روند کاهشی قیمت فولاد که از اواخر ماه مارس آغاز شده دوره جدیدی را در بازارهای جهانی رقم زده است که در کنار نوسانات رو به پایین قیمت ارز در داخل انتظار روند کاهشی قیمت این محصول مهم را در ایران افزایش داده است.
انتشار گزارش بازار جهانی فولاد در ماه گذشته نشان داد، قیمت انواع مقاطع فولادی در بازارهای مختلف از چین گرفته تا ترکیه کاهش یافته است؛ مقاطع فولادی در چین تا ۵۷۰ دلار در هر تن رسیده که از کاهش ۲۰ تا ۲۵ دلار در هر تن در هفته قبل حکایت دارد. این کاهش قیمت در بورس‌های مختلف اروپایی نیز مشهود بود. در هند قیمت فولاد خام در شش ماه گذشته در حدود ۳۰ درصد و قیمت صادراتی آن ۱۵ درصد کاهش یافته است.
آغاز کاهش قیمت جهانی فولاد
بررسی آمارها نشان می‌دهند، قیمت فولاد از اواخر ماه مارس در کشورهای اروپایی کاهش قابل توجهی را برای محصولات فولادی تجربه می‌کند و از سمت دیگر کاهش تقاضا برای این محصولات و جو منفی ناشی از عدم اعتماد در بازارهای چین باعث شده تا قیمت فولاد روند کاهش مداومی را پشت سر بگذارد. این موضوعات باعث شد تا تولیدکنندگان نیز به منظور کنترل بازار دست به اقداماتی بزنند که کاهش تولید در شرکت‌های مختلف آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی را باید در زمره این اقدامات به حساب آورد.
کارشناسان GMK CENTER معتقدند، عوامل متعددی روی روند بازار فولاد اثرگذار است؛ عدم قطعیت ژئوپلیتیک جهانی و ادامه سیاست بانک‌های مرکزی جهان از جمله آمریکا برای افزایش نرخ‌های کلیدی بهره، بهبود ضعیف بخش ساخت و ساز در چین و کاهش مصرف محصولات فولادی در نتیجه آغاز فصل بارندگی‌ها در این کشور، همچنین برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه و کاهش تقاضای داخلی فولاد این کشور به خصوص به دلیل کاهش شدید ارزش لیر همگی روی قیمت این محصولات در این کشور و جهان اثرگذار است.
با این حال، پیش‌بینی می‌شود پس از انتخابات، وضعیت خرید و فروش فولاد و خرید ضایعات بدون تغییر باقی خواهد ماند، زیرا مشکلات جدی‌تری به ویژه کمبود ارز و کمبود اعتبار وجود دارد. از سوی دیگر مشکلات فنی در برخی شرکت‌های اروپایی مانند آرسلورمیتال و تاتا استیل باعث کاهش سطوح تولید برخی محصولات از سمت این شرکت‌ها شده است.
با توجه به تمامی این موارد، انتظار می‌رود قیمت فولاد پایه در سال ۲۰۲۳ به میزان ۸ درصد و در سال ۲۰۲۴ به میزان ۳ درصد دیگر کاهش یابد.
در سمت دیگر اما رشد تولید ناخالص داخلی چین به میزان نیم واحد درصد بیش از پیش‌بینی‌های تحلیلگران و پیش‌بینی رشد بهتر از انتظار اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۳ دو عاملی هستند که به عنوان ترمز پیش‌بینی‌های بدبینانه عمل می‌کنند. کارشناسان معتقدند هنوز تقاضا در این کشور افزایش نیافته و به همین دلیل هر نوع پیش‌بینی از وضعیت بازار می‌تواند با تردید همراه باشد. به همین دلایل در بازاری که قیمت فولاد روند کاهشی را تجربه می‌کند، بهای سنگ آهن با روند افزایشی روبه‌رو شده که دلیل این امر نااطمینانی از روند پایدار در بازار است. با این حال تازه‌ترین گزارش انجمن جهانی فولاد از رشد تقاضا برای فولاد تا پایان سال حکایت دارد. بر اساس این گزارش، میزان تقاضا تا پایان سال ۲.۳ درصد رشد خواهد کرد که در این صورت کاهش قیمت‌ها مقطعی خواهد بود.
بازار فولاد دنباله‌رو دلار
اما بازار داخلی فولاد از روندهای جهانی به سرعت تاثیر نمی‌پذیرد؛ بلکه این تاثیر با یک تاخیر زمانی به بازار داخلی منتقل می‌شود، هرچند همزمانی روندهای جهانی با قیمت ارز می‌تواند عاملی موثر برای هم‌آوایی دو بازار محسوب گردد، اما از آنجا که بازار ارز در ایران از قاعده خاصی پیروی نمی‌کند و سیگنال‌های مختلف باعث جهش‌های بزرگ در این بازار می‌شود، تحلیل بازارهای داخلی بر مبنای بازارهای جهانی نیازمند احتیاط زیادی است.
بررسی بازار ارز نشان می‌دهد قیمت دلار در لحظه تنظیم این گزارش ۵۲ هزار و ۱۳۶ تومان بوده که در فاصله دهم اردیبهشت تا اول خرداد با افتی نزدیک به ۳ هزار تومان روبه‌رو شده است. این میزان افت قیمت یک شیب قیمت مناسب در این بازار محسوب می‌شود که البته در روزهای مختلف قیمت‌ها افزایشی هم بوده‌اند؛ به عنوان مثال در یک هفته منتهی به اول خرداد قیمت دلار ۱۳۰ تومان افزایش یافته است.
کاهش قیمت ارز طبعا باعث تقویت اثر قیمت‌های جهانی می‌شود؛ به عنوان مثال، کاهش قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا در اردیبهشت ماه را شاهد بودیم.
قیمت ورق نیز به دنبال کاهش تقاضا در بازار داخل و کاهش قیمت ارز با شیب کاهشی ملایمی روبه‌رو شده است، انتظار می‌رود این بازارها در شرایطی تاثیر لازم را از روند حاکم بر بازارهای جهانی بپذیرند و قیمت ارز نیز با کاهش روبه‌رو شود که در این صورت انتظار افت قیمت‌ها در بازار فولاد تا تابستان کاملا منطقی است.
سهمیه‌بندی برق بازار فولاد را به کجا می‌برد؟
در این بین اما یکی از پیش‌بینی‌های نگران‌کننده در بازار فولاد، احتمال شروع سهمیه‌بندی برق در صنایع فولادی است. این موضوع می‌تواند روی بازار فولاد اثر بگذارد و باعث رشد قیمت‌ها در این بازار شود. اطلاعیه سهمیه برق صنایع فولاد و سیمان در سه سناریوی پیشنهادی از ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور یکی از مواردی است که می‌تواند این بازار را تحت تاثیر خود قرار دهد.
بر اساس این اطلاعیه، به جهت برنامه مدیریت بار مشترکان سیمان، فولاد و انرژی بر شرکت‌های توزیع در سه سناریو اجرا می‌شود؛ در سناریوی اول از تاریخ ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور کاهش بار ۳۰ درصدی، از اول تیر تا ۳۱ مرداد کاهش بار ۶۰ درصدی و از ۲۴ تیر ماه تا ۲۴ مرداد کاهش بار ۹۰ درصدی در نظر گرفته شده است و توانیر از مشتریان درخواست کرده یکی از برنامه‌های مذکور را متناسب با فرآیند تولید مشترک انتخاب و ضمن ابلاغ به مشترک در سامانه جامع مدیریت پیک بار کشور (سمپ) نیز ثبت کند.
به این ترتیب شرکت‌های فولادی موظف‌اند تولید خود را در فصول گرم سال، حداقل به مدت یک ماه متوقف و درماه‌های دیگر ظرفیت تولید را کاهش دهند، این در حالی است که این صنایع به علت حضور در استان‌های خشک، در فصول گرم سال شرایط نامساعدی خواهند داشت. البته ناگفته نماند که با توجه به قطعی برق در ماه‌های آینده و کاهش عرضه، موجودی انبارها برای تولید محصولات از سوی فعالان این صنف افزایش می‌یابد، علاوه بر این، ریسک شرکت‌های پایین‌دست این شرکت‌ها نیز کاهش می‌یابد.
براساس برخی برآوردها، قطع برق در صنعت فولاد می‌تواند ماهانه ۳ تا ۶ هزار میلیارد تومان زیان به همراه داشته باشد و از سمت دیگر افت شدید تولید این محصول به زیان فعالان صنایع پایین‌دستی و تعطیلی موقت این شرکت‌ها منجر خواهد شد که باید این زیان را نیز محاسبه کرد.
- حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامه‌نـگار
- شماره ۴۹۳ هفته نامه اطلاعات بورس