قیمت‌گذاری دستوری و تورم ارز محور

به گزارش صدای بورس؛ ابوالفضل شهرآبادی، مدیرعامل سبدگردان داریک پارس گفت: چند نرخی بودن ارز در کشور، مشکلی است که از جهات مختلف بر روی مسائل گوناگون اقتصادی از جمله بورس، اثر می‌گذارد؛ وقتی ارزش بازار را با سه نرخ ارز ۴۲۰۰، ارز آزاد و دلار نیمایی مقایسه می‌کنیم، به سه عدد متفاوت می‌رسیم که سرمایه‌گذار نیز نمی‌داند کدامیک ارزش اصلی بازار است. طبیعتا ارزش دلاری بازار با ۴۲۰۰ بزرگتر است و براساس دلار نیمایی و آزاد به ترتیب کوچکتر می‌شود.

وی ادامه داد: اولین مسئله‌ای که در این حالت ایجاد می‌شود این است که به‌طور دقیق مشخص نیست ارزش دلاری بازار چه میزان است و با چه نرخ دلاری قرار است این ارزش سنجیده و با بازارهای دیگر مقایسه شود. هرچند در شرایط فعلی دیگر کسی بورس ما را با بورس دیگر کشورها مقایسه نمی‌کند چون ارتباطی با دنیا نداریم و بورسمان با هیچکدام از بازارهای دنیا مرتبط نیست و در این سال‌ها سرمایه‌گذار خارجی هم نداشته‌ایم و آنان امکان و تمایلی برای ورود به این بازار ندارند که خود نکته‌ای منفی است.

شهرآبادی افزود: نکته‌ای که جالب توجه است، این است که با مقایسه دلار نیمایی و آزاد با یکدیگر می‌بینیم در مقاطعی فاصله آنها زیاد بوده و در برخی مواقع این فاصله کمتر شده است، بر این اساس در زمان‌هایی که این دو ارز به یکدیگر نزدیک شده‌اند، ارزش دلاری بازار بر اساس دو شاخص نیمایی و آزاد، فاصله کمی دارد اما وقتی از هم دور می‌شوند، ارزش هم متفاوت می‌شود. یعنی اگر دولت، فاصله این دو نرخ ارز را کم می کرد علاوه بر این که ارزش بازار مشخص‌تر می شد، بازدهی کلی بورس هم افزایش پیدا می‌کرد. یعنی اگر به شرکت‌های صادراتی که محصولشان را به دلار وارد می‌کنند، اجازه داده می‌شد با ارز آزاد درآمدهایشان را تسعیر و به ریال تبدیل کنند، طبیعتا سودشان بیشتر و همچنین قیمت سهامشان هم به همین نسبت با رشد مواجه می‌شد در نتیجه سهامداران این شرکت‌ها هم از سودهای بهتری بهره‌مند می‌شدند و بازار سرمایه هم به تبع آن رشد می‌کرد چون رشد این بازار وابسته به رشد شرکت‌هاست.

مدیرعامل شرکت سبدگردان داریک پارس گفت: وقتی دولت قیمت‌گذاری دستوری را حاکم می‌کند و می‌گوید باید با دلار نیمایی محصول را فروخت، اولین اتفاقی که رخ می‌دهد این است که از قیمت واقعی سهام دور می‌شویم و گرفتار آثار ناخوشایند قیمت دستوری و ساختگی می‌شویم. بنابراین عملا دولت نمی‌گذارد بخشی از سود شرکت‌ها تحقق پیدا کند درنتیجه بخشی از حقوق سهامداران پایمال و از جذابیت بازار کاسته می‌شود.

بیشتر بخوانید: بازار سرمایه مستعد رشد است

وی افزود: این امر همچنین باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به سمت بازار سرمایه نیایند. شاید یکی از کارهایی که بهتر بود در این دو سالی که اوضاع بازار خوب نبود، انجام می شد این بود که به شرکت‌های بورسی اجازه می‌دادند درآمدهای خود را بر اساس دلار آزاد حساب کنند تا حداقل برای مقطعی جذابیت ایجاد کند تا سرمایه‌گذاران دوباره به سمت بازار روانه شوند، همچنین در کنار آن بازار هم عمق پیدا کند و بزرگتر شود و دولت هم بتواند از این طریق فعالیت‌های تأمین مالی خود را انجام دهد.

به گفته شهرآبادی، یکی از ارکانی که می‌تواند بیشترین استفاده را از بازار سرمایه داشته باشد، خود دولت است و اگر دولت به این بازار سر و سامان می‌داد، در مقاطع مختلفی می‌توانست تأمین مالی‌های خود را از این بازار انجام دهد همچنین می‌توانست سهام شرکت‌های دولتی را به قیمت خوب بفروشد و در کنار مردم از پتانسیل بزرگی که بازار دارد، استفاده کند اما با قیمت‌گذاری دستوری بر روی نرخ دلار این پتانسیل را از بازار گرفت و باعث شد دلار نوسانی ارزش کل بازار را هم نوسانی کند به‌طوری که عملا با سه رقم برای ارزش کل بازار مواجه هستیم.

مدیرعامل شرکت سبدگردان داریک پارس ادامه داد: نکته مهم دیگر این است که طبیعتا بورس از اقتصاد تورم زده، تأثیر می‌پذیرد و یکی از عوامل ایجاد تورم یا یکی از معیارهایی که می‌توان در کشور با آن جهت تورم را برآورد کرد، نرخ ارز است به‌طوری که برخی کارشناسان اعتقاد دارند تورم ما ارز محور و متأثر از نرخ ارز است.

او تأکید کرد: بر این اساس زمانی که دلار با نوسان مواجه می‌شود بلافاصله تأثیرات آن را در بازار سرمایه می‌بینیم که در قیمت‌های سهام و شاخص‌های بورس نوسان ایجاد می‌شود بنابراین ‌یکی از علل نوسانی بودن بازار است.

شهرآبادی گفت: باتوجه به اینکه در شرایط نامناسب سیاسی قرار داریم و آینده نزدیک هم چندان روشن به نظر نمی‌رسد چون بحث برجام کلا تعطیل و تحریم‌ها هم شدیدتر شده است، به‌نظر می‌رسد در آینده نزدیک (حداقل در شش ماه آینده) در این زمینه گشایشی نداشته باشیم و این یعنی بالا رفتن نرخ دلار در مقابل ریال که طبیعتا این امر منجر به افزایش تورم و نوسان بیشتر در قیمت سهم‌های دلار محور می‌شود و می‌تواند درآمد ریالی و سودآوری این سهم‌ها را بزرگتر و بیشتر نشان دهد که در واقع به نوعی پوشش تورم است و اشخاصی که سهم‌های دلاری مانند پتروپالایشی‌ها و فلزات اساسی را خریداری می‌کنند تا حدودی خود را در مقابل تورم ایمن خواهند کرد.

مدیرعامل شرکت سبدگردان داریک پارس توضیح داد: پیش‌بینی از وضعیت دلاری بورس تا پایان سال و بخشی از سال آینده این است که دلار رشد بیشتری خواهد داشت، بر این اساس شاید بخشی از پول اشخاص حقیقی به سمت خرید ارز هدایت شود اما سهم‌های دلاری در اثر افزایش نرخ دلار رشد خواهند داشت و می‌توانند بخشی از این تورم را برای سرمایه‌گذاران جبران کنند.