«بجهرم» می‌کوشد تا با استفاده صحیح و راهبردی از منابع و امکانات و بهره‌گیری از به‌روزترین راهکارهای مدیریتی و فنی که موجب افزایش تولید، بهره‌وری، کاهش اتلاف منابع و به تبع آن هزینه‌ها می‌شود، تعهدات خود را نسبت به جامعه، محیط زیست و سهامداران به نحو مطلوب انجام دهد و نقش فعالی در بازار برق و انرژی کشور داشته باشد که در این مسیر با چالش‌هایی ازجمله تشدید تحریم‌ها، مشکلات برق و قطعی‌های آن و ... مواجه است.
بر این اساس علی نواصرزاده، مدیرعامل شرکت تولید مولد نیروگاهی جهرم در گفت و گو با هفته‌نامه اطلاعات بورس گفت: «در حوزه تولید، فروش و سودآوری خیلی تحت شرایط تحریمی قرار نداریم اما احتمال دارد با توجه به ضرورت تعویض قطعات نیروگاهی در حوزه اورهال با مشکلاتی روبه‌رو شویم.» همچنین بزرگترین چالش نیروگاهی، پیش‌بینی سود و چشم‌انداز حرکت سهم «بجهرم» دیگر محورهای گفت‌وگوی ما با وی بود که در ادامه می‌خوانید.
* در خصوص فعالیت شرکت توسعه مولد نیروگاهی جهرم در سال ۱۴۰۱ توضیح دهید.
در اواخر سال ۱۴۰۰ آخرین واحد بخار شرکت وارد مدار شد و بخش اعظم توسعه به پایان رسید؛ بعد از آن تقریبا با ظرفیت کامل داخل مدار بودیم. پس از آن در سال ۱۴۰۱ بحث بهره‌برداری، بهره‌وری و تأمین انرژی پایدار برای شبکه کلید خورد. از آنجا که تامین برق پایدار به تعمیرات دقیق و پیشگیرانه بستگی زیادی دارد مهمترین موضوعی که در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد، اورهال واحدها بود و از آن جایی که واحدهای گازی نیروگاه قدیمی (۱۰۰ هزار ساعت) و واحدهای بخار که تکمیل‌کننده و افزایش‌دهنده عملکرد هستند، جدید بودند، اهمیت اورهال کردن دقیق و به موقع واحدها چندین برابر شد. این نکته هم دارای اهمیت است که در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی در صورت انجام نشدن اورهال و از دست رفتن تولید در یک واحد گازی، علاوه بر خود آن واحد گاز، واحد بخار آن سیکل نیز دچار چالش خواهد شد و کارایی آن کاهش پیدا خواهد کرد که این مساله خود بر اهمیت یک اورهال به موقع خصوصا در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی تاکید دارد. بنابراین هدف اساسی در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در شرکت، اورهال اساسی واحدهای گازی است که یک واحد آن امسال و ۴ واحد آن سال آینده انجام خواهد شد.
* مهمترین مشکلات «بجهرم» در شرایط تحریمی امروز چیست؟
در حوزه تولید، فروش و سودآوری خیلی تحت شرایط تحریمی قرار نداریم اما احتمال دارد با توجه به ضرورت تعویض قطعات نیروگاهی در حوزه اورهال با مشکلاتی روبه‌رو شویم. با این وجود در دو اورهال اخیر با توجه به همکاری شرکت‌های صاحب‌نام در صنعت برق، در حوزه تامین و اجرا و تصمیمات به موقع تیم مدیریتی شرکت و نیز کمک‌های گاه به گاه مجموعه متولی برق کشور به مشکل جدی برنخوردیم اما در صورت ادامه این شرایط، در نرخ‌ها و افزایش قیمتی که اورهال یک واحد گازی برای ما دارد و نیز با توجه به اینکه تنها خریدار بجهرم دولت است، از بحث تامین نقدینگی در حوزه نیروگاه گرفته تا بخش پیش پرداخت و تامین قطعه، به طور قطع در حوزه اورهال دچار مشکل خواهیم شد.
* در ۹ ماهه امسال سود خالص «بجهرم» نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۷ درصد رشد کرد، علت آن چه بود؟
«بجهرم» نزدیک به دو سال واحد بخار سوم را در اختیار نداشت اما در پایان سال گذشته این واحد وارد مدار شد و خوشبختانه از ابتدای سال ۱۴۰۱ باعث بهبود عملکرد شد به طوری که راندمان بلوک سیکل ترکیبی سوم نیز از حدود ۳۰ درصد به ۵۲ درصد رشد یافت که در نهایت، نتیجه آن به صورت مستقیم بر افزایش نرخ سود تاثیر می‌گذارد. از طرفی دیگر افزایش نرخی که به صورت سالانه به شکل دستوری از طرف دولت ابلاغ می‌شود به افزایش سودآوری کمک می‌کند. در کنار موارد گفته شده، بعد از آن که مجموعه از فاز توسعه وارد فاز بهره‌برداری می‌شود کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در دستور کار قرار می‌گیرد؛ مجموع این اقدامات باعث افزایش نرخ سود «بجهرم» نسبت به سال گذشته شده است.
* دو واحد گازی «بجهرم» جهت انجام تعمیرات از مدار تولید خارج می‌شوند که موجب کاهش ۴۴ میلیارد تومانی درآمد شرکت می‌شود؛ در این باره توضیح دهید.
با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که در حال انجام است، سعی در افزایش سرعت اورهال داریم، هر چقدر زمان اورهال کوتاه‌تر شود میزان عدم النفع تولید نیز کمتر خواهد شد. اکنون درگیر اورهال‌های صد هزار ساعت هستیم که با توجه به شرایط تحریمی و حساسیت بالای این واحدها زمان‌بندی خاصی را در نظر گرفتیم. اما به طور کلی این واحدها حتما باید در فصل گرم سال آینده آماده شوند؛ زیرا واحدهای گازی پس از ۱۰۰ هزار ساعت در واقع به پایان سیکل عمر خود رسیده‌اند که این امر احتمال وقوع خطر را افزایش می‌دهد که می‌تواند کل تامین برق را دچار چالش کند. همچنین همانطور که گفتم در سیکل ترکیبی، تاثیر به موقع انجام شدن اورهال هم روی عملکرد واحد گاز و هم در امتداد خود در عملکرد واحد بخار نیز تاثیر خواهد گذاشت. بنابراین تاثیر درآمدی و در نتیجه سودآوری این فرآیند در برنامه‌ریزی‌های پیش‌رو خصوصا سال آینده (با ۴ واحد اورهال) اهمیت بسزایی خواهد داشت.
* در مجمع عمومی سال گذشته ۲ هزار میلیارد ریال سود تقسیم شد؛ برای امسال چه رقمی پیش‌بینی می‌کنید؟
نکته قابل توجه اینکه امسال بدهی خود را با سهامداران خرد تسویه کردیم که موضوع مهمی است اما در مورد تقسیم سود تصمیم‌گیرنده مجمع است و از سطح مدیرعامل و هیأت مدیره شرکت خارج بوده و باید منتظر ماند تا مجمع چه دستوری می‌دهد.
* سهامداران اصلی شرکت به ترتیب بانک سپه، بانک تجارت و گروه مالی ملت هستند؛ تعامل «بجهرم» با بانک‌ها چگونه است؟
با توجه به نحوه دریافت مطالبات نیروگاه‌ها از شبکه و نیز عدم ثبات نرخ ارز، به نظر من دریافت تسهیلات و تامین مالی از بانک‌ها به صلاح نیروگاه‌ها نیست. هم در رابطه با وام‌های کوتاه‌مدت یک‌ساله و هم در زمینه وام‌های بلندمدت ارزی. با وجود عواملی از قبیل تغییر نرخ ارز، طولانی بودن زمان تسویه وام‌ها (به دلیل نبود نقدینگی لازم جهت بازپرداخت تسهیلات نزد نیروگاه‌ها) و افزایش نرخ سود بانکی به ۲۳ درصد عاقلانه نیست که نیروگاه‌ها درگیر وام شوند. یکی از نکات مثبت «بجهرم» نیز که برای سهامداران می‌تواند جذاب باشد، نداشتن هیچگونه بدهی بانکی است. در سایر موارد ارتباط میان شرکت و سهامدار در بهترین شکل خود قرار دارد که اثرات آن در تصمیمات به موقع و هوشمندانه در هیأت مدیره دیده شده و خواهد شد.
* پیش‌بینی شما از روند حرکت سهام «بجهرم» در آینده چیست؟
اصلا قابل پیش‌بینی نیست و به سازوکار بازار بستگی دارد؛ هر اتفاقی که سایر شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار دهد احتمالا «بجهرم» را نیز متاثر خواهد کرد. زهره فدوی
* مهمترین مشکلات صنعت برق را چه می‌دانید؟
تولید در صنعت برق حاشیه سود مناسبی دارد اما به دو دلیل اساسی برای سرمایه‌گذاری جذاب نیست. دلیل اول پایین بودن نرخ فروش برق در کشور است؛ برای نیروگاهی که حجم سرمایه‌گذاری در آن بالاست، فروش با نرخ‌های کنونی عدد جذابی نیست و دوره بازگشت سرمایه را طولانی‌تر از آن می‌کند که برای سرمایه‌گذاری جذابیت داشته باشد. دلیل دوم هم مربوط به مشکلات ناشی از نقد نشدن سود به‌دست آمده است؛ اگر این سود تبدیل به پول نقد نشود در واقع نمی‌تواند در بازار نیز گردش داشته باشد و تبدیل به دارایی مولد برای توسعه یا تعمیرات در نیروگاه‌ها شود. اگر صنعت برق برای بخش خصوصی و کسانی که منابع مالی در اختیار دارند، جذابیت نداشته باشد، ساخت واحدهای جدید نیروگاهی و افزایش واحدها در شبکه نیز با مشکل مواجه می‌شود و واحدها به سوی فرسوده شدن پیش می‌روند و تامین برق در کشور با مشکل مواجه خواهد شد.
* به نظر شما آیا در صنعت برق کشور سرمایه‌گذاری به میزان کافی انجام می‌شود؟
خیر؛ دلیل آن هم جذاب نبودن سرمایه‌گذاری در این صنعت است. با توجه به نوسان ارزش پول در کشور، آن سرمایه‌گذاری که دوره بازگشت سرمایه توجیه‌پذیر و سوددهی و بازدهی مناسب (به صورت نقد) برای سرمایه‌گذار نداشته باشد، حتی اگر در جهت منافع عمومی گام بردارد باز هم با مشکل مواجه خواهد بود، زیرا لازمه حیات یک بنگاه اقتصادی این دو عامل هستند. اول دوره بازگشت سرمایه توجیه‌پذیر و دوم دریافت سود به صورت نقد جهت توسعه. حال در صنعت نیروگاهی بدون توسعه (اورهال نیز به نوعی اصلاح دارایی و توسعه تعریف می‌شود) حتما وارد دوره افول خواهد شد. توسعه، رمز استمرار و پایداری یک بنگاه اقتصادی است.
* علاوه بر بخش تولید، بخش توزیع برق نیز با چالش‌های زیادی مواجه است. در این باره توضیح دهید.
البته حوزه تولید و توزیع دو حوزه تفکیک شده صنعت برق هستند و حتما متولیان امر صلاحیت بیشتری برای پاسخگویی به این سوال دارند، با این حال باید در نظر داشت که شبکه توزیع، شبکه‌ای است که قدمت و گستردگی زیادی دارد، ولی موضوع نقدینگی که بحث اساسی وزارت نیرو با پیمانکاران است، باعث می‌شود خطوطی که نیاز به تعویض دارند به موقع تعمیر نشوند که در نهایت موجب رشد تلفات سالانه خواهد شد؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در بخش تعویض، تعمیر، نگهداری و بهینه‌سازی می‌تواند از تلفات کم کند، چه در حوزه نیروگاه‌های بزرگ و چه در نیروگاه‌های تولید پراکنده.
* بزرگترین چالش حوزه نیروگاهی چیست؟
در حوزه نیروگاهی ناگزیر هستیم تا قیمت برق را اصلاح و حتی آزاد کرده و سرمایه‌گذاری را برای افراد دارای سرمایه جذاب کنیم؛ بنابراین شرایط اگر به همین روال ادامه پیدا کند و این افزایش هم راستا با تورم و افزایش نرخ هزینه‌ها نباشد نیروگاه‌ها دچار چالش خواهند شد.
- زهره فدوی - خبرنگار
- شماره ۴۸۲ هفته نامه اطلاعات بورس