این نرخ یک مرتبه تصمیمگیری میشود و بسته به سیاستهای سیاستگذار تا چند سال باقی میماند. البته به تصمیمات سیاستگذار در آینده هم بستگی دارد.
حال اینکه این موضوع چه تاثیری بر بازار سرمایه میگذارد، زمانی که نرخ سپرده بانکی افزایش پیدا کند، هزینه تامین مالی در کشور گرانتر میشود. یعنی نرخ سود تسهیلات بانکی و نرخ سود تامین مالی از طریق اوراق بدهی در بازار افزایش پیدا میکند. زمانی هم که این نرخها افزایش پیدا کند باعث کاهش قیمت اوراق بدهی میشود. پس در بازار بدهی که یکی از بازارهای مهم بازار سرمایه به شمار میرود، در مقطعی کاهش قیمت را داشتیم که این مورد مهم اتفاق افتاده یعنی اگر توجه شود نرخ تنزیل افزایش پیدا کرده و قیمت اوراق کاهش یافته است. این یکی از تاثیرات این موضوع است. تاثیر بعدی این است که وقتی نرخ تامین مالی افزایش پیدا میکند، آثار منفی روی قیمت سهام میگذارد، یعنی قیمت سهام باید کاهش پیدا کند.
در کشور ما با توجه به اینکه تا حدی تحلیلهای اقتصادی متناسب با شرایط انجام نمیشود و تناسبی بین نرخها برقرار نیست، کمی با تقدم و تاخر اثر هر کدام از این سیاستها یعنی اثر اعمال نرخ سود سپردهها، افزایش نرخ سود سپردهها یا نرخ سود تسهیلات با تاخیر روی بازار سرمایه خود را نشان میدهد. بنابراین برای سهامی که جنبه تامین مالی دارند یا نیاز به تامین مالی دارند، این گران شدن هزینه تامین مالی میتواند منجر به کاهش سهام آنها شود.
از طرف دیگر اگر بخواهیم بحث انتظارات بازدهی را در نظر بگیریم، وقتی که نرخ سود تسهیلات افزایش پیدا میکند، نرخ بدون ریسک افزایش پیدا میکند و وقتی نرخ بدون ریسک افزایش پیدا کند، انتظار جهت کسب بازدهی بالا میرود. این انتظار جهت کسب بازدهی که مبنای تعیین قیمت در قیمت سهام است، وقتی که افزایش پیدا کند منجر به این میشود که قیمت سهام ریزش داشته باشد.
بنابراین، اینها مواردی است که عوامل بنیادین تاثیرگذار روی نرخ سهام است. اما بازار سرمایه با توجه به اینکه تحت تاثیر سایر موضوعات مختلف از جمله فعالیتها، میزان فروش و شرایط اقتصادی است که عمده شرایط اقتصادی کشور از جمله افزایش نرخ ارز هم روی تعیین قیمت سهام تاثیرگذار هستند بنابراین، این موضوعات در این مدت اخیر تاثیر خود را میگذارد. به همین دلیل مشاهده میشود که به محض ابلاغ افزایش سود سپردهها، کاهش قیمت را در سهام شاهد نبودیم چون سایر عوامل قویتر بودند و توانستند باعث شوند که در همین مدت بازار سرمایه رشد پیدا کند.
- حجتاله فرزانی - -کارشناس پولی و بانکی
- شماره ۴۸۶ هفته نامه اطلاعات بورس