به بیان بهتر، می‌توان گفت توکن‌های غیرمثلی یا NFT ها نوعی بازنمایی دیجیتالی از اقلام واقعی هستند. دلیل ارزش فراوان NFT ها منحصربه‌فردبودن آنهاست. هیچ توکن غیرمثلی‌ای با NFT دیگری یکسان نیست. این ویژگی NFT ها را به فناوری مناسبی برای اثبات مالکیت یا منحصربه‌فردبودن اثر هنری یا هر نوع داده دیگری تبدیل می‌کند. توکن‌های غیرمثلی را نمی‌توان هک یا کپی یا ویرایش کرد. همین ویژگی کاربرد NFT را گسترش می‌دهد. در این گزارش، می‌خواهیم با استفاده از مقاله‌ای از وب‌سایت دیکریپت (Decrypt)، کاربرد NFT در دنیای واقعی را بررسی کنیم.
نمونه‌هایی از کاربرد NFT ها
شماری از منتقدان NFT بر این باورند که این توکن‌ها چندان هم ضروری نیستند؛ اما واقعیت این است که NFT ها کاربردهای متنوعی برای دارندگان خود به ارمغان می‌آورند. NFT ها توانسته‌اند کمیابی دیجیتال و شناسه‌های اثبات‌پذیر منحصربه‌فردی ایجاد کنند. در دنیای دیجیتال رو به گسترش امروز، ممکن است این‌گونه به‌نظر برسد که دارایی‌های دیجیتال ارزش کمتری دارند؛ زیرا به‌سادگی می‌توان از آنها کپی تهیه و تکثیر کرد.
نکته دیگر اینکه NFT ها امکان نگهداری دارایی را به شخص مالک می‌دهند؛ یعنی صاحبان NFT مالکیت مطلقی بر دارایی‌های دیجیتال خود دارند. بدین‌ترتیب، آنان مجبور نیستند از واسطه شخص ثالث یا وب‌سایتی برای نگهداری از دارایی‌های خود استفاده کنند.
در دنیای ارزهای دیجیتال، این گفته مشهور وجود دارد: «اگر کلید دست خودت نباشد، ارز دیجیتالت هم دست خودت نیست.» این جمله به این مهم اشاره می‌کند که «مالکیت» واقعی هر دارایی دیجیتال، تنها زمانی محقق می‌شود که کنترل کامل کلیدهای خصوصی در دست خودِ مالک باشد. همچنین، دارایی باید در کیف پول خودحضانتی (Self-custody) نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری ذخیره شده باشد.
NFT ها راه‌های جدیدی برای انتقال دارایی بین پلتفرم‌ها نیز باز کرده‌اند که به آن هم‌کنش‌پذیری یا تعامل‌پذیری (Interoperability) می‌گویند. متیو بال (Matthew Ball)، مدیر پیشین استودیو آمازون و محقق حوزه متاورس، در مصاحبه با دیکریپت (Decrypt) گفت: فناوری NFT این ظرفیت را دارد که همگام با متاورس گسترش یابد و طبق مشاهدات ما، با دوام‌ترین راهکار برای کالاهای مجازی است.
کاربرد NFT در صنعت فیلم
هالیوود و صنعت مستقل فیلم، NFT را به دلایل مختلفی به‌کار گرفته‌اند. برای مثال، استودیوها و پلتفرم‌های پخش ویدئو سنتی بزرگ مانند پارامونت (Paramount) و برادران وارنر (Warner Bros) و لاینزگیت (Lionsgate) توکن‌های غیرمثلی را منبع درآمد جدیدی برای مالکیت فکری و صنایع سرگرمی خانگی رو به افول خود می‌بینند، چون مصرف‌کنندگان آنها استفاده از دیسک‌های فیزیکی را کنار گذاشته و به فایل‌های دیجیتال و پخش آنلاین روی آورده‌اند. نتفلیکس (Netflix) روش متفاوتی برای استفاده از توکن‌های غیرمثلی در سریال چیزهای عجیب (Stranger Things) در پیش گرفته است و تصمیم دارد پوسترهای دیجیتال NFT از ستاره‌های این سریال را به‌عنوان پاداش به کسانی بدهد که بازی‌های آنلاین هفتگی را تمام می‌کنند.
استفاده از NFT برای تأمین مالی فیلم‌ها
نیلز جوول (Niels Juul)، سینماگر مستقل، تهیه‌کننده برخی از فیلم‌های مارتین اسکورسیزی (Martin Scorsese) مثل سکوت (Silence) و مرد ایرلندی (The Irishman) بوده است. او NFT ها را راهی برای تأمین مالی فیلم‌هایی می‌داند که بدون این نوع سرمایه‌گذاری ساختشان غیرممکن است. او در مصاحبه با دیکریپت گفت: من فیلم‌نامه‌های زیادی می‌شناسم که خاک می‌خورند و بودجه‌های ۱۰ یا ۱۵ یا ۲۰ میلیون‌دلاری آنها تأمین نمی‌شود؛ چون استودیوها به‌دنبال پروژه‌های بزرگ و فیلم‌نامه‌هایی هستند که بتوانند حق امتیاز آن را به‌دست بیاورند. درحالی‌که استودیوهای بزرگ در فیلم‌هایی با بودجه کوچک یا متوسط سرمایه‌گذاری نمی‌کنند، جوول، ان‌اف‌تی استودیوز (NFT Studios) و کینودائو (KinoDAO) را ایجاد کرد. کینودائو امکان شرکت در تصمیم‌گیری درباره فیلم و جوایز و دسترسی‌های انحصاری را به خریداران NFT می‌دهد.
ورود بازیگران به حوزه NFT ها
با این حال، فقط تولیدکنندگان‌هالیوود نیستند که به دلیل علاقه به ظرفیت این فناوری، NFT می‌سازند؛ چراکه بازیگرانی مثل آنتونی‌هاپکینز (Anthony Hopkins) و اسکات ایست‌وود (Scott Eastwood) هم پا به این عرصه گذاشته‌اند. مجموعه NFT های اتریوم‌هاپکینز که به نقش‌های متفاوت او مربوط است، در چند دقیقه فروخته شد. ایست‌وود هم در مصاحبه با دیکریپت گفته است که می‌خواهد NFT های خودش را به پروپاقرص‌ترین طرفدارانش بدهد.
کاربرد NFT در صنعت موسیقی
موسیقی‌دانان متعددی مانند دی‌جی استیو آئوکی (Steve Aoki) و بلائو (۳LAU) معتقدند که مدل صنعت موسیقی سنتی به اصلاحی اساسی نیاز دارد. حق امتیاز پخش آنلاین آهنگ‌ها درآمد کمی برای هنرمندان دارد؛ به‌همین‌دلیل، آنان مجبور می‌شوند به سفرهای مختلف بروند تا با اجرای زنده هزینه‌های خود را تأمین کنند. در دوران همه‌گیری کرونا، امکان سفرکردن وجود نداشت و هنرمندان به‌دنبال دیگر راه‌های درآمدزایی بودند. سازندگان و هنرمندان موسیقی الکترونیک که به اقتضای شغلشان همیشه با کامپیوتر کار می‌کنند، شروع به کاربرد NFT کردند تا با استفاده از ظرفیت این توکن‌ها و بدون نیاز به شرکت‌های بزرگ، مستقیماً با هوادارانشان ارتباط برقرار کنند. اعتراف آئوکی همه را شوکه کرد و در اینترنت بازخورد زیادی داشت. او در رویداد «موسیقی گالا» که فوریه۲۰۲۲ برگزار شد، اعلام کرد که درآمدش از NFT ها بیشتر از یک دهه فعالیت او در صنعت موسیقی بوده است. او گفت: اگر بخواهم حقیقتش را بگویم، در ۱۰ سال گذشته موسیقی می‌ساختم
(۶ آلبوم)؛ اما اگر همه کارهای من در طول این دهه را جمع کنید، به اندازه کاری که در یک سال گذشته با استفاده از NFT ها کرده‌ام، نمی‌رسد. پول بیشتری به دست آوردم و خیلی هم بیشتر با موسیقی درگیر بودم.
کاربرد NFT در صنعت مُد
در میان هیاهوی متاورس در سال ۲۰۲۲، بسیاری از برندهای لوکس مُد مجموعه‌های NFT هنر تجسمی یا پوشیدنی‌های دیجیتال را راه‌اندازی کردند. این NFT ها حتی گاهی به دارایی‌های فیزیکی در دنیای واقعی متصل بودند. برخی از برندهای مطرح مُد از NFT ها و وب ۳.۰ برای جذب نسل‌های جوان استفاده می‌کنند که بیشتر با دنیای دیجیتال درگیر هستند.
«تیفانی» ۲۵۰ نسخه NFT منحصربه‌فرد راه‌اندازی کرد. این NFT ها به توکن‌های کریپتوپانکس یوگا لبز (Yuga Labs) مرتبط بودند. درواقع، صاحبان این توکن‌های کریپتوپانکس در ازای پرداخت ۳۰ اتر (ETH) امکان تبدیل شخصیت دیجیتالی‌شده خود به گردنبندهای تیفانی در دنیای واقعی را به‌دست می‌آورند.
در این میان، گوچی (Gucci) در سندباکس (Sandbox) زمین خریده است و در روبلوکس (Roblox) هم فعالیت می‌کند. گوچی توکن‌های غیرمثلی خود را راه‌اندازی و می ۲۰۲۲ اعلام کرد که پرداخت با بیت‌کوین و ایپ‌کوین (ApeCoin) را در برخی از فروشگاه‌هایش فعال کرده است.
برندهای دیگری مثل پرادا (Prada)، ژیوانشی (Givenchy)، بالمین (Balmain)، دولچه گابانا (Dolce & Gabbana) و بالینسیاگا (Balenciaga) هم NFT ها را به‌عنوان راهی دیجیتال برای درآمد خود پذیرفته‌اند.
کاربرد NFT در صنعت بازی
NFT ها باعث ایجاد تحولی مهم در صنعت بازی‌های سنتی شده‌اند. بعضی شرکت‌ها مثل یوبی‌سافت (Ubisoft)، تیک تو (Take-Two)، اپیک گیمز (Epic Games) و اسکوئر انیکس (Square Enix) ایده توسعه بازی‌هایی با استفاده از NFT را پذیرفته‌اند؛ بازی‌هایی که در آنها دارایی‌ها و ابزار درون بازی از نوع توکن‌های غیرمثلی هستند. این در حالی است که بعضی دیگر از شرکت‌ها مثل والو (Valve) و توسعه‌دهنده مستقل آگرو کرب گیمز (Aggro Crab Games) به‌شدت این ایده را رد می‌کنند.
مایکروسافت (Microsoft) موضعی دوگانه دارد: از یک طرف NFT های شخص ثالث را در ماینکرافت (Minecraft) مسدود کرده است و از طرف دیگر اطلاعات همین شرکت نشان می‌دهد ارز دیجیتال و وب ۳.۰ بخشی از سرمایه‌گذاری‌های آن را در بر می‌گیرند. شرکت سونی (Sony) هم در حال تحقیق بیشتر درباره NFT های درون بازی است. این شرکت بخش‌های مربوط به NFT را برای حوزه بازی خود در سال ۲۰۲۱ ثبت کرد.
پیش از رویداد مرج اتریوم، واکنش‌های زیادی علیه NFT های درون بازی وجود داشت. این مسئله به‌حدی بود که جی‌اس‌سی گیم ورلد (GSC Game World) و تیم۱۷ (Team۱۷) برنامه‌های آینده خود را برای NFT لغو کردند.
نشانه‌های تغییر به‌آرامی در حال ظهور است. این فناوری در حال بلوغ است و حوزه‌های مختلفی، از فیلم و مُد گرفته تا بازی و موسیقی، به‌سمت آن گرایش پیدا می‌کنند. طولی نخواهد کشید که فناوری NFT به امور دنیای واقعی مانند خرید مواد غذایی یا اهدای خون یا درخواست وام بانکی هم برسد.
- محدثه حاجعلی - خبرنگار
- شماره ۴۸۱ هفته نامه اطلاعات بورس