در این سال، شاخص ام. اس. سی. آی همه کشورها (MSCI ACWI Index) بیش از ۲۰ درصد افت کرد.
البته بخشی از این افت در دو ماه نخست ۲۰۲۳ جبران شد اما بورس‌های جهان برای جبران زیان‌های این سال نیازمند عملکرد بهتری هستند. شاخص MSCI ACWI Index سهام شرکت‌های بزرگ و متوسط در ۲۳ بازار توسعه‌یافته و ۲۴ بازار نوظهور را که شامل حدود ۸۵ درصد از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس‌های جهان است، پوشش می‌دهد. در تصویر، عملکرد شاخص‌های ام. اس. سی. آی همه کشورها، ام. اس. سی. آی جهان و ام. اس. سی. آی بازارهای نوظهور از فوریه ۲۰۰۸ تا فوریه ۲۰۲۳ مشاهده می‌شود.
در سال ۱۴۰۱ بورس‌های جهان با موانع متعددی روبه‌رو بوده‌اند. همه‌گیری دوباره بیماری کرونا، ادامه جنگ تجاری بین آمریکا و چین، جنگ اوکراین، تحریم‌های مختلف که تجارت جهانی را تحت‌الشعاع قرار داده، نوسان قیمت کامودیتی‌ها و بالاتر از همه، افزایش مداوم نرخ‌های بهره از مهمترین این موانع بوده‌اند. در سال گذشته، بانک‌های مرکزی جهان در مجموع ۳۰۰ بار نرخ‌های بهره را افزایش دادند. این برنامه که با هدف کنترل تورم انجام شد، به تلاطم در بازارهای مختلف دامن زد.
در همین حال، اوراق خزانه‌داری آمریکا و اوراق بدهی آلمان که معیاری برای بازارهای استقراضی جهان و از جمله دارایی‌های سنتی در زمان‌های آشفتگی بازارها به شمار می‌روند، به ترتیب ۱۷ درصد و ۲۵ درصد افت کردند. جفری گوندلاک (معروف به سلطان اوراق بدهی) در این باره گفت: شرایط به شدت وخیم شده است تا جایی که گروه من تا چند روز امکان معامله کردن نداشتند. گویی خریداران اعتصاب کرده باشند.
افت چشمگیر بازارهای سهام جهان موجب شده که برخی تحلیلگران بدبین اعلام کنند، در سال پیش‌رو نیز شرایط بورس‌های جهان نامساعد خواهد بود. اما تحلیلگران خوشبین معتقدند که وقوع بحران در دو سال پیاپی، اتفاقی نادر است. به عنوان نمونه، از سال ۱۹۲۸ تاکنون، شاخص S&P۵۰۰ تنها در چهار مورد شاهد افت در دو سال پیاپی بوده است. با این حال، تجربه نشان داده که در صورت وقوع چنین اتفاقی، سال دوم بسیار بدتر بوده است. در اینجا به معرفی عواملی می‌پردازیم که می‌توانند مسیر بورس‌های جهان در سال پیش‌رو را تعیین کنند:
بانک‌های مرکزی
افراد خوشبین معتقدند، بانک‌های مرکزی روند افزایش نرخ‌های بهره را تا پایان سال ۲۰۲۳ متوقف خواهند کرد و بر این اساس، بورس‌های جهان در سال پیش‌رو شاهد رونق دوباره خواهند بود. در نظرسنجی بلومبرگ از سرمایه‌گذاران برتر جهان، ۷۱ درصد چنین پیش‌بینی را مطرح کرده‌اند.
غول‌های فناوری
پس از افت ۲۲ درصدی شاخص نزدک ۱۰۰ (سهام فناوری)، روشن نیست که غول‌های فناوری چه سرنوشتی خواهند داشت. شرکت‌هایی همچون متا و تسلا دوسوم و آمازون و نتفلیکس حدود نیمی از ارزش خود را از دست داده‌اند. در نظرسنجی بلومبرگ تنها نیمی از سرمایه‌گذاران نسبت به خرید سهام این شرکت‌ها ابراز تمایل کرده‌اند.
چینی‌های نازک‌دل
تصمیم دولت پکن به رفع محدودیت‌های کرونایی نقطه عطفی برای شاخص سهام چین به شمار می‌رود. شاخص MSCI سهام چین در سال گذشته ۲۴ درصد افت کرد. رونق دوباره فعالیت‌های اقتصادی چین می‌تواند به رشد بورس‌های جهان یاری رساند.
کاهش درآمد
با توجه به کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان، پیش‌بینی می‌شود که در سال پیش‌رو درآمد شرکت‌ها با کاهش روبه‌رو شود. مایک ویلسون، تحلیلگر بدبین بانک مورگان استنلی در این باره گفت: فصل پایانی این بازار نزولی مربوط به تخمین درآمدهاست که معتقدم خیلی زیاد در نظر گرفته شده است. ویلسون درآمد هر سهم شاخص S&P۵۰۰ در سال ۲۰۲۳ را ۱۸۰ دلار پیش‌بینی کرده است در حالی که بیشتر تحلیلگران رقم ۲۳۱ دلار را برای آن انتظار دارند.
رونق آپشن‌ها
عوامل تکنیکال به شکل روزافزونی به حرکت روزانه سهام کمک می‌کنند، و در حالی که بازده شاخص S&P۵۰۰ به کمتر از میانگین سال ۲۰۲۲ رسیده، اما معاملات کوتاه‌مدت آپشن به شکل انفجارگونه‌ای رشد کرده است. در حال حاضر معامله‌گران حرفه‌ای و موسساتی که از معاملات الگوریتمی بهره می‌برند، روی این نوع معاملات متمرکز شده‌اند. در سال پیش‌رو این نوع معاملات می‌توانند به رونق بازار کمک کنند.
- علی دانیال - روزنامه‌نگار
- شماره ۴۸۷ هفته نامه اطلاعات بورس