نمادهای متوقف شده بورس از جمله مواردی است که باعث افزایش ریسک نقدینگی سهام می‌شود. نمادهایی که سرمایه‌گذاران با امید منتفع شدن از سود آنها اقدام به خرید سهام این نمادها کرده‌اند و با متوقف شدن طولانی‌مدت آنها به در بسته خورده‌اند.
نمادهای بسته‌ای که شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت هم در بین آنها هستند. اما همچنان مشخص نیست که عاقبت این نمادها چه خواهد شد. نمادهایی که پس از گذشت هزاران روز از توقف آنها در نهایت روبه انحالال رفتند.
در شرایطی که نمادی متوقف باشد، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند سهم خود را معامله و دستورات جاری دیگر را روی سهم خود اجرا کنند. در حال حاضر نماد بیش از ۱۰۵ شرکت در بازار بورس و فرابورس ایران متوقف هستند (البته این تعداد در نوسان است) که حدود ۴۸ نماد جزو بازار بورس بوده و مابقی آنها یعنی تقریبا ۵۷ نماد در فرابورس ایران هستند. به طور کلی ارزش بازار نمادهای متوقف شده بیش از ۴۳ هزار میلیارد ریال است.
سردمداران نمادهای متوقف
از تعداد نمادهای بسته در این دو بازار ۴ نماد بیشتر از ۲ هزار روز است که متوقف شده‌اند و گویی برای همیشه بسته خواهند ماند که البته بارها در گزارش‌های پیشین هفته‌نامه اطلاعات بورس به آنها پرداخته شده است. از جمله نمادهای محبوس طولانی‌مدت می‌توان به «آکنتور» و «تپمپس» اشاره کرد که سردمداران نمادهای بسته هستند و نزدیک به ۳ هزار روز از متوقف شدن آنها می‌گذرد. آنها از نمادهایی هستند که حل مشکل‌شان به سرانجام نرسیده و ظاهرا چاره کار را در آن دیده‌اند که آنها را از بازار حذف کنند.
نمادهای «کایگچ»، «شوش»، «کالا ۴»، «ومهر»، «وقوام» و «وکوثر» نیز از جمله نمادهایی هستند که بعد از گذشت هزاران روز از توقف آنها چاره‌ای برای مشکل‌شان اندیشیده نشد و در نهایت حذف شدند که مشخص نیست چه بلایی بر سر سهامداران این شرکت‌ها خواهد آمد.
در این بین حدود ۱۲ شرکت نیز مدت طولانی از متوقف شدن آنها می‌گذرد که می‌توان شرکت‌های کارتن مشهد با نماد «چکارم» و تهران دارو با نماد «دتهران» اشاره کرد که بیش از هزار روز از توقف آنها می‌گذرد. آخرین دفعه‌ای که نماد چکارم معامله شده در تاریخ ۲۵ تیر ماه ۱۳۹۷ بوده که به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت مبنی بر حکم دادگاه در خصوص اعسار یا ورشکستی شرکت متوقف شده است. همچنین نماد «دتهران» هم آخرین بار در سال ۱۳۹۷ معامله شده و در نهایت متوقف شده است.
همچنین تقریبا ۳۶ نماد هم بین ۱۰۰ تا نزدیک به هزار روز از توقف آنها می‌گذرد که از بین آنها می‌توان به نمادهای «مرقام»، «فرود» و «تکیمیا» اشاره کرد. تعداد ۱۰ نماد کمتر از ۱۰۰ روز از ممنوع_ متوقف شدن آنها می‌گذرد و مابقی نیز کمتر از یک ماه است که متوقف شده‌اند که البته تعداد نمادهایی که در کوتاه‌مدت متوقف می‌شوند، عموما به دلیل افشای اطلاعات بااهمیت یا برگزاری مجمع عمومی دائما در نوسان است.
عدالتی‌های ممنوع
عمده نمادهای متوقف مربوط به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت است که علت بسته بودن آنها به یک سری وظایفی در قالب حاکمیت شرکتی که متوجه هیأت مدیره آنها بوده بر می‌گردد و باید اقدامات لازم برای افشای ضوابط و گزارشگری‌های مالی که طبق استانداردها ضرورت دارد شرکت‌ها در کدال افشا کنند را انجام دهند. همچنین بحث‌های مربوط به هیأت مدیره این شرکت‌ها هم مطرح است که سازمان بورس پیگیر این موضوع است و متولی اصلی آن بورس تهران نیست.
«وساربیل»، «وساشرقی»، «وساغربی»، «وسبوشهر»، «وستهران»، «وسخراج»، «وسخراش»، «وسخوز»، «وسرضوی»، «وسزنجان»، «وسصفا»، «وسفارس»، «وسقزوین»، «وسقم»، «وسکرد»، «وسکرشا»، «وسکرمان»، «وسگلستا»، «وسگیلا»، «وسلرستا»، «وسمازن»، «وسمحال»، «وسمرکز»، «وسمنان»، «وسهرمز»، «وسهمدا»، «وسیزد»، «وسیستا» و «وسیلام» از سال ۹۹ تاکنون به دلیل برگزار نشدن مجمع‌شان در حالت تعلیق هستند و بخش اعظم لیست ممنوع_متوقف‌ها را تشکیل می‌دهند اما هیچکس در رابطه با آنها پاسخگو نیست.
مقدمات بازگشایی این نمادها را انجام می‌دهیم
ولی‌اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در رابطه با وضعیت فعلی این نمادها به هفته‌نامه اطلاعات بورس گفت: در جلسه کمیسیون تخصصی شورا ابهامات سریع‌تر برطرف خواهد شد تا مقدمات بازگشایی این نمادها را انجام دهیم. وی همچنین درمورد زمان بازگشایی این نمادها افزود: بازگشایی این نمادها در جلسه شورا استارت خورده و مطرح هم شده ولی زمان‌بندی دقیقی نمی‌توان درباره آنها داد.
این مقام مسئول پیش از این نیز دلایل بسته بودن نمادهای متوقف را اینگونه بیان کرده بود: درمورد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، ابهامی در آیین‌نامه اجرایی سهام عدالت وجود دارد که باید از مراجع ذی‌صلاح استعلام شود و بعد از ارائه پاسخ استعلام در صورت نیاز آیین‌نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت را که مصوب شورای‌عالی بورس است، اصلاح می‌کنیم اما اگر نیاز نبود اصلاحی صورت نمی‌گیرد و بعد از انجام این مراحل مقدمات بازگشایی نماد فراهم می‌شود.
در این میان نکته‌ای که وجود دارد اینکه ممکن است این پاسخ در اسرع وقت بیاید یا اینکه طول بکشد. نمادهای متوقف در فرابورس هم دو بخش است؛ یک سری نمادهایی که متوقف هستند اما به مرور بازگشایی می‌شوند و توقف طولانی ندارند و در مقابل شرکت‌های بازار پایه را داریم که شامل ۱۲- ۱۰ شرکت است و یا در مرحله انحلال و تسویه هستند یا شرکت ساختار کنترل داخلی مناسبی ندارد که پاسخ مکاتبات سازمان یا فرابورس را بدهند.
همچنین پیمان حدادی، مشاور پیشین رئیس سازمان در امور سهام عدالت به هفته‌نامه اطلاعات بورس گفته بود: درگذشته درمورد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی که نماد آنها متوقف شده است، بارها اعلام شده که بازگشایی این شرکت‌ها در اختیار شورای‌عالی بورس است. در رابطه با برخی موارد هم شورای‌عالی بورس و برخی از نهادهای ذیربط مکاتباتی انجام داده‌اند که هنوز پاسخ این مکاتبات نیامده است تا شورا تصمیمات لازم را بگیرد.
سهامداران همچنان در زیان
اکنون با ورود به سال جدید این متوقف بودن همچنان پابرجاست و سهامداران این نمادها به نوعی به باز شدن آنها بی‌حس شده‌اند. درواقع به دلیل تخلف مدیران یا موارد دیگری نمادها بسته و سرمایه سهامداران به مدت طولانی بلوکه شده که از سمتی به سهامداران نماد آسیب می‌زند و از سمت دیگر هم به کسانی که سهم این شرکت را خریده و در پرتفوی خود دارند، آسیب می‌رساند. همچنین توقف طولانی‌مدت نمادها باعث می‌شود حجم معاملات به نسبت سهم‌هایی که متوقف هستند و ارزش بازار آنها بلوکه شود.
بنابراین باید دید که در آینده آیا چاره‌ای برای این نمادها اندیشیده می‌شود یا همچنان سهامداران در بلاتکلیفی باقی خواهند ماند؟ آیا سرنوشت دیگر نمادهای بسته طولانی‌مدت هم به مانند «آکنتور» و «تپمپس» خواهد بود که از صفحه روزگار محو شدند؟
- نگین عظیمی - خبرنگار
- شماره 490 هفته نامه اطلاعات بورس