گرچه از نظر فنی در مجموعه جوایز نوبل قرار نمی‌گیرد، اما دریافت‌کنندگان این جایزه را «برنده جایزه نوبل اقتصاد» می‌نامند. امروزه این جایزه از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم به برندگان اهدا می‌شود.
تاکنون ۵۴ جایزه نوبل اقتصاد به ۹۱ اقتصاددان از سراسر جهان تعلق گرفته است که اقتصاددانان آمریکایی با بیش از ۶۰ جایزه، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در شماره‌های قبل، با تعدادی از برندگان جایزه نوبل اقتصاد آشنا شدید. در این شماره نیز به معرفی ژرار دبرو، نخستین اقتصاددان فرانسوی برنده نوبل اقتصاد در سال ۱۹۸۳ میلادی می‌پردازیم. او به دلیل گنجاندن روش‌های تحلیلی جدید در تئوری اقتصادی و نیز فرمول‌بندی دوباره تئوری تعادل عمومی موفق به دریافت این جایزه شد.
ژرار دبرو
ژرار دبرو، اقتصاددان و ریاضیدان فرانسوی در جولای ۱۹۲۱ به دنیا آمد. او نخستین فرانسوی است که موفق به دریافت نوبل اقتصاد شده است. دبرو به عنوان استاد اقتصاد در برخی دانشگاه‌ها به تدریس پرداخت.
ژرار دبرو در دوران کودکی به دلیل خودکشی پدر و مرگ مادرش، یتیم شد. پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، او با دریافت دیپلم برای ورود به دانشگاه آماده شد. او به همراه مارسل بویته (اقتصاددان و ریاضیدان فرانسوی) در سال ۱۹۴۱ در دانشگاه ENS پاریس پذیرفته شد. دبرو در این زمان تحت تاثیر آثار هانری کارتن (ریاضیدان) و نیکلا بورباکی (نام مستعار برای گروهی از ریاضیدانان فرانسوی) قرار گرفت. پیش از گذراندن امتحانات نهایی در سال ۱۹۴۴، داستان حمله به نورماندی اتفاق افتاد و او در ارتش نام‌نویسی کرد و برای گذراندن دوره‌های آموزشی به الجزایر اعزام شد. سپس در آغاز سال ۱۹۴۶ امتحانات ریاضی را با موفقیت پشت سر گذاشت و در همین زمان بود که از ریاضیات به علم اقتصاد، به ویژه تئوری تعادل عمومی لئون والراس (اقتصاددان ریاضی فرانسوی) متمایل شد. از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۸ به عنوان دستیار در مرکز ملی پژوهش‌های علمی مشغول به کار شد. در خلال این دو سال و نیم به طور کامل از ریاضیات به اقتصاد روی آورد. او در ۱۹۴۸ با بورسیه بنیاد راکفلر به آمریکا رفت و از چندین دانشگاه بازدید کرد. همچنین در سال‌های ۱۹۴۹ و ۱۹۵۰ از دانشگاه‌های اوپسالا (سوئد) و اوسلو (نروژ) بازدید کرد.
دبرو در تابستان ۱۹۵۰ به عنوان پژوهشگر به کمیسیون «کاولز» (بنیاد پژوهش‌های اقتصادی کاولز) در دانشگاه شیکاگو پیوست. او مدت ۵ سال در این کمیسیون فعالیت کرد و گهگاه به پاریس بازمی‌گشت. در سال ۱۹۵۴ به همراه کنت آرو (اقتصاددان و ریاضیدان آمریکایی) مقاله‌ای مهم تحت عنوان «وجود تعادل برای اقتصاد رقابتی» منتشر کرد. در ۱۹۵۵ به دانشگاه ییل رفت.
دبرو در سال ۱۹۵۹ رساله‌ای کلاسیک با عنوان «تئوری ارزش: تحلیل بدیهی تعادل اقتصادی» منتشر کرد که یکی از مهمترین آثار مهم در حوزه اقتصادی ریاضی به شمار می‌رود. در این رساله، او اصول بدیهی برای بازارهای رقابتی را بنیان گذاشت. او این کار را با اثبات نوعی از قضیه نقطه ثابت بر مبنای قضیه نقطه ثابت کاکوتانی (در تحلیل ریاضی کاربرد دارد) انجام داد. در فصل هفتم این رساله، دبرو مفهوم عدم قطعیت را معرفی کرد و چگونگی گنجاندن آن در مدل قطعی را نشان داد. در اینجا، او مفهوم کالای مشروط را ارائه کرد که عبارت بود از وعده تحویل یک کالا در صورت تحقق شرایط خاص. این مفهوم به طور گسترده در اقتصاد مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دبرو از ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۱ در مرکز مطالعات پیشرفته علوم رفتاری در دانشگاه استنفورد مشغول به کار شد. سپس در ۱۹۶۲ فعالیت در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی را شروع کرد. اواخر دهه ۶۰ و در دهه ۷۰ میلادی، دبرو به عنوان استاد در دانشگاه‌های لیدن، کمبریج، بن و پاریس تدریس کرد. در ۱۹۹۰ نیز ریاست انجمن اقتصاد آمریکا را به عهده گرفت.
ژرار دبرو در آخرین روز سال ۲۰۰۴ در پاریس درگذشت.
- علی دانیال - روزنامه‌نگار
- شماره ۴۸۴ هفته نامه اطلاعات بورس