صاحبنظران معتفدند با سرمایه‌گذاری در صندوق طلا در بورس، ریسک‌های خرید فیزیکی از بین می‌رود و در این میان دریافت کارمزد کمتر توسط صندوق طلا نسبت به معاملات فیزیکی، نبود مشکل نگهداری و حمل طلا و سکه، اقدام به سرمایه‌گذاری در این صندوق با هر سرمایه‌ای، قابل معامله بودن در بازار و همچنین انجام معامله به‌صورت آنلاین و در اختیار قرار گرفتن سرمایه توسط افراد حرفه‌ای ازجمله مزایایی است که برای این نوع صندوق سرمایه‌گذاری برشمرده‌اند.
همچنین در صندوق طلا، مدیران سرمایه جمع‌آوری شده را در گواهی سپرده سکه طلا و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند ضمن آنکه برای جلوگیری از نوسانات ناگهانی سرمایه‌گذاری، مدیریت سرمایه این صندوق از طریق یکی از سبدگردان‌های موجود در بازار انجام می‌شود.
صندوق طلا از بورس سبقت گرفت
در سال ۱۳۹۶ سه صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس با نماد «طلا»، صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلای زر با نماد «زر» و صندوق سکه طلای کیان با نماد «گوهر» راه‌اندازی شدند که بازدهی آنها در ۳۶۵ روز گذشته را در مقایسه با بازار سرمایه مورد بررسی قرار دادیم.
«طلا» که نخستین صندوق سرمایه‌گذاری کالایی با دارایی پایه گواهی سپرده سکه طلا و خالص ارزش دارایی‌های آن بیش از ۶۰ هزار و ۷۶۹ میلیارد ریال است، در ۳۶۵ روز گذشته بازدهی ۱۴۶.۲۲ درصدی را کسب کرده است.
«زر» هم که از مهر ماه ۹۶ آغاز به کار کرده، در این بازه زمانی بازدهی ۱۴۹.۳۸ درصدی داشته است ضمن آنکه خالص ارزش دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلای زر ۷ هزار و ۲۱۷ میلیارد ریال است.
صندوق بعدی «گوهر» است که با خالص ارزش دارایی ۱۶ هزار و ۸۱۴ میلیارد ریالی از هشتم اسفند ماه سال گذشته تا ۸ اسفند ۱۴۰۱ بازدهی ۱۳۸.۰۷ درصدی را به‌دست آورده است.
نکته قابل توجه اینجاست که در این مدت بازار سرمایه بازدهی ۴۱.۴۱ درصدی را ثبت کرده است و بر این اساس به نوعی می‌توان گفت صندوق‌های طلا از بازار سرمایه جلو زده‌اند و آن را پوشش دادند.
صندوق طلای عیار مفید با نماد «عیار»، صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلا کهربا با نماد «کهربا» و صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای زرین آگاه با نماد «مثقال» از دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا هستند که در بازه زمانی اردیبهشت ماه ۹۷ تا آذر سال ۱۴۰۰ آغاز به کار کرده‌اند.
بر این اساس «عیار» با خالص ارزش دارایی ۲۰ هزار و ۸۹۷ میلیارد ریالی در ۳۶۵ روز گذشته بازدهی ۲۳۷.۵ درصدی را کسب کرده است.
در این میان «کهربا» در این بازه زمانی بازدهی ۱۶۴.۰۴ را داشته است ضمن آنکه خالص ارزش دارایی این صندوق نیز ۱۰ هزار و ۵۹۴ میلیارد ریال است. همچنین «مثقال» بازدهی ۱۴۸.۲۶ درصدی را از آن خود کرده است. این بازدهی‌ها در حالی به دست آمده است که بازدهی بازار سرمایه از نهم اسفند ماه ۱۴۰۰ تا ۹ اسفند سال جاری ۴۳.۳۹ درصد بوده است.
صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس در ۹۰ روز گذشته یعنی از تاریخ نهم آذر ماه ۱۴۰۱ تا ۹ اسفند ماه این سال بازدهی ۷۷.۸ درصدی را کسب کرده است ضمن آنکه این صندوق در روز عرضه با قیمت ۱۰ هزار ریال معامله شد که با رشد ۱,۸۰۱ درصدی در دهمین روز آخرین ماه سال به قیمت ۱۹۰ هزار و ۱۰۷ ریال رسید.
صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلای زر و صندوق سکه طلای کیان هرکدام به ترتیب زر ۷۲.۸ درصد و گوهر ۷۱.۱۵ درصد بازدهی در سه ماه گذشته کسب کردند. زر و گوهر به ترتیب با رشد ۱,۰۷۴ و ۱,۲۱۸ درصدی قیمت مواجه شدند و صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلای زر از ۱۰ هزار ریال روز عرضه به ۱۱۷ هزار و ۴۶۳ ریال رسید، صندوق سکه طلای کیان هم از ۱۰ هزار ریال به ۱۳۱ هزار و ۸۲۶ ریال صعود کرد.
در این میان صندوق طلای عیار مفید هم در ۹۰ روز گذشته بازدهی ۱۱۰.۹۳ درصدی را داشته و در کنار آن صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه سکه طلا کهربا و صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای زرین آگاه با نمادهای کهربا و مثقال در این بازه زمانی به ترتیب ۸۴.۹۳ درصد و ۶۹.۵۵ درصد بازدهی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آوردند.
این سه صندوق هم با رشد قیمت مواجه شدند و عیار با ۶۱۵ درصد رشد از ۱۰ هزار ریال به ۷۱ هزار و ۵۱۲ ریال رسید، کهربا هم که در روز عرضه با قیمت ۱۰ هزار ریال معامله شد در تاریخ دهم اسفند ۱۴۰۱ با رشد ۱۳۹ درصدی به ۲۳ هزار و ۹۲۵ ریال رسید. در این میان مثقال نیز رشد قیمت ۱۱۷ درصدی را تجربه کرد. بازدهی بازار سرمایه هم در ۹۰ روز گذشته ۲۹.۶۹ درصد بوده که بر این اساس صندوق‌های طلا توانستند از آن پیشی بگیرند و در این میان رشد افسارگسیخته نرخ ارز که به تازگی حتی در آستانه ۶۰ هزار تومان قرار گرفت هم مزید بر علت است.
نورسیده‌ها
از بین ۱۰ صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا در بورس، چهار صندوق در سال ۱۴۰۱ راه‌اندازی شده‌اند.
صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا زرفام آشنا با نماد «زرفام» و صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای صبا با نماد «نفیس» به ترتیب از خرداد و مهر ماه سال ۱۴۰۱ معاملات خود را آغاز کردند.
«زرفام» در ۹۰ روز گذشته بازدهی ۸۰.۱۱ درصدی را کسب کرده است ضمن آنکه این نماد در روز عرضه با قیمت ۱۰ هزار ریال معامله شد و با رشد ۱۰۴ درصدی در نهم اسفند ۱۴۰۱ به قیمت ۲۰ هزار و ۴۸۴ ریال رسید. همچنین خالص ارزش دارایی‌های این صندوق دو هزار و ۴۱۲ میلیارد ریال است.
نکته دیگر اینکه صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا زرفام آشنا در یک ماه اخیر بازدهی ۱۶.۳۴ درصدی را به ارمغان آورده و در میان صندوق‌های طلا در بازدهی یک ماهه و شش ماهه رتبه اول را کسب کرده است.
«نفیس» هم با خالص ارزش دارایی هزار و ۵۴۵ میلیارد ریالی از نهم آذر تا ۹ اسفند ماه سال جاری بازدهی ۵۱.۳۷ درصدی داشته است. صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای صبا نیز همانند زرفام در روز عرضه با قیمت ۱۰ هزار ریال معامله شد و این قیمت در ۹ اسفند ماه ۱۴۰۱ به ۱۵ هزار و ۲۶۳ ریال رسید که بر این اساس با رشدی ۵۲ درصدی مواجه شده است. ضمن آنکه در ۹۰ روز گذشته بازدهی بازار سرمایه ۲۹.۶۹ درصد بوده که نشان از پیشتاز بودن صندوق‌های طلا نسبت به بورس می‌دهد. دو صندوق دیگر، صندوق سرمایه‌گذاری طلا کیمیا زرین کاردان با نماد «گنج» و صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا نهایت نگر با نماد «ناب» هستند که به ترتیب در ۲۸ آبان ماه و ۱۹ آذر ماه سال ۱۴۰۱ روی کار آمدند و بر این اساس اطلاع دقیقی از میزان بازدهی این دو صندوق طلا در این مدت زمانی
در دسترس نیست.
خالص ارزش دارایی صندوق گنج دو هزار و ۱۸۳ میلیارد ریال است و در روز عرضه با قیمت ۱۰ هزار ریال معامله شد که با رشد ۱۲۱ درصدی به قیمت ۲۲ هزار و ۱۷۹ ریال در روز نهم اسفند ماه ۱۴۰۱ رسید. همچنین قیمت روز عرضه ناب هم ۱۰ هزار ریال است و نکته قابل توجه اینکه تا روز ۹ اسفند سال جاری همچنان با این قیمت معامله می‌شود.
صندوق‌های طلا؛ شاگرد اول‌های تازه وارد
ارزش بازار در پایان اسفند ماه سال ۱۴۰۰ معادل ۵۳,۶ میلیون میلیارد ریال بوده است که با رشد ۲۵ درصدی به ۶۷,۴ میلیون میلیارد ریال در تاریخ ۱۰ اسفند ماه ۱۴۰۱ رسید. شاخص کل بورس هم از ۹ اسفند ۱۴۰۰ تا ۹ اسفند ۱۴۰۱ با رشد ۴۳ درصدی همراه بوده است. همچنین قیمت هر گرم طلای داخلی ۱۸ عیار از نهم اسفند ماه ۱۴۰۰ تا زمان تهیه گزارش رشد ۱۰۶ درصدی را کسب کرده است.
در این میان طبق اعلام بانک مرکزی، نرخ تورم در ۱۲ ماه منتهی به بهمن ۱۴۰۱ نسبت به ۱۲ ماه منتهی به بهمن ماه ۱۴۰۰ به ۴۳,۶ درصد رسیده است. ضمن آنکه قیمت هر اونس طلای جهانی در اول مارس سال میلادی گذشته یک‌هزار و ۹۴۰ دلار بوده و در یکم مارس سال ۲۰۲۳ به یک‌هزار و ۸۳۶ دلار رسیده است.
باوجود افت قیمت جهانی طلا، صندوق‌های طلا در بازار ایران بازدهی مثبتی حتی نسبت به شاخص بورس، ارزش بازار سرمایه، طلای داخلی و تورم داشته‌اند که به‌نظر می‌رسد عواملی همچون نرخ ارز، نرخ تورم و از همه مهمتر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌ها بر این روند اثرگذار بوده است.
- ملیکا حمزه‌ئی - خبرنگار
- شماره ۴۸۵ هفته نامه اطلاعات بورس