیت شود، باز هم باید تأثیر نرخ‌های بهره بالا را جبران کند.
عوامل ژئوپلیتیک
سال ۲۰۲۲ شاهد یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های ژئوپلیتیکی دوران مدرن پس از تهاجم روسیه به اوکراین بود. تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه فشار بیشتری بر اقتصاد جهانی وارد کرده و به‌ویژه منجر به افزایش قیمت گاز شده است. هنوز سایه زمستان سرد اروپا را تهدید می‌کند و انتظار می‌رود این قاره با جیره‌بندی انرژی مواجه شود که به تولیدات صنعتی کشورهای کلیدی مانند آلمان آسیب بیشتری وارد می‌کند.
با گذشت ماه‌ها از این جنگ، به نظر می‌رسد پایانی برای درگیری وجود ندارد. نگرانی‌ها درمورد هرگونه تشدید بیشتر پیامدهای جنگ نیز مطرح شده است که می‌تواند فراتر از تحریم‌های اقتصادی به یک جنگ جدی‌تر سرایت کند. این تهاجم محرک بزرگی برای قیمت طلا در اوایل سال ۲۰۲۲ بود و بدون شک تأثیری کلیدی بر قیمت طلا در سال ۲۰۲۳ خواهد داشت.
فراتر از روسیه، چین همچنان یک موضوع کلیدی ژئوپلیتیکی است که جهان به آن توجه می‌کند. حمله روسیه به اوکراین باعث شده تا گمانه‌زنی‌هایی درمورد حمله چین به تایوان و پیامدهای مشابه آن بر سر زبان‌ها بیفتد. با تشدید لفاظی‌ها درمورد این کشور در سال گذشته، نگرانی‌هایی درمورد اقدام نظامی چین در تایوان و واکنش کشورهایی مانند ایالات متحده به این موضوع وجود دارد. بنابراین، سرمایه‌گذاران مطمئناً هرگونه درگیری احتمالی در اوکراین و تایوان و تأثیری را که این امر بر قیمت طلا در سال ۲۰۲۳ خواهد داشت، به‌دقت زیر نظر خواهند داشت.
افزایش تقاضا برای طلا
بر اساس آخرین گزارش شورای جهانی طلا، با وجود احساس نزولی مداوم در بازارهای آتی و جریان خروجی محصولات قابل‌معامله در بورس، همچنان تقاضای ثابتی برای طلای فیزیکی در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۲ وجود داشت. (نمودار ۲)
شورای جهانی طلا در آخرین گزارش سه‌ماهه روند تقاضای خود اعلام کرد که تقاضای فیزیکی طلا در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۲ به ۱۱۸۱ تن رسیده است که نسبت به سه‌ماهه سوم سال گذشته ۲۸ درصد افزایش یافته است. درعین‌حال، تقاضای طلا تا به امروز ۱۸ درصد نسبت به ۹ ماه اول سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.
به گفته خوان کارلوس آرتیگاس، مدیر تحقیقات سرمایه‌گذاری در شورای جهانی طلا، مصرف جهانی طلا به سطح قبل از همه‌گیری بازگشته است که ناشی از افزایش تقاضای جواهرات، شمش و سکه و خرید مداوم از بانک‌های مرکزی است. افزایش تقاضای فیزیکی طلا در حالی اتفاق می‌افتد که اندازه بازار سرمایه‌گذاری طلا به دلیل خروج سرمایه از ETF های جهانی با پشتوانه طلا، با ۴۷ درصد یا ۲۲۷ تن کاهش به ۱۲۴ تن رسیده است.
اگرچه تقاضای سرمایه‌گذاری برای طلا تا سال ۲۰۲۲ کم بوده ولی شورای جهانی طلا معتقد است بسیاری از سرمایه‌گذاران حس مثبتی به آینده طلا دارند و این در حالی است که به نظر می‌رسد روند نزولی در حال تغییر است. به اعتقاد این شرکت، سرمایه‌گذاران در حال دریافت سیگنال‌هایی هستند مبنی‌بر اینکه عوامل منفی در بازار در حال خاموشی‌اند.
بزرگ‌ترین مانع برای طلا در سال جاری، موضع سیاست پولی تهاجمی فدرال‌رزرو بوده است. درحالی‌که انتظار نمی‌رود بانک مرکزی ایالات متحده به این زودی‌ها چرخه افزایش نرخ خود را پایان دهد، اما این شورا معتقد است که نرخ بهره در حال رسیدن به نرخ نهایی خود است.
درحالی‌که تقاضای سرمایه‌گذاری در طلا همچنان روند صعودی دارد، شورای جهانی طلا بر این باور است که این بازار شاهد رشد قدرتمندی در عرصه‌های دیگر خواهد بود. تقاضای جهانی جواهرات در سه‌ماهه سوم سال به ۵۲۳ تن افزایش یافت که ۱۰ درصد نسبت به سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۱ افزایش داشت. خرید جواهرات نیز بالاتر از میانگین پنج‌ساله ۵۰۰تنی بود.
WGC اعلام کرد که هند با مصرف ۱۴۶ تن طلا در سه‌ماهه سوم، افزایش ۱۷درصدی نسبت به سال گذشته و قوی‌ترین عملکرد سه‌ماهه سوم از سال ۲۰۱۸ را به دست آورده است. در این گزارش آمده است که عرضه کل طلا ۲/۱۲۱۵ تن افزایش یافته است که نسبت به سال گذشته رشدی یک‌درصدی را نشان می‌دهد. همچنین تولید معادن در سه‌ماهه سوم مجموعاً به ۹۵۰ تن رسید که دو درصد نسبت به سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۱ افزایش داشته است.
پیش‌بینی طلا برای سال ۲۰۲۳
تحلیلگران و شرکت‌های سرمایه‌گذاری پیش‌بینی‌های مختلفی از قیمت طلا برای سال ۲۰۲۳ داشته‌اند. در جدول ۱ برخی از این پیش‌بینی‌ها آمده است. بااین‌حال اکثر قریب به اتفاق پیش‌بینی‌ها میانگین اونس را در سال ۲۰۲۳ زیر ۲۰۰۰ دلار برآورد کرده‌اند.
با وجود گستره نسبتاً گسترده، بیشتر پیش‌بینی‌های قیمت طلا در سال ۲۰۲۳ محدوده قیمتی مشابهی را با سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهند. بسیاری از پیش‌بینی‌ها از قدرت دلار به عنوان یکی از محرک‌های کلیدی یاد می‌کنند. آن‌ها انتظار دارند که دلار در نیمه اول سال ۲۰۲۳ قوی بماند یا بیشتر تقویت شود، قبل از اینکه کاهش رشد منجر به اوج گرفتن یا کاهش نرخ بهره شود. این تضعیف دلار به افزایش قیمت طلا در ماه‌های پایانی سال کمک می‌کند.
بیشتر پیش‌بینی‌های سال ۲۰۲۳ به روسیه یا چین اشاره نمی‌کنند که منعکس‌کننده ماهیت نامشخص این مسائل ژئوپلیتیکی است که البته می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت طلا در هر دو جهت داشته باشد. باید دید که این پیش‌بینی‌های قیمت طلا تا چه حد درست خواهد بود، اما به طور قطع به یقین سال ۲۰۲۳ سال جذابی برای سرمایه‌گذاران طلا خواهد بود.
امین قورجیلی_ مترجم
منبع: ماهنامه بازار و سرمایه شماره ۱۳۲