یکی از کارکردهای بازار سرمایه این است که از طریق عرضه‌های اولیه جدید، عرضه‌های اولیه از طریق سلب حق تقدم، عرضه‌های اولیه شرکت‌های دولتی یا نهادهای عمومی که به نحوی از بودجه دولت ارتزاق می‌کنند، به‌جای استقراض از بانک مرکزی یا به جای وام‌گیری از بانک‌ها می‌توان تامین مالی کرد.

یکی دیگر از کارکردهای بازار سهام افزایش سرمایه‌هایی است که می‌تواند از محل آورده نقدی باشد و به این ترتیب این موقعیت ایجاد شود که سرمایه‌ها به سمت شرکت‌های بورسی که عمدتاً شرکت‌های تولیدی هستند سوق پیدا کند یا صرف سرمایه در گردش و یا تکمیل پروژه‌های تکمیلی شود.

علاوه بر این که فرآیندها کند و هزینه بر است، بخشی از آن فرصت، رسوب و رکود پولی است که طی دوره افزایش سرمایه صرف می‌شود و نیازمند مشوق‌های مالیاتی است. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی بسیار بهتر از محل انباشته است؛ افزایش سرمایه از محل انباشته و تجدید ارزیابی معاف از مالیات است باید مشوق‌های مالیاتی بابت آورده نقدی هم داده شود.
از طرفی شاهد ورود پول قابل توجهی به بازار هستیم، صندوق پروژه‌ها می‌توانند در بازار حضور داشته باشند، عرضه شوند و منابع تا چند ده همت به سمت آنها سوق پیدا کرده و پروژه‌های خوبی اجرا شود. در حال حاضر هلدینگ‌های مختلف شرکت‌های مناسب و پروژه‌های مناسب هم در حوزه پتروشیمی و پالایشی و هم صنایع فلزی و معدنی برای صندوق پروژه وجود دارند.
پولی که وارد بازار می‌شود و منجربه رونق آن می‌شود، بدیهتاً اثر منفی خاصی بر معیشت مردم ندارد در حالی که اگر پول به سمت بازارهای دیگر سوق پیدا کند، می‌تواند اثر تورمی یا گرانی در آن بازارها ایجاد کرده و بر معیشت مردم اثرگذار باشد. به طور کلی عمق مالی بیشتر و پیشرفته بودن بازارهای مالی می‌تواند یک سپر برای جذب نقدینگی باشد و هرچه این بازارها پیشرفته‌تر باشد نقدینگی بیشتری جذب می‌کنند، سپری که برای این موضوع ایجاد می‌شود عملاً توسعه‌یافتگی مالی را نشان می‌دهد، اثر کمتری بر تورم داشته و می‌تواند مانع تورم شود. در نتیجه وقتی در بعضی کشور ها شاهد این هستیم که به طور مثال نسبت نقدینگی به تولید خیلی بالاتر از کشور ماست به این دلیل است که بازارهای مالی قوی تر و ساختار یافته‌تری دارند که منابع مالی در آنجا حرکت کرده و پیش می‌روند.
کانالیزه کردن منابع از سمت بازارهای مالی از طریق اوراق‌ مختلف به خصوص اوراق با درآمد ثابت، طی سال‌های اخیر عمدتاً توسط دولت تأمین مالی شده است که تا حدودی از تأمین مالی بانک‌ها به خصوص بانک مرکزی بسیار بهتر است، اما مسئله مهم این است که بخش خصوصی تأمین مالی پایینی انجام داده و عمده تأمین مالی انجام شده بخش عمومی بوده است، باید در این محل هم برای تأمین مالی بخش خصوصی تسهیل‌گری صورت گیرد تا از این طریق هم، بازار سرمایه بتواند کارکرد داشته باشد و تأمین مالی سالم‌تری را نسبت به مسیرهایی که از طریق بانک است انجام دهد.

  • فرهنگ حسینی - مدیرعامل گروه صنعتی معدنی امیر
  • شماره ۴۹۱ هفته نامه اطلاعات بورس