سال ۲۰۲۲ برای بازار عرضه اولیه سهام بسیار دلگیر و ناخوشایند بود و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در سال ۲۰۲۳ نیز ما شاهد تکرار همین روند خواهیم بود. نشریه Inc. که به صورت دوماهنامه منتشر می‌شود، در گزارشی به این موضوع پرداخته است. به نوشته این نشریه، با توجه به افزایش نرخ‌های بهره و تشدید بی‌ثباتی در بازار سهام، به احتمال زیاد بازار عرضه‌های اولیه در سال آینده تاریک و نگران‌کننده خواهد بود. در سال ۲۰۲۱ به دلیل خوش‌بینی سرمایه‌گذاران، شرایط مناسب بازار و پایین بودن نرخ‌های بهره، ما شاهد رکوردزنی تعداد عرضه‌های اولیه بودیم. بر اساس آمارها، در این سال عرضه‌های اولیه حدود ۱۵۵ میلیارد دلار نصیب شرکت‌های بورسی آمریکا کردند. اما امسال همگام با افزایش بی‌ثباتی بازار و تلاش فدرال رزرو برای کنترل تورم از طریق بالا بردن نرخ‌های بهره بانکی، تعداد عرضه اولیه سهام شرکت‌ها به شدت کاهش یافت. در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ درآمد حاصل از عرضه‌های اولیه سهام فقط ۴.۸ میلیارد دلار بود.
فضای سرمایه‌گذاری که با نرخ‌های بهره بالا و بازار سهام متزلزل مواجه است، به هیچوجه برای ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران مناسب نیست و این دقیقا شرایطی است که سرمایه‌گذاران بازار سهام با آن روبه‌رو هستند. اندرو لوکن‌اوت، تحلیلگر بازارهای مالی و استاد دانشکده مدیریت دانشگاه سانفرانسیسکو در این باره می‌گوید: بازار عرضه‌های اولیه سهام معمولا در دوره‌های رشد اقتصادی و خوش‌بینی سهامداران (یعنی زمانی که سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به ریسک‌پذیری دارند و شرکت‌ها می‌خواهند از طریق عرضه اولیه به تامین مالی بپردازند)، رونق پیدا می‌کنند. در مقابل، با بی‌ثباتی یا افت اقتصاد، بازار عرضه‌های اولیه نیز از رونق می‌افتد چون تمایل سرمایه‌گذاران به ریسک‌پذیری کاهش می‌یابد. بنابراین، اگر بازار با رشد روبه‌رو نشود، شرکت‌های سرمایه‌گذاری هم کمتر وارد فعالیت‌های IPO می‌شوند و مدیران صندوق‌های خطرپذیر و خصوصی هم با تغییر ساختار پرتفوی شرکت‌ها بر سودآوری تمرکز می‌کنند.
هنوز هم تعداد زیادی از شرکت‌های فناوری موسوم به «تک‌شاخ» وجود دارند که از آینده خوبی برخوردار هستند. با این حال، این شرکت‌ها پیش از ورود به بورس مجبورند با موضوع ارزشگذاری پایین کنار بیایند. بر اساس برآوردها، این شرکت‌ها تا نیمه دوم سال ۲۰۲۳ نخواهند توانست برنامه عرضه اولیه سهام خود را انجام دهند.
چن‌زی وانگ، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری Rain Capital می‌گوید: شاید کسانی که قصد عرضه اولیه سهام خود را دارند، مجبور شوند در سال ۲۰۲۳ در صف بایستند اما برای این کار، احتمالا چشم به افق بلندمدت‌تری خواهند دوخت. البته ممکن است استراتژی‌های دیگر همچون ادغام و تملیک همچنان مورد توجه باشند.
بسیاری از شرکت‌هایی که برای امسال IPO در نظر گرفته بودند، برنامه خود را تا سال آینده به تعویق انداخته‌اند. به عنوان نمونه، شرکت Turo (خودروهای اشتراکی) قصد داشت در ژانویه ۲۰۲۲ عرضه اولیه سهام خود را انجام دهد اما همچنان دست نگه داشته است. شرکت‌های دیگر همچون Stripe و Klarna هم شرایط مشابهی دارند.
در این میان، عرضه عمومی سهام از طریق شرکت‌های موسوم به SPAC که زمانی بسیار مورد توجه بودند نیز جذابیت خود را از دست داده‌اند. در این باره وانگ تاکید کرد که بسیاری از سرمایه‌گذاران، این نوع شرکت‌ها را ریسک‌دار، غیرقابل پیش‌بینی و غیرپاسخگو می‌دانند. با این حال، این شرکت‌ها هنوز هم فعال هستند. وانگ گفت: با وجود موارد منفی، هنوز هم جا برای فعالیت این شرکت‌ها وجود دارد، هرچند سطح فعالیت آنها با دو سال قبل قابل مقایسه نیست.
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۷۶