سامانه معاملات یکی از مهمترین موارد در تشکیلات بورس است. در صورت به وجود آمدن اختلالی در این سامانه، روند شکل‌گیری معاملات به مشکل خورده و به تبع سهامداران دچار زیان می‌شوند.
در همین راستا هفته‌نامه اطلاعات بورس در گفت‌وگویی با روح‌اله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، قطعی به وجود آمده در ابتدای سال ۱۴۰۲، سامانه‌های جدید، ظرفیت‌های این شرکت، روش واگذاری این شرکت و دیگر موارد موجود در این حوزه را بررسی کرد.
* قطع شدن سامانه معاملات یکی از انتقادات فعالان بازار سرمایه است.
اولین موضوعی که باید مدنظر باشد، این است که سامانه معاملات بخشی از یک اکوسیستم است و صرفا یک سیستم واحد نیست. هر جایی از این اکوسیستم که به یکدیگر وصل هستند به مشکل بخورند، قاعدتا قدرت معامله کردن نخواهد بود و شاید نام آن را قطعی سیستم معاملاتی بگذاریم. در صورتی که ابتدا باید ببینیم که کدام بخش از سامانه به مشکل خورده تا بتوانیم مسئول پاسخگویی را پیدا کنیم. بخشی که مربوط به شرکت مدیریت فناوری می‌شود، قسمتی است که هسته اصلی معاملات و تطابق سفارشات را بر عهده دارد. این سیستم حداقل در سال گذشته به جز موردی که در فروردین ماه ایجاد شد قطعی و اختلالی نداشته و به راحتی کار خود را انجام داده است. اگر معامله‌گران نتوانستند معامله‌ای انجام دهند، به دلیل سامانه‌های بر خط و مشکلات اینترنتی که در کشور به ویژه در ۶ ماهه دوم ایجاد شده، بوده است. مثلا سامانه‌های معاملاتی مربوط به کارگزاری‌ها گاهی ممکن است در بک آفیس مشکلی در دادن اطلاعات به سیستم‌های بر خط خود برای انجام معاملات ایجاد کنند که باعث می‌شود افراد نتوانند معامله خود را انجام دهند. الزاما اگر قادر به انجام معامله نیستیم، مفهوم این نیست که خود هسته اصلی معاملات و سامانه معاملات دچار مشکل شده و نمی‌تواند پاسخگو باشد. سال گذشته، سال تقریبا آرامی را داشتیم یعنی در سامانه معاملات قطعی محسوسی را نداشتیم و سال خوبی از نظر سیستم‌های معاملاتی بود؛ با وجود اینکه اواخر سال در بهمن و اسفند افزایش حجم معاملات را داشتیم و این نگرانی‌ها هم مطرح شد که آیا سامانه معاملات زیر فشار این مقدار از معاملات می‌تواند کار کند، اما بهمن و اسفند خیلی روال معمولی را داشتیم و سامانه هم کار خود را انجام می‌داد.
* قطعی محسوسی اما امسال در ۶ فروردین داشتید!
بله؛ اتفاقی که در ۶ فروردین افتاد و منجر به قطع دو ساعته معاملات فقط در نمادهای فرابورسی شد، باگ نرم افزاری بود یعنی نرم افزار در جایی از کار دچار مشکل می‌شود و عملکرد مناسب خود را ندارد. این باگ‌ها در هر سیستم نرم افزاری ممکن است اتفاق بیفتد. بنابراین سعی می‌شود با انجام تعداد زیادی از تست‌های متعدد، اگر خطایی وجود دارد پیش‌بینی شده و مشکل را قبل از اینکه بروز پیدا کند، حل کند. اما به هر حال ممکن است در محیط عملیاتی مسائلی وجود داشته باشد و بر اساس شرایط محیط عملیاتی باگ‌هایی در سیستم اتفاق بیفتد که در محیط تست دیده نشده و نتوان از آن جلوگیری کرد.
اصولا هر کدام از این اتفاقات رخ می‌دهد و ممکن است منجر شود به اینکه سامانه معاملات را مثلا برای مدتی نداشته باشیم. در این موقعیت همیشه ریشه‌یابی شده و راهکار جلوگیری از تکرار آن پیاده‌سازی می‌شود. علاوه بر آن اینکه چگونه بتوانیم خیلی سریع‌تر سیستم را به حالت روال متداول آن برگردانیم هم یکی از تجربیاتی است که از اتفاقات این چنینی به آن می‌رسیم. درمورد اتفاق ۶ فروردین باگ نرم افزاری در سطح سامانه معاملات بود که داده‌های سامانه معاملاتی را به هم ریخته بود. این هم در مراحل پیش نشست یا آماده‌سازی سیستم برای معاملات خود را نشان نداد و در ساعت ۸ و ۴۵ دقیقه که شروع سفارش‌گیری بود، باگ مشاهده شد ولی عملا دیگر کاری نمی‌شد انجام داد. این باگ تا به حال در سامانه اتفاق نیفتاده بود و سامانه همیشه روال‌های روتین خود را به درستی انجام می‌داد. ولی با توجه به تجربیات مشکلات مشابه تمام تلاش خود را کردیم که در سریع‌ترین زمان سامانه معاملات بالا بیاید و معاملات انجام شود که ساعت ۱۱ تعدادی از گروه‌های فرابورسی معاملات خود را شروع کردند و عمده گروه‌ها در ساعت ۱۱ و ۲۵ دقیقه معاملات آنها در حال انجام بود. به دلیل اینکه دو ساعتی را از معاملات از دست داده بودیم از ساعت ۱۲ و نیم تا ۳ معاملات تمدید شد که سهامداران اگر معامله‌ای دارند، انجام دهند و سعی کردیم تبعات این اتفاق را با این کار محدود کنیم.
در همان روز، بلافاصله بعد از ریکاور کردن سیستم مشکل را ریشه‌یابی کردیم و با تغییراتی که در سیستم نرم افزاری دادیم کنترل‌های جدیدی اضافه کردیم که اگر این مشکل مجددا ایجاد شد خیلی سریع متوجه شویم و بتوانیم آن را رفع کنیم. یکسری کنترل‌های دیگر در حال حاضر در نرم افزار خود در حال پیاده‌سازی داریم تا بتوانیم کلا جلوی بروز این مشکل را بگیریم و آن را ریشه‌ای حل کنیم. ولی همانطور که همه کسانی که در حوزه فناوری اطلاعات کار می‌کنند، می‌دانند، سامانه‌های پیچیده‌ای مثل سامانه معاملات را نمی‌توان با اطمینان صد در صد گفت که دچار مشکل نمی‌شوند. به هر حال در محیط عملیاتی شرایط متفاوت بوده و رفتار سفارش‌گزاری‌ها متفاوت می‌شود و این باعث می‌شود که گاهی نرم افزار با مشکل مواجه شود. بنابراین همه این راه‌ها پیش‌بینی می‌شود که بتوانیم جلوی این دست از مسائل را بگیریم و تمام تلاشمان این است که کمتر شود. همچنین اگر نگاه کنیم به تاریخچه بروز مشکل در سامانه معاملات، به صورت منصفانه تعداد و تواتر این مشکلات کاهش پیدا کرده است و روند کاهشی دارد. مثلا در سال ۱۴۰۱ به جز روز پنجم فروردین ۱۴۰۱ که مشکلی روی سامانه فرابورس پیش آمد، در بقیه سال مشکلی نداشتیم و سامانه معاملاتی تمام سال معاملات خود را انجام داد. ولی ابتدای ۱۴۰۲ به مشکل خوردیم و قطعی دو ساعته داشتیم. اگر بر گردیم به سال‌های قدیمی‌تر مثلا سال‌های بین بازه ۹۱ تا ۹۹ تواتر این مشکلات در سامانه معاملات خیلی بیشتر بود و کم شدن تواترها هم به دلیل تسلط بیشتری است که تیم مدیریت فناوری روی سامانه معاملات پیدا می‌کند و می‌تواند نسخه‌های جدیدی را ارائه دهد که باگ کمتر و کارایی بالاتری را ارائه می‌دهد.
تواتر کمتر شده است ولی هیچوقت نمی‌توان گفت به صفر رسیده است. حتی در بورس‌های بزرگ دنیا هم بعضا چند سال یکبار دیده می‌شود که مشکلاتی در حوزه نرم افزار دارند و دچار اختلال می‌شوند. مشکل ششم فروردین هم ریشه‌یابی و ساختارهای کنترلی آن پیاده‌سازی شد و راهکارهای مربوط به رفع مشکل هم در حال پیاده‌سازی است که شاید تا چند هفته آینده مجددا نسخه جدیدی را در سامانه داشته باشیم.
* اخیرا شائبه‌هایی درمورد حذف عمدی سفارشات مطرح شده است. در این مورد توضیح دهید.
وقتی مشکلاتی مانند اتفاق ششم فروردین ایجاد می‌شود، تمام تلاشمان این است که حداقل از دست دادن اطلاعات را داشته باشیم و در حداقل میزان ممکن تاثیرگذاری روی سفارشات و معاملات داشته باشیم. ولی در جایی هم مجبور می‌شویم برای اینکه بتوانیم کل سیستم را ریکاوری کنیم، هزینه پاکسازی داخل سیستم را بپذیریم و بعدا سیستم‌های موازی را با سیستم اصلی معاملات همگام کنیم. در آن روز در نهایت مجبور شدیم بخشی از سفارشات را حذف کنیم و آن بخش‌ها هم بخش‌هایی بود که به عدم تطابق دیتا با سایر جداول معاملاتی خورده بود. کاملا این حذفیات انتخاب سیستمی است و فقط درمورد سفارش‌هایی که با عدم تطابق مواجه می‌شوند، چاره‌ای نیست جز اینکه از سیستم حذف شوند و باید پاکسازی انجام می‌شد تا بتوانیم سفارش‌های جدید را بگیریم.
بنابراین باید تصمیم بگیریم و بخشی از بازار و سفارش‌ها را به ناچار حذف کنیم که بتوانیم سفارش‌های جدید را قبول کنیم. اطلاع‌رسانی آن هم قبل از بازگشایی به بازار انجام شد. روز یکشنبه تقریبا ساعت ۱۰ و ۴۰ دقیقه سامانه آماده بهره‌برداری بود و با هماهنگی که با ناظر بازار فرابورس انجام دادیم، قرار بر این شد که یکسری اطلاع‌رسانی‌ها درمورد اینکه برای برگرداندن سیستم، سفارش‌هایی از سامانه حذف شده به بازار انجام شود و کسانی که در آن روز سفارش روی سیستم گذاشتند دوباره سفارش خود را وارد سیستم کنند. خودمان به استیشن‌های کارگزاری پیام دادیم و از طرف ناظر بازار هم این اطلاع‌رسانی انجام شد. ولی هیچ موردی از اینکه سفارشی را به صورت کاملا منتخب و یا اینکه تشخیص انسانی درمورد آن وجود داشته باشد، نداشتیم. سفارش‌هایی که از سیستم حذف شدند صرفا به واسطه رفع عدم تطابق اطلاعات و ایجاد قابلیت ورود سفارش جدید بود که از سیستم حذف شد. در نهایت برای اینکه سامانه‌ها کارگزاری را هم بتوانیم با خود همگام کنیم در پایان روز معاملاتی، موقعیت‌های باز سفارش‌های حذف شده را به اطلاع شرکت‌های کارگزاری و شرکت‌های نرم افزاری سرویس دهنده رساندیم که آنها هم بتوانند سیستم‌های بک آفیس و سیستم‌های حسابداری خود را به‌روز کنند.
* قصد دارید سامانه جدیدی طراحی کنید؟
در سه سال گذشته کارهای سامانه‌ای به عنوان سامانه بومی معاملات را انجام دادیم که البته خود شرکت مدیریت فناوری راس آن نیست و شرکت زیرمجموعه‌ای داریم که سهامدار عمده آن شرکت مدیریت فناوری است، بخشی از سهام هم متعلق به دانشگاه تهران است. تیمی از دانشگاه تهران در سه سال گذشته کار می‌کردند و سامانه معاملاتی تولید کردند که اگر مراحل قراردادی آن تعیین تکلیف شود که این هم در حوزه سازمان بورس است و در حوزه فنی نیست، از این سامانه به عنوان معاملات بخشی از بازار استفاده خواهیم کرد ولی این گونه نیست که کل بازار در بازه زمانی کوتاه‌مدت به آن منتقل شود. بیشتر بحث این است که معاملات بخشی از بازار را انجام دهد تا بتوانیم در محیط عملیاتی سامانه را ارزیابی بیشتری کنیم و به مرور بقیه سهم‌ها را به آن منتقل کنیم. سامانه معاملات بومی تولید داخل کشور است و همینطور در حوزه سامانه معاملاتی موجود هم در تلاش برای توسعه بیشتر سامانه برای افزایش ظرفیت‌ها هستیم.
* محدودیت‌های اینترنتی تاثیراتی روی فعالیت‌های شما دارد؟
خود سامانه معاملات متاثر از اینترنت نیست. سامانه معاملات یک شبکه ایزوله داخلی دارد که از اینترنت مجزا شده است و از طریق ارتباط‌های اختصاصی مخابراتی این ارتباط تامین می‌شود و سامانه معاملات و ایستگاه‌های معاملاتی کارگزاری روی این بستر به یکدیگر وصل هستند. در کل اما اختلال در شبکه اینترنت روی کسب و کار شرکت‌های کارگزاری تاثیرگذار است و معاملات آنلاین و یا معاملات بر خط را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود تعداد سفارشات بر خط کاهش پیدا کند و قاعدتا روی عمومیت بازار تاثیر منفی دارد. ولی این که خود سامانه معاملات را دچار مشکل کند، خیر، چون شبکه اینترنت تاثیری در شبکه معاملات ندارد به دلیل اینکه از نظر فیزیکی دو شبکه کاملا مجزا هستند.
* آیا امکان دستکاری در معاملات وجود دارد؟
برخی از دستکاری‌ها، دستکاری در حوزه سفارش‌ها و جابه جا کردن سفارش‌هاست که امکان‌پذیر نیست چون در سیستم‌های فناوری یکی از مهمترین پارامترهای هر سیستمی جامعیت اطلاعات آن سیستم است که هر جایی از آن دچار مخاطره یا خلل شود کل سیستم را دچار مشکل می‌کند و باعث می‌شود که سیستم معاملاتی متوقف شود. به طور مثال همین بحث اختلال روز ۶ فروردین در سطح یکپارچگی یا اینتگریتی اطلاعات بود. درواقع داده‌هایی داخل سیستم وجود داشت که از نظر همبستگی با سایر اطلاعات سامانه معاملات همخوانی نداشت و باعث شد که سیستم کاملا متوقف شود در نتیجه نتوانست معامله انجام دهد. از این نظر دستکاری کاملا غیرممکن است چون باعث می‌شود که مثلا اگر سفارشی را بخواهید تغییر دهید یا جای آن را عوض کنید، این سفارش داده‌های وابسته‌ای در سایر جاهای سامانه معاملات دارد که نمی‌گذارد این اتفاقات بیفتد. اگر بر فرض چنین کاری انجام شود، جامعیت اطلاعات در بقیه سامانه به مشکل می‌خورد و قاعدتا سامانه متوقف می‌شود و نمی‌تواند سرویس دهد. همچنین همه چیز به قدری در سامانه با سرعت بالا در حال اتفاق افتادن است که عملا عامل انسانی نمی‌تواند تغییری در فرآیندهای مچینگ سامانه معاملات و سفارش‌گذاریی‌ها انجام دهد.
* از نظر دستکاری در حوزه سایبری و امنیت چطور؟
از نظر دستکاری از حوزه سایبری و حوزه امنیت اطلاعات سعی کردیم این امکان را با ایجاد با شبکه ایزوله و تست‌های امنیتی و تمهیداتی که در شبکه معاملات پیاده‌سازی می‌شود، سلب کنیم، ولی حوزه امنیت هیچوقت صددرصد نیست؛ معمولا هم مخاطرات امنیتی از نوع از دسترس خارج کردن سامانه یا از بین بردن سامانه است که اگر اتفاق بیفتد کل سامانه از دست می‌رود و این اتفاق و برگرداندن آن مشکلات خیلی زیادی دارد و همه حمله‌های سایبری که در سطح کشور اتفاق افتاده سامانه‌ها را دچار مشکل کرده است. ما تمام تلاش خود را کردیم تا این اتفاق نیفتد ولی ممکن است زمانی به هر دلیلی دچار مشکلات امنیتی در سطح سامانه معاملات شویم.
* بحثی که همیشه در بازار سرمایه مطرح است، مدل استاندارد واگذاری شرکت‌های فناوری در بورس‌های دنیاست.
مدل متداول و مدل بهینه در بورس‌های دنیا این است که شرکت فناوری که خدمات IT به بازار و بورس‌ها ارائه می‌دهند در اختیار خود شرکت بورس مربوطه باشند یا شرکت‌های بورس آن کشور جمع می‌شوند و شرکتی IT را تاسیس می‌کنند. بورس‌های بزرگ دنیا همه همین گونه هستند و خیلی از آنها شرکت IT دارند که برای آنها تولید سامانه می‌کند. مثلا بورس لندن شرکتی به نام میلینیوم دارد که زیرمجموعه آن و سهامدار عمده آن است و از خدمات آن استفاده می‌کند.
در ایران به دلیل شرایط خاص و مدل بلوغ، بازار سرمایه با روالی پیش رفته که شرکت مدیریت فناوری متعلق به سازمان بورس و نهاد ناظر است. در اغلب بورس‌های مطرح دنیا این مسئله وجود ندارد. دلیل آن هم این است که نهاد ناظر درواقع نظارت می‌کند بر عملکرد صحیح بورس‌ها وقتی خودش از طریق شرکت زیرمجموعه سرویسی را ارائه می‌دهد قاعدتا بورس‌ها هم از این موضوع شانه خالی می‌کنند که این خدمات را خود سازمان ارائه می‌دهد و سازمان نمی‌تواند نقش نظارتی موثر خود را اعمال کند و از بورس‌ها به واسطه مشکلاتی که در سامانه معاملاتی دارند یا توسعه‌هایی که وابسته می‌شود به سامانه معاملاتی بازخواست کند و بتواند از آنها پاسخ بخواهد چون در نهایت این سرویس در شرکت متعلق به سازمان انجام شده است.
از سال ۹۹ تمهیدی توسط سازمان بورس برای تسهیل بیشتر در این حوزه ارائه شد بدین صورت که مدیران عامل شرکت‌های بورس تهران و فرابورس به عنوان دو بورس اوراق کشور که خیلی هم مطرح هستند عضو هیات مدیره شرکت مدیریت فناوری شوند تا سیاست‌های توسعه‌ای و سیاست‌هایی که برای ارتقای سامانه مورد نیاز است از طریق مدیرعامل‌های بورس‌ها در شرکت مدیریت فناوری اعمال شود. این تمهید باعث می‌شود که بورس‌ها در حوزه شرکت مدیریت فناوری بورس قدرت اجرایی داشته باشند و بتوانند سیاست‌های کلی و توسعه‌ای برای این شرکت مشخص کنند به نحوی که خواسته‌های بورس‌ها تأمین شود.
* ارزیابی شما از واگذاری آن به بورس‌ها چگونه است؟
اگر یک پله جلوتر برویم، بحث این است که شرکت مدیریت فناوری را به بورس‌ها واگذار کنیم و حتی سهامداری آن هم به بورس‌ها واگذار شود. این فرآیند سختی است چون روال ارزشگذاری باید طی شود، فرآیند واگذاری باید مشخص شود و بعد هم بورس‌ها تمایل داشته باشند که سهام این شرکت را خریداری کنند. اینها موضوعاتی است که باید در سطح کلان تصمیم‌گیری شود. به دلیل سهامی عام بودن شرکت‌های بورس و فرابورس و اینکه سهامدار خرد دارند و باید نسبت به آنها هم پاسخگو باشند، یکی از مدل‌های موفقی که می‌تواند اجرا شود، مدل افزایش سرمایه از محل صرف سهام در شرکت مدیریت فناوری از طریق سازمان بورس است. این مدلی است که در حال حاضر در بازار سرمایه خیلی خوب از آن استفاده می‌شود. مجوزهای آن توسط سازمان هم به راحتی داده می‌شود و این می‌تواند به تقویت بنیه شرکت مدیریت فناوری به عنوان بازوی سامانه معاملات و ارائه دهنده خدمات فناوری کمک کند و همینطور بورس‌ها را وارد فرآیند و چرخه سهامداری و تصمیم‌گیری مؤثرتر در شرکت مدیریت فناوری کند و به مرور این واگذاری اتفاق بیفتد. اگر بخواهیم این هدف را دنبال کنیم که شرکت مدیریت فناوری به یک باره به بورس‌ها واگذار شود، عملا اتفاق نمی‌افتد همانطوری که در سه سال گذشته در این حوزه هر قدر که تلاش شد برای واگذاری یکباره مدیریت فناوری عملا به جایی نرسید و نتوانستند این کار را صورت دهند. ولی اگر به سراغ مدل افزایش سرمایه از محل صرف سهام برویم، وارد کردن بورس و فرابورس به عنوان سهامداران جدید به شرکت مدیریت فناوری خیلی می‌تواند مدل نرمالی باشد و به مرور این شرکت‌ها را در حوزه فناوری اطلاعات وارد بازی کند. نکته دیگر اینکه گاهی ممکن است بورس‌ها بخواهند خودشان شرکت‌های IT را تاسیس کنند که کار بسیار مشکلی است در حال حاضر از نظر نیروی متخصص حوزه فناوری اطلاعات به ویژه در بازار سرمایه با کمبود جدی مواجه هستیم، نیروهای متخصص این حوزه بسیار کمیاب هستند و عملا کارایی سامانه‌ها منوط است به داشتن نیروهای IT خوب که این خود چالش بزرگی است.
* منابع درآمدی شرکت فناوری بورس از کجاست؟
منابع درآمدی ما از محل کارمزد معاملات است. درواقع درصدی از کارمزد معاملات بنا به نوع اوراقی که معامله می‌شود، به شرکت مدیریت فناوری تعلق می‌گیرد. شرکت مدیریت فناوری برای اداره سامانه از آن منابع درآمدی استفاده می‌کند. البته بنا به نوع اوراق هم این درصد متفاوت است یعنی در سهام یک درصدی دارد، در اوراق درآمد ثابت یک درصدی و در تبعی یک درصد دیگری دارد. مجموع اینها منابع درآمدی شرکت مدیریت فناوری را تامین می‌کند تا بتواند اداره سامانه معاملات را انجام دهد.
* اما ظرفیت سامانه معاملات افزایش پیدا کرده...
بله؛ تقریبا از اوایل سال ۹۹ که شلوغی‌های بازار شروع شد با کندی در سامانه معاملات مواجه بودیم. کسانی که تجربیات سال ۹۹ را دارند شاهد کندی‌های مکرری با افزایش حجم معاملات در داخل سیستم بودند که سهامداران را به زحمت می‌انداخت و نمود بیرونی آن دو تایمه شدن سامانه معاملات بود که یکسری از سهم‌ها صبح و یکسری بعدازظهر معامله می‌شدند. همینطور در بازگشایی در عرضه اولیه‌ها این موضوع حتی خود شرکت مدیریت فناوری را هم دچار مشکلاتی می‌کرد چون باعث می‌شد فرآیندهای طول روز ما طولانی شوند و ما نتوانیم کارایی لازم را در سامانه داشته باشیم. از سال ۹۹ در بخش‌های مختلف سامانه معاملات توسعه‌های متعدد و افزایش ظرفیت‌هایی را ایجاد کردیم چه برای فرآیندهای داخلی خودمان که پس از تمام شدن معاملات انجام می‌شد و سامانه‌هایمان را به‌روز می‌کرد و چه برای حین معاملات، بازگشایی سهام، صف‌ها و ظرفیت‌هایی که به شرکت‌های نرم افزاری داده شد برای اینکه بتوانند سفارش وارد سیستم کنند؛ همه این ظرفیت‌ها ارتقا پیدا کرده است. نسخه اصلی سامانه معاملات تقریبا ۶۰۰ معامله در ثانیه را می‌توانست هندل کند، در حال حاضر این ظرفیت تقریبا ۴ تا ۵ هزار معامله در ثانیه است که نشان می‌دهد رشد خیلی خوبی داشته است. در گذشته به دلیل حجم بالای اطلاعات فرآیند پس از معاملات ممکن بود تا ۵ یا ۶ ساعت هم طول بکشد اما الان با همان حجم اطلاعات تقریبا فرآیندها را بین یک تا یک و نیم ساعت انجام می‌دهیم. فرآیند سامانه پس از معاملات فرآیندهایی بود که دارایی را آماده می‌کرد برای روز معاملاتی بعد و نزدیک به ۸ ساعت زمان می‌برد و هر چه حجم معاملات بیشتر می‌شد، زمان هم به صورت نمایی رشد می‌کرد.
الان تقریبا در یک ساعت همه آن فرآیندها را انجام می‌دهیم تا بتوانیم به روز معاملاتی بعد برسیم. تمام این اتفاقات باعث شده که برای مثال بازار تجربه ۲۰ هزار میلیارد تومان معامله و نزدیک به ۲ میلیون تراکنش معاملاتی را داشته باشد و ما با مشکل کندی خاصی مواجه نشویم و خیلی راحت بتوانیم پاسخگویی مناسب را داشته و معاملات را انجام دهیم. فعالان بازار شاید یادشان باشد سال ۹۹ با همین تعداد معاملات یعنی تقریبا بالای یک میلیون معامله که می‌رفتیم و ارزش معاملات از ۱۰ هزار میلیارد تومان رد می‌شد، مشکل جدی در سامانه داشتیم و سامانه دچار اختلال‌ها و کندی‌های جدی می‌شد.
اگر الان به خوبی کار می‌کند، نشان‌دهنده این است که توسعه‌هایی در سامانه اتفاق افتاده است چون سامانه‌ای که از فرانسوی‌ها تحویل گرفتیم هیچکدام از این ظرفیت‌ها را نداشت و این نشان می‌دهد اقداماتی که انجام شده موثر بوده و ظرفیت‌های خوبی به سامانه اضافه شده است. در شرکت مدیریت فناوری تمام تلاشمان این است که مصداق‌های این افزایش ظرفیت را در اختیار بازار قرار دهیم، به اطلاع آنها برسانیم و بازار مطمئن باشد که همچنان این توسعه‌ها را ادامه می‌دهیم و تا جایی که دستمان باز باشد، می‌توانیم ظرفیت سامانه معاملات را بیشتر کنیم. گرچه موضوع افزایش ظرفیت‌های سامانه و انجام معاملات با تعداد و سرعت بیشتر از موضوع بروز باگ در سامانه معاملات کاملاً مستقل و مجزاست.
- نگین عظیمی - خبرنگار
- شماره ۴۸۹ هفته نامه اطلاعات بورس