به گزارش صدای بورس, بسیاری از کشورها تلاش می کنند که مناطق مختلف درون مرزهای خود را با بهره گیری از مقررات فراسرزمینی مستثنی و به پایگاه نیازهای محلی توسعه تبدیل کنند. غیرمتمرکزسازی تجارت در درون مرزها، بهترین تعبیر برای توصیف این انتخاب است. در این زمینه هنگ کنگ، سنگاپور، امارات، چین، لهستان، جزایر کیمن، هلند و عمان پیشرو هستند. این کشورها در قالب مناطق آزاد مقررات خود را برای جذب سرمایه گذار در طرح های منطقه ای بهینه کرده اند؛ طرح هایی که در میان آنها منطقه فرودگاهی، منطقه خلاق، منطقه آزاد رسانه ای، منطقه خودرو، پارک بیوتکنولوژی، شهر اینترنتی و منطقه آزاد صنعتی دیده می شوند. این مناطق آزاد دارای مزیت راه‌اندازی سریع و آسان کسب‌وکار، تیم پشتیبانی اختصاصی، کمک هایی برای دریافت مجوزهای تجاری، ویزا و مجوزها و امور لجستیکی مانند سفر، اقامت، پذیرایی و حمل و نقل هستند. در نتیجه هم به لحاظ حقوقی و هم به لحاظ زیرساخت و ارتباطات از سرمایه گذاران و افراد مبتکر حمایت می کنند.
موانع متعدد بر سر راه مناطق آزاد
در این میان با اینکه ایران در میان کشورهایی قرار دارد که توسعه مناطق آزاد خود را از سه دهه پیش آغاز کرده است اما در عمل موفقیت کسب نکرده است. دست و پاگیر بودن قوانین، انتصاب مدیران بوروکرات دولتی از شروع آغاز به کار مناطق آزاد در مقام تصمیم گیر، فشار اعمال سیاست های ارزی سرزمین اصلی در مناطق آزاد، نبود راهبرد توسعه صنعتی، جذابیت ثبت شرکت در مناطق آزاد برای معافیت مالیاتی به جای ارائه طرح های اقتصادی خلاق، رها شدن طرح های صنعتی از سوی مالکان، تبدیل مناطق آزاد به شهرک صنعتی با وجود استقرار ده‌ها شهرک صنعتی در کل کشور، محدود شدن تکالیف مناطق آزاد به یک مرکز ترخیص کالا، نبود استانداردهای به کارگیری نیروی کار متخصص و محدود بودن موضوع ویزاهای سرمایه گذاری از جمله مهم ترین موانع شکل گیری مناطق آزاد در مقام مراکز تبادل ایده های تجاری محسوب می شوند.
رونمایی از 700 بسته سرمایه گذاری
حالا مدتی است که دولت سیزدهم تصمیم گرفته مسیر مناطق آزاد را برای جلب سرمایه فراهم کند. مسعود حسین پور، مشاور عالی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی به جام جم گفت:«از زمانی که آقای حجت الله عبدالملکی به عنوان دبیر به شورای عالی آمدند، تصمیم بر این شد که با توجه به شعار سال 1402 (مهار تورم، رشد تولید)، بند یازدهم سیاست های اقتصاد مقاومتی با موضوع توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه‌ی اقتصادی و فلسفه وجودی مناطق آزاد به سمت برنامه ریزی برای رشد شکوفایی اقتصادی کشور حرکت کنیم. ظرفیت های مناطق آزاد و ویژه می توانند به این شکوفایی یاری برساند. در کشور 8 منطقه آزاد فعال وجود دارد. در شورای عالی از آنها خواسته شده که هر فصل، 50 بسته سرمایه گذاری را مورد مطالعه قرار دهند و پس از آن، برای معرفی و ارائه به سرمایه گذاران آماده کنند. در ابتدا نقطه فرصت ها شناسایی و در نهایت به بسته سرمایه گذاری تبدیل شدند. در این بین، اموری چون مطالعات اولیه، تخصیص زمین، انشعابات و صدور مجوزهای بی نام انجام شدند. هر منطقه آزاد کشور در فصل زمستان 50 فرصت را در قالب 370 بسته سرمایه گذاری آماده کرد. در تکالیف بهاره هم هر منطقه 50 بسته را تعیین تکلیف کرده است. در جریان این دو فصل، 700 بسته سرمایه گذاری ویژه مناطق آزاد تهیه شده اند. قرار بر این شد که این 700 بسته در نمایشگاه های جداگانه تا پایان سال اطلاع رسانی شوند. در اردیبهشت ماه یک نمایشگاه در تهران برگزار شد. نمایشگاه بعدی هم از 27 تا 30ام تیر ماه در محل نمایشگاه بین المللی مشهد مقدس برگزار می شود.»
430 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری
به گزارش اقتصاد نیوز,به گفته مشاور عالی مناطق آزاد «این 700 بسته سرمایه گذاری که توانمندی های صادراتی مناطق آزاد را هم نشان می دهند، در مجموع 430 هزار میلیارد تومان ارزش دارند. این 700 بسته در نمایشگاه مشهد ارائه می شوند. تفاوت نمایشگاه تهران با نمایشگاه مشهد در این است که در مشهد، چند منطقه ویژه کشور هم حضور دارند و توانمندهای صادراتی خود را ارائه می دهند. تصمیم داریم که تا پایان امسال بستر جذب 20 میلیارد یورو سرمایه را معرفی کنیم. مزیت بسته ها در این است که بوروکرسی های اداری خسته کننده و پشیمان کننده را در خود ندارند. سرمایه گذار داخلی و خارجی به محض آشنایی با طرح ها از طریق درگاه خدمات مناطق آزاد و ویژه ایران، کتابچه ها یا نمایشگاه و تایید مطالعات اولیه و در نهایت احراز اهلیت، می تواند از مجوز با نام بهره مند شوند و یک روز بعد از آن فعالیت هایش را آغاز کند. شورای عالی مناطق آزاد به دنبال تبدیل مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی به دنبال تبدیل کردن مناطق آزاد و ویژه به بهشت سرمایه گذاری است. بسته های گردشگری، صنعت معدن، پتروشیمی، گاز، نفت عمرانی، زیربنایی، لجستیک، کشاورزی و... در قالب پیشنهاد سرمایه گذاری ارائه می شوند. ما برای سرمایه گذاران خارجی و داخلی فرش قرمز پهن می کنیم.»