تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۴۰۲ - ۱۶:۳۰

پوشش ریسک روشی است که شرکت‌های فعال در حوزه انرژی می‌توانند از طریق آن به کاهش ریسک و بعضا افزایش سود دست یابند. درواقع انگیزه اصلی این شرکت‌ها از حضور در بازارهای آتی، کاهش ریسک نوسانات قیمت کالاهاست.

مثالی از ریسک قیمت، ریسکی است که پالایشگاه‌ها با آن روبه‌رو هستند، زیرا نمی‌دانند که در زمان خرید نفت خام، قیمت فرآورده‌ای مانند بنزین طی ۳۰ یا ۶۰ روز دیگر چقدر خواهد بود. مثال دیگر ریسکی است که توزیع‌کننده بنزین با آن روبروست، زمانی که با مشتری خود برای تحویل بنزین در یک قیمت مشخص قرارداد می‌بندد اما نمی‌داند در زمان پیش‌رو در چه قیمتی قادر به خرید بنزین خواهد بود. این نوسان در قیمت‌های بازار نقدی کالاهای انرژی می‌تواند در بازار آتی پوشش ریسک داده شود.
کاهش ریسک با اخذ موقعیت در قرارداد آتی و همزمان اخذ موقعیت متضاد در بازار دارایی پایه قرارداد انجام می‌گیرد. ترکیب موقعیت‌های نقدی و آتی موجب از بین رفتن تغییرات قیمت شده و نتیجه این ترکیب، موقعیت خالصی است که در آن تغییرات قیمت کاهش یافته یا از بین‌رفته است.
فرصت پوشش ریسک قیمت برای شرکت‌ها ارزشمند است زیرا شرکت‌ها به جای صرف زمان و انرژی جهت پیش‌بینی قیمت، بر روی دغدغه‌های کسب‌وکار (که در دنیای امروز تعدادشان هم کم نیست) تمرکز خواهند داشت. به‌طور کلی پوشش ریسک موجب کاهش عدم قطعیت در قیمت و بهبود جریان کسب‌وکار شده و درنتیجه موجب دستیابی مصرف‌کننده به قیمت‌های پایین‌تر و باثبات‌تر می‌شود. همین امر نشان‌دهنده نقش کلان قراردادهای آتی در اقتصاد کشور و کنترل تورم در جامعه است.
شرکت‌های فعال در حوزه انرژی می‌توانند از بازار آتی برای پوشش ریسک بهره جویند حتی اگر تمایلی به تحویل کالا نداشته باشند. درواقع بازار آتی این امکان را فراهم آورده که فعالان پیش از سررسید قرارداد با اخذ موقعیت معکوس از تعهد خود خارج شده و آن را به شحخص دیگری محول کنند. در بازارهای انرژی معمولا هزینه‌های حمل‌ونقل بالاست. بنابراین شرکت‌ها با فعالیت در بازار آتی معاملات را آنلاین انجام داده و ضرورتی برای حمل کالاها با کشتی از/به نقاط تحویل دوردست ندارند.

  • فریده سعادتی - مدیر عملیات بازار مشتقه بورس انرژی ایران
  • شماره ۴۹۹ هفته نامه اطلاعات بورس