این بازارها برای اینکه بتوانند هم در حوزه اقتصاد و هم در حوزه مالی و هم سرمایه گذاری نقش اثرگذارتری داشته باشند نیازمند یکسری ابزار هستند ابزارهایی که هم قادر باشند بازدهی بیشتری ایجاد کنند و هم ریسک را کاهش دهند و هم بتواند برای گروه‌های مختلف با ریسک‌های متنوع معاملات قانونی را فراهم کند که سلیقه‌های مختلف را پوشش دهد، یکی از عوامل پوشش دهنده، ابزار مشتقه هستند.
نقش متعددی را می‌توان برای ابزار مشتقه در حوزه بازارهای مالی درنظر گرفت. اولین و مهمترین آن ایجاد تعدیل در ساختار جریان نقدی به صورت ابزاری است که از خروج ساختار مالی و نقدینگی در بازارها جلوگیری می‌کنند و نقش اساسی را در ریزش و شوک‌های ناگهانی بازار دارند، یعنی اگر ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی توسعه یافته‌تر باشند شاید آنچنان افزایش نوسانات شدیدی در بازارها شاهد نباشیم، به ویژه در اقتصاد ایران و بازارهای مالی که نقش اساسی با بعضی خبرهای ناگهانی بیرونی با ریسک سیستماتیک به بازار تحمیل می‌کنند، ابزار مشتقه می‌تواند خیال بسیاری از سهامداران را آسوده کند که این ریزش چندان شدید نخواهد بود. پس می‌توان گفت در کنترل دارایی و سبد سرمایه گذاری بسیار اثرگذار هستند.
نکته بعدی اینکه از طریق ابزار مشتقه می‌توان تنوع معاملات در محصولات حتی کالاها یا دارایی‌های ارزی هم فراهم کرد، حجم معاملات بیشتری را شکل داد، شفافیت و گستردگی بالاتری را برای معاملات فراهم کرد که یکی از کارکردهای ابزار مشتقه است. بنابراین انتظار می‌رود بازده دارایی‌ها به صورت ذاتی هر ارزشی که دارند نسبت به زمانی که ابزار مشتقه وجود نداشتند، با حجم و سرعت بیشتری انجام شود. به عبارت ساده‌تر افزایش بازده دارایی‌ها را از طریق ابزار مشتقه می‌توان دید. بنابراین یک بازده در کنار کنترل دارایی‌ها و چینش سبد، می‌تواند در عین حال منجر به کاهش ریسک معاملات هم بشود.
- علی صادقین - اقتصاددان
- شماره ۴۹۹ هفته نامه اطلاعات بورس