اطلاعات سایت شرکت فرابورس ایران از توقف ۵۵ نماد حکایت دارد که مربوط به بازه زمانی آذر ماه ۱۳۹۴ تا دی ماه ۱۴۰۱ است و از این تعداد ۲۱ نماد در سال جاری به دلیل برگزاری مجمع و در همین سال ۹ شرکت به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت به حبس نماد محکوم شدند. در این میان بر اساس اطلاعات موجود از مرداد ۹۷ تا ۲۸ دی ماه سال جاری ۳۷ شرکت نیز در شرکت بورس تهران متوقف هستند که از این تعداد ۱۲ شرکت برای برگزاری مجمع و ۴ شرکت به دلیل افشای اطلاعات بااهمیت در سال ۱۴۰۱ به توقف دچار شدند.
نمادهایی که خاک می‌خورند
نمادهای سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت که عبارتند از «وساربیل»، «وساشرقی»، «وساغربی»، «وسبوشهر»، «وستهران»، «وسخراج»، «وسخراش»، «وسخوز»، «وسرضوی»، «وسزنجان»، «وسصفا»، «وسفارس»، «وسقزوین»، «وسقم»، «وسکرد»، «وسکرشا»، «وسکرمان»، «وسگلستا»، «وسگیلا»، «وسلرستا»، «وسمازن»، «وسمحال»، «وسمرکز»، «وسمنان»، «وسهرمز»، «وسهمدا»، «وسیزد»، «وسیستا» و «وسیلام» از سال ۹۹ تاکنون به دلیل برگزار نشدن مجمعشان در حالت تعلیق هستند و در این راستا مدیریت عملیات بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران با صدور اطلاعیه‌ای در شهریور ماه سال ۱۴۰۱ اعلام کرد: "به‌رغم پیگیری‌های انجام شده از ناشر ابهامات موجود در اطلاعات ناشر برطرف نشده است، لذا تعلیق نماد معاملاتی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت حداکثر تا تاریخ ۳۰/۰۹/۱۴۰۱ تداوم می‌یابد. "
در این میان باتوجه به اینکه اولین ماه زمستان هم به پایان رسیده است می‌بینیم که هنوز هیچکدام از این نمادها رفع توقیف نشده‌اند بنابراین در پیگیری از مقام‌های مسئول در سازمان بورس، پیمان حدادی، مشاور رئیس سازمان در امور سهام عدالت به هفته‌نامه اطلاعات بورس گفت: درگذشته درمورد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی که نماد آنها متوقف شده است، بارها اعلام شده که بازگشایی این شرکت‌ها در اختیار شورای عالی بورس است. در رابطه با برخی موارد هم شورای عالی بورس و برخی از نهادهای ذیربط مکاتباتی انجام داده‌اند که هنوز پاسخ این مکاتبات نیامده است تا شورا تصمیمات لازم را بگیرد.
همچنین در این میان مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هم در پاسخ به پرسش خبرنگار صدای بورس مبنی بر اینکه نمادهای شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت چه زمانی بازگشایی می‌شوند، تنها یک جمله گفت: هنوز مشخص نیست.
توقف نماد خط قرمز ماست
ولی‌الله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در پاسخ به این پرسش که توقف شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت چه زمانی پایان می‌یابد، توضیح داد: درمورد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، ابهامی در آئین‌نامه اجرایی سهام عدالت وجود دارد که باید از مراجع ذی‌صلاح استعلام شود و بعد از ارائه پاسخ استعلام در صورت نیاز آئین نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت که مصوب شورایعالی بورس است را اصلاح می‌کنیم اما اگر نیاز نبود اصلاحی صورت نمی‌گیرد و بعد از انجام این مراحل مقدمات بازگشایی نماد فراهم می‌شود، در این میان نکته‌ای که وجود دارد اینکه ممکن است این پاسخ در اسرع وقت بیاید یا اینکه طول بکشد.
او ادامه داد: به‌طور کلی پیگیر این موضوع هستیم اما نمی‌توان برای آن زمانبندی مشخصی در نظر گرفت. همچنین نکته حائز اهمیت این است که به شدت به دنبال بازگشایی نمادها هستیم و اگر در نمادی ابهام اساسی یا با اهمیت وجود نداشته باشد، در بازگشایی آن سخت‌گیری انجام نمی‌دهیم و پیگیر هستیم که زمان کمی از زمان بسته بودن نمادها بگذرد یا کمترین نمادی دچار توقف شود. جعفری درمورد علت توقف نماد «وآیند» گفت: بانک آینده از سال ۹۷ تاکنون مجمعی برگزار نکرده است و مورد دیگر اینکه صورت‌های مالی سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ حساسبرسی شده هم منتشر نشده است.
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس تصریح کرد: درمورد نماد «آکنتور» هم نکته‌ای که وجود دارد اینکه از بورس تهران لغو پذیرش و به بازار پایه منتقل شده است و باید شرکتی که وارد بازار پایه می‌شود، یک سری مدارک و مستنداتی به فرابورس ایران ازجمله پرسشنامه نقل و انتقال سهام، اطلاعات صورت‌های مالی و گزارش ارزشگذاری را منتقل کند تا شرکت فرابورس بتواند این نماد را در یکی از تابلوهای زرد، نارنجی یا قرمز درج و گشایش نماد را انجام دهد اما این اطلاعات به فرابورس داده نشده است. او درمورد توقف نمادهای «وانصار»، «وکوثر»، «حکمت»، «وقوام» و «ومهر» افزود: این پنج بانک در بانک سپه ادغام شده‌اند.
جعفری توضیح داد: نماد «سولیران» در مرحله انحلال و تسویه است، البته به‌طور کلی نمادهای شرکت‌های بازار پایه فرابورس مانند شرکت‌های پمپ پارس با نماد "تپمپس"، چینی ایران با نماد "کچینی" و ... در حال انحلال و تسویه هستند. به گفته مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس آخرین صورت مالی شرکت‌هایی مانند بسته‌بندی پارس با نماد چبسپا و صنایع کاشی اصفهان با نماد کاصفا برای سال ۹۲ است.
همچنین یک سری شرکت در بازار پایه وجود دارد مثل شرکت کاشی نیلو با نماد کنیلو یا کارخانه چینی ایران با نماد کچینی که شرکت ساختار و سازمان درستی ندارد مانند آکنتور یعنی هیچ شخصی در شرکت حضور ندارد که به مکاتبات پاسخ دهد و بتواند اطلاعاتی که سازمان و فرابورس می‌خواهند را ارائه کند تا از آخرین وضعیت شرکت اطلاع داشته باشیم و بتوانیم نماد را باز کنیم بنابراین عمدتا مشکلاتی که برای بازگشایی نماد شرکت‌هایی که طولانی مدت از توقف آنها می‌گذرد داریم، از این جنس است.
جعفری تصریح کرد: خط قرمز ما توقف نماد است و تا زمانی که بتوانیم تعادلی بین شفافیت در اطلاعات ناشر و نقدشوندگی ایجاد کنیم، نمادی را متوقف نمی‌کنیم. او ادامه داد: در بورس تهران غیر از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی دیگر نمادی که طولانی مدت متوقف باشد، نداریم البته ممکن است توقف نمادی یک ماه طول بکشد که یا اطلاعیه ناقصی دارند یا صورت مالی ندارند اما طولانی نیست و در جریان بازگشایی قرار می‌گیرند. درمورد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هم همانطور که گفته شد باید فراتر از سازمان رفت؛ پاسخ استعلام بیاید تا بتوانیم آئین‌نامه اجرایی سهام عدالت را در صورت لزوم اصلاح و نماد را باز کنیم.
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس توضیح داد: نمادهای متوقف در فرابورس هم دو بخش است؛ یک سری نمادهایی که متوقف هستند اما به مرور بازگشایی می‌شوند و توقف طولانی ندارند و در مقابل شرکت‌های بازار پایه را داریم که شامل ۱۲- ۱۰ شرکت است و یا در مرحله انحلال و تسویه هستند یا شرکت ساختار کنترل داخلی مناسبی ندارد که پاسخ مکاتبات سازمان یا فرابورس را بدهند.
جریمه تعیین شود
علیرضا کدیور، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که توقف طولانی مدت نمادها چه تأثیری بر آنها و بازار سرمایه می‌گذارد، گفت: توقف نماد باعث می‌شود نقدشوندگی دارایی سرمایه‌گذاران به شدت کاهش پیدا کند که این موضوع ریسکی برای آنهاست، همچنین نکته دیگر اینکه ممکن است در این توقف طولانی مدت نماد، بازار به یکباره روند صعودی یا نزولی شدید داشته باشد یا حتی سهم‌های آن صنعت فراز و فرود شدیدی را تجربه کنند که در زمان بازگشایی این نوسان شدید قیمت در یک روز بر روی سهم اتفاق می‌افتد و ممکن است سهامداران آن شرکت سود یا زیان قابل توجهی کسب کنند.
او ادامه داد: نکته‌ای که وجود دارد اینکه شاید در برخی مواقع این توقف نماد اجتناب ناپذیر باشد یعنی به دلیل اینکه یک اتفاق یا اطلاعات مهمی در شرکت وجود دارد که باید افشا یا منتشر شود اما نشده نمادی متوقف می‌شود اما در این میان به‌نظر می‌رسد برای جلوگیری از این اتفاق و برای اینکه سازمان بورس هیأت مدیره و مدیران آن شرکت را ملزم کند تا اطلاعات، ابهامات یا هر دلیلی که برای توقف نماد وجود دارد را زودتر افشا و منتشر کنند می‌توان یک سری جرائم را برای هیأت مدیره و مدیران ارشد آن شرکت‌ها لحاظ کرد که دیگر هیچ شرکتی این کار را انجام ندهد و در این راستا تا جای ممکن توقف نمادی صورت نگیرد.
کدیور افزود: در دستورالعمل معاملات و در قانون بازار اوراق بهادار گاه دستورالعمل‌هایی در بازار از طرف سازمان بورس، بورس و فرابورس وجود دارد که امکانات خوبی دارند برای اینکه شرکت‌ها ملزم باشند مانع از توقف طولانی مدت نماد شوند. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: شاید بخشی بر می‌گردد به اینکه سازمان بورس از این پتانسیل‌ها و قابلیت‌ها استفاده کافی را نکرده است و احتمالا برخی دستورالعمل‌ها هم نیازمند بازنگری و اصلاح هستند که به نظر می‌رسد براساس مواردی که اتفاق می‌افتد سازمان بورس می‌تواند در آن دستورالعمل و قوانین بازنگری کند.
سازمان پیگیر است
محمود گودرزی، مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران می‌گوید: عمده نمادهای متوقف مربوط به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت است که علت بسته بودن آنها به یک سری وظایفی در قالب حاکمیت شرکتی که متوجه هیأت مدیره آنها بوده بر می‌گردد و باید اقدامات لازم برای افشای ضوابط و گزارشگری‌های مالی که طبق استانداردها ضرورت دارد شرکت‌ها در کدال افشا کنند را انجام دهند. او توضیح داد: همچنین بحث‌های مربوط به هیأت مدیره این شرکت‌ها هم مطرح است که سازمان بورس پیگیر این موضوع است و متولی اصلی آن بورس تهران نیست.
- ملیکا حمزه‌ئی - خبرنگار
- شماره ۴۷۹ هفته نامه اطلاعات بورس