گرچه از نظر فنی در مجموعه جوایز نوبل قرار نمی‌گیرد، اما دریافت‌کنندگان این جایزه را «برنده جایزه نوبل اقتصاد» می‌نامند. امروزه این جایزه از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم به برندگان اهدا می‌شود.
تاکنون ۵۴ جایزه نوبل اقتصاد به ۹۱ اقتصاددان از سراسر جهان تعلق گرفته است که اقتصاددانان آمریکایی با بیش از ۶۰ جایزه، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در شماره‌های قبل، با تعدادی از برندگان جایزه نوبل اقتصاد آشنا شدید. در این شماره نیز به معرفی جرج استیگلر، اقتصاددان آمریکایی برنده نوبل اقتصاد در سال ۱۹۸۲ میلادی می‌پردازیم. او به دلیل کار و مطالعات اساسی در زمینه ساختارهای صنعتی، عملکرد بازارها و پژوهش درباره رابطه علت و معلولی مقررات عمومی موفق به دریافت این جایزه شد.
جرج استیگلر
جرج جوزف استیگلر، اقتصاددان آمریکایی در ژانویه ۱۹۱۱ در سیاتل واشنگتن به دنیا آمد. او به همراه میلتون فریدمن از رهبران مکتب اقتصادی شیکاگو به شمار می‌رود و نقشی پررنگ در اقتصاد آمریکا داشته است.
استیگلر در خانواده‌ای با پیشینه آلمانی (پدر) و مجار (مادر) به دنیا آمد و در دوران کودکی به آلمانی سخن می‌گفت. او پس از دریافت مدرک کارشناسی از دانشگاه واشنگتن در سال ۱۹۳۱، یک سال بعد مدرک ام‌بی‌ای خود را از دانشگاه نورث‌وسترن دریافت کرد. در همین دوران بود که به اقتصاد علاقه‌مند شد تصمیم گرفت مطالعات آکادمیک در این رشته را دنبال کند.
پس از دریافت بورسیه از دانشگاه شیکاگو، استیگلر در سال ۱۹۳۳ در این دانشگاه ثبت‌نام کرد و به ادامه تحصیل در آن دانشگاه پرداخت تا اینکه در سال ۱۹۳۸ موفق به دریافت مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه شیکاگو شد. او از ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۸ به تدریس در دانشگاه دولتی آیووا اشتغال داشت. همچنین در طول جنگ جهانی دوم، استیگلر مشغول پژوهش‌های آماری و ریاضی برای پروژه منهتن (پروژه‌ای که با حمایت انگلستان و کانادا و مدیریت آمریکا به ساخت نخستین سلاح هسته‌ای جهان منجر شد) بود. او سپس یک سال را در دانشگاه براون سپری کرد. استیگلر از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۸ نیز در دانشکده کلمبیا به تدریس پرداخت.
در شیکاگو، او به شدت تحت تاثیر آرا و نظرات فرانک نایت (اقتصاددان آمریکایی و از بنیانگذاران مکتب اقتصادی شیکاگو) قرار گرفت. نایت استاد راهنمای پایان‌نامه استیگلر بود. به گفته میلتون فریدمن، بخت با استیگلر یار بود چرا که در طول ۲۸ سال حضور نایت در دانشگاه شیکاگو، تنها ۴ نفر شانس آن را داشتند که همراهی او را به عنوان استاد راهنما داشته باشند.
استیگلر را بیشتر به عنوان توسعه‌دهنده تئوری اقتصادی مقررات (تصاحب مقرراتی یا تئوری غنیمت) می‌شناسند. در تعریف این تئوری آمده است: در سیاست، تصاحب مقرراتی شکلی از فساد قدرت است و زمانی رخ می‌دهد که یک نهاد سیاسی، سیاست‌گذار یا تنظیم‌کننده مقررات برای خدمت به منافع تجاری، ایدئولوژیک یا سیاسی یک حوزه کوچک (مانند یک منطقه جغرافیایی خاص، صنعت، حرفه یا گروه ایدئولوژیک) انتخاب شود. در چنین شرایطی، منافع خاص بر منافع عمومی اولویت پیدا می‌کند که زیان جامعه را به همراه دارد. در واقع، گروه‌های ذینفع و دیگر مشارکت‌کنندگان سیاسی از اختیارات نظارتی و اجباری دولت برای شکل‌دهی به قوانین و مقررات (به گونه‌ای که برایشان مفید باشد) استفاده می‌کنند.
با این حال، مهمترین همکاری و کمک استیگلر به علم اقتصاد را در مقاله او تحت عنوان «اقتصاد اطلاعات» (چاپ ۱۹۶۱) می‌توان مشاهده کرد. به گفته فریدمن، او حوزه جدیدی از پژوهش و مطالعه را برای اقتصاددانان ایجاد کرد. استیگلر بر اهمیت اطلاعات تاکید کرده و می‌گوید: باید به دانشگاهیان این نکته را تفهیم کرد که اطلاعات یک منبع ارزشمند است، در واقع دانش، قدرت است. با این حال، جایگاه ناچیزی در علم اقتصاد دارد.
استیگلر در مقاله سال ۱۹۶۲ با عنوان «اطلاعات در بازار کار» به توسعه تئوری «بیکاری اصطکاکی» پرداخت. بیکاری اصطکاکی شکلی از بیکاری است که نشان‌دهنده وقفه موجود بین ترک داوطلبانه یک شغل و یافتن شغل دیگر است. او در ۱۹۶۳ به عضویت انجمن آمار آمریکا درآمد. استیگلر علاوه بر جایزه نوبل اقتصاد، جایزه ملی علوم را نیز در سال ۱۹۸۷ دریافت کرد. جرج استیگلر در دسامبر ۱۹۹۱ درگذشت.
- علی دانیال - روزنامه‌نگار
- شماره ۴۸۳ هفته نامه اطلاعات بورس