گرچه در معاملات روز چهارشنبه ۲۸ تیر، شاخص با رشدی بیش از ۱۶ هزار واحدی روبه‌رو شد اما در مجموع شاخص کل در چهارمین ماه سال ۱۴۶ هزار واحد افت را به ثبت رساند.
شروع بازار
در ابتدای ماه بازار جانی نــداشت و ارزش معاملات کمتر از ۱۰ همت و حتــی در برخی روزهای هفته به کمتر از ۵ همت نیز کاهش یافته بود. با این حال تنور عرضه‌های اولیه در روزهای کم رمق بورس داغ بود. «نیان» به تابلوی دوم فرابورس آمد. مدیرعامل فرابورس نیز خبر از عرضه اولیه‌های جدید زیادی داد.
اخبار داغ تجدید ارزیابی
به نظر می‌رسد که موج تجدید ارزیابی پس از بانک و خودرو و شرکت‌های زیان‌ده در سال‌های دور، حالا به شرکت‌های تولیدی از جمله دارویی رســیده است. تغییر سیاست سازمان بورس در پذیرش این افزایش سرمایه‌ها نیز در این موضوع موثر است. بحث تجدید ارزیابی داغ است و فعالان بازار و برخی نمایندگان مجلس به دنبال ۳ ســاله شدن معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی هستند. در این مدت، قیمت برخی محصولات پتروشیمی‌ها شدیدا کاهش داشــته است. همچنین بازار توجه بیشــتری به گروه پالایشی داشته و زمزمه حذف قطعی ارز ۲۸۵۰۰ تومانی می‌تواند به سود آنها بیفزاید که با احتمال تعدیلات مثبت در صورت مالی حسابرسی شده، می‌تواند به محرک رشد بازار تبدیل شود.
عملکرد خوب تک سهم‌ها
در پایان هفته اول تیرماه و در ادامه، روزهای معاملاتی به شکل رکودی و کم حجم دنبال شــد. در اولیــن روز بازار پرنوســان و پر عرضه‌ای را داشــتیم. کوچکترها و تک ســهم‌ها عملکرد بهتری به نسبت سهام‌های شاخص‌ساز داشــتند. ارزش معاملات خرد با توجه به وضعیت بی‌رمقی بازار در محدوده ۷۸۰۰ میلیارد تومان قرار گرفت. اخبار تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش ســرمایه از آن محل سبب توجه بازار به سمت نمادهایی شد که افزایش سرمایه سنگین در پیش دارند. جو تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بازار بهانه‌ای برای رشــد قیمت نمادهایی شده که افزایش ســرمایه جذاب در پیش دارند.
خبر مثبت حذف ارز ۲۸۵۰۰ توسط رسانه بانک مرکزی مبنی بر اینکه ارز پتروشیمی‌ها، فولادی ها و صادرکنندگان غیرنفتی با نرخ حواله ۳۸ هزار تومانی و اسکناس ۴۱ هزار تومانی به فروش می‌رسد، بر بازار اثرگذار بود. اخباری در خصوص نــاآرامی در روسیه محرک رشد دلار شد. دلار به ســرعت از زیر ۵۰ هزار تومان به بیش از ۵۱ هزار تومان افزایش یافت. پس از پایان ناآرامی‌ها در روسیه، دلار به سرعت به محدوده ۴۹ هزار تومان بازگشت. بورس در اثر اخبار نا آرامی های روسیه نزولی شد.
اخبار ضد و نقیض
در این ماه، اتفاقات و خبرهای ضــد و نقیض بازار را تحت تاثیر قرار داد. خبر انتشار یک نامه از نتیجه نهایی نرخ خوراک و سوخت پتروشیمی‌ها و صنایــع و تعییــن نــرخ ۷ هــزار تومــان برای پتروشیمی‌ها ســبب زیان‌ده شدن صنعت متانول و اوره کشــور شد. بازار همچنان شاهد خروج پول حقیقی بود و البته رقم خروج به شدت کاهش یافته و به نظر می‌رسید که رکود در سایر بازارها، سبب شد تا سرعت گردش پول کاهش یابد. بازار همچنان در شوک قیمت‌گذاری غیرمنطقی و بسیار بالاتر از بازارهای جهانی برای نهاده‌های تولید بود. با توجه به حاشــیه رفتن بحث توافق هسته‌ای و احیای برجام، همچنین خبر تحت نظارت امنیتی قرار گرفتن رابرت مالی، شاهد افزایش تقاضا در دلار آزاد بودیم.
بازار در آتش کسری بودجه دولت
در حالــی که فغان همــه فعالان بازار از بی‌عملی مدیران شــرکت‌ها و نهادهای ناظر برآمده است، شــاهد گسترش تلاش‌های دولت برای تحمیل هزینه های جدید به بنگاه‌های اقتصادی هستیم. همچنین رئیس ســازمان بــورس و اوراق بهادار از احتمال حذف تخفیف پالایشــی‌ها خبر داده است.
شرایط در بازارهای جهانی
اواخر تیرماه در بازارهای جهانی، طلا اندکی رشد کرد و به حدود ۱۹۵۰ دلار رسید. نفت به محدوده ۸۰ دلار نزدیک شــد و روی و سرب اندکی مثبت و به ترتیب ۲۳۸۰ و ۲۰۸۰ دلار معامله شدند. گفته می‌شود، سررسید برگشت ارز تا تیرماه است و بدین جهت فشــار فروش تشدید شده است. سکه کانال ۲۸ میلیون تومان را نیز از دست داد. در روزهای پایانی تیرماه بازار حال و روز خوبی نداشت و در اکثر مواقع به طور کامل قرمزپوش بود. همچنین پیشنهاد اصلاح نرخ خوراک پتروشیمی‌ها روز چهارشنبه ۲۸ تیرماه در کمیسیون اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت که تصویب نشد.
با توجه به آمارهای رسمی، در ماهی که گذشــت، شــاخص کل ۶.۷۶ درصد افت کرد و ارزش و حجم معاملات با جهشی چشمگیر به ترتیب رشد ۷.۵۱ و ۱۹.۷۲ درصدی را به ثبت رساندند.
در بازارهای موازی، بازار سکه با ۳.۴۸ درصد بیشترین افت قیمتی را در تیرماه داشت و در کانال ۲۷ هزار تومان قرار گرفت. بعد از سکه، دلار در جایگاه دوم قرار گرفت و بیشترین افت قیمتی را به میزان ۱.۹۶ درصد تجربه کرد به طوری که از ۴۹ میلیون و ۷۱۳ هزار تومان در ابتدای تیرماه به ۴۸ میلیون و ۷۳۸ هزار تومان در پایان ماه رسید. بعد از دلار نیز طلا بیشــترین میزان افت قیمت را تجربه کرد که در این ماه ۰.۹۴ درصد افت قیمت داشت و از ۲ میلیون و ۳۳۶ هزار تومان به ۲ میلیون و ۳۱۴ هزار تومان در پایان ماه رسید. بازار یورو در بین بازارهای موازی در رتبه آخر قرار گرفت و با ۰.۴۸ درصد رشد بیشترین میزان بازدهی را به خود اختصاص داد و از قیمت ۵۴ هزار و ۵۶۸ تومان به قیمت ۵۴ هزار و ۸۳۳ تومان در پایان ماه رسید. بنابراین در تیرماه تمامی بازارهای موازی به غیر از بازار یورو روندی منفی را به خود دیده‌اند.
در معاملات تیرماه سال جاری نماد «قشهد» با بیش از ۴۲ درصد رشد قیمتی بیشترین میزان بازدهی را در تابلوی معاملات بورس تهران به خود اختصاص داده است. بعد از آن در این تابلو نماد معاملاتی «ثنوسا» بود که با بیش از ۴۰ درصد رتبه بعدی را از آن خود کرد و سپس نماد «چافست» با ۳۸ درصد و نمادهای «ثامان» و «ونیرو» به ترتیب با بیش از ۲۸ و ۲۲ درصد افزایش قیمت بیشــترین میزان بازدهی را از آن خود کردند.
در مقابل، نمادهای معاملاتی «ولغدر» با ۳۴ درصد، «سصفها» با ۳۲ درصد، «وایران» و «وتوس» با ۲۶ و ۲۳ درصد و در نهایت «ثفارس» نیز با ۲۳ درصد بیشترین افت قیمتی را در تابلوی معاملات بورس تهران تجربه کردند.
در تابلـوی معاملاتـی فرابـورس نیـز نمادهای «غفارس» بـا ۵۸ درصـد، «وآیند» با ۴۱ درصـد، «شتوکا» بـا ۳۸ درصد، «نیان» و «میهن» به ترتیب بـا ۳۳ و ۳۰ درصـد نمادهایـی بودند کـه در تیرمـاه بیشـترین سـودآوری را بـرای سـهامداران خـود بـه ارمغـان آوردنـد امـا از طـرف دیگـر، نمادهـای «غگلستا» با ریزشـی بیـش از ۳۸ درصدی و به دنبال آن، «ثپردیس» با ۲۷ درصد، «بمپنا» بـا ۲۵ درصـد، «استارز» با ۲۴ درصد و «کلر» با ۳۲ درصد افت، بیشـترین میـزان کاهش قیمـت را به نـام خـود به ثبـت رسـاندند.
در بازار پایه، نمـاد معاملاتـی «فکمند» بـا بازدهـی بیـش از ۶۷ درصدی بیشـترین میـزان افزایـش قیمت را در تیرماه ۱۴۰۲ به سـهامداران خود هدیـه داد و پرچمـدار بازدهـی در این ماه شـد. بعد از آن، نمادهای «کارام»، «وکادو» و «وآتوس» و در آخر «ثعتما» هر کـدام به ترتیـب بـا ۴۱ درصد، ۳۷ درصـد، ۳۳ درصد و ۳۱ درصد بیشـترین رشـد قیمتی را داشـتند. اما در مقابل، بخت با نمادهایی همچون «آبین»، «فلات»، «جهرم»، «نیرو» و «مرقام» همراه نبـود و تمامی ایـن نمادهـا با افت قیمت در محدوده ۲۰ درصدی، چهارمین ماه سال را به پایان بردند.
- مرضیه حیدری - خبرنگار
- شماره ۵۰۱ هفته نامه اطلاعات بورس