این موضوع حتما پیچیدگیهای دارد. با توجه به اینکه در حال حاضر امکان مدیریت دارایی بر روی سهام شرکتهای لیست شده در بورس و فرابورس، اوراق بهادار بادرآمد ثابت لیست شده، اوراق بهادار مبتنی بر طلا و اوراق بهادار مبتنی بر ملک در بازار سرمایه وجود دارد، بنابراین ارائه خدمات برای طیف متنوعتری از سرمایهگذاران ریسکپذیر و ریسکگریز فراهم شده است.
پیچیدگی و طولانی بودن دریافت مجوز فعالیت برای هر نهاد مالی از جمله شرکت سبدگردانی و در ادامه آن دریافت مجوز برای صندوقهای سرمایهگذاری گاهی با شرایط نزولی بازار سرمایه برای شروع کار همراه میشود و به تبع اینکه امروز هزینههای ثابت برای عمده نهادهای مالی از جمله شرکتهای سبدگردان به نسبت بالاست، ممکن است این شرکتها در شروع کار با مشکلاتی حتی با احتمال زیانده بودن روبهرو شوند.
هزینههای ثابت اولیه عبارتاند از خرید ملک برای شرکت که از الزامات سازمان بورس اوراق بهادار است، تامین نیروی انسانی با مدارک بورسی و تامین نرمافزار. این هزینهها وقتی قابل ملاحظهتر میشود که با وجود نداشتن شعبه، شرکت تصمیم بگیرد در قالب اپلیکیشن طراحی شده خود واحدهای صندوقهای تحت مدیریت را بهفروش برساند و بخواهد تیم فنی این کار و اقدامات را در خود مجموعه اجرایی کند و از اپلیکیشن دیگر نهادهای مالی یا سایر اپلیکیشنها استفاده نکند؛ به این ترتیب همه این موارد در شروع کار وقتی با بازار منفی هم روبهرو باشیم شرکت سبدگردان را در تعادل درآمد و هزینه دچار مشکل میکند.
علاوه بر این بعضی از سبدگردانها گاهی کارهای متفاوتی هم انجام میدهند که درواقع به نوعی کار یکدیگر را سختتر میکنند. بعضی از مواقع این شرکتها به دلیل اینکه فروش راحتتری داشته و سبدهای بیشتری را بگیرند، ممکن است تضمینی برای سودآوری به سرمایهگذار اعلام کنند. در صورتی که هیچ مکانیزمی برای تضمین در حال حاضر تایید شده سازمان بورس اوراق بهادار وجود ندارد. زمانی که کلمه تضمین سودآوری روی سبد گذاشته و به مشتری اعلام میشود، عملا مشتری راحتتر پول خود را در اختیار سبدگردان قرار میدهد. اما در شرایط منفی بازار ممکن است سبدگردان نتواند آن را اجرایی کند و دچار خسارت و تحمیل بعضی هزینههای اضافی شود یا احیانا به تعهدات خود پایبند نباشد این موارد همه کار را برای بقیه نهادهای مالی سختتر میکند. این رویه با ساختار صحیح بهتر است توسط مدیر سبد به سازمان بورس اعلام و سازمان نیز رویه اعلامی در این خصوص با لحاظ کفایت سرمایه شرکت و بررسی رویههای درست این امر اعلام کند.
با توجه به اقدامات قابل ملاحظهای که در حوزه سبدگردانی انجام شده، یکی از مواردی که لازم است انجام شود ایجاد تارنما برای مقایسه آخرین وضعیت بازدهی و حجم سبدهای تحت مدیریت هر یک از نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی است. این موضوع در خصوص صندوقهای سرمایهگذاری موجود است ولی برای سبدها اطلاعات کامل و به روزی در دسترس نیست. رفع این موضوع میتواند هم برای سرمایهگذار، هم خود شرکتهای سرمایهگذار مفید باشد. درخواست دیگر از سیاستگذاران سازمان بورس این است که امکان اجرایی شدن سبد مشاع را نیز فراهم آورند تا شرکتهای سبدگردان امکان ارائه خدمات بهتر و راحتتری به سرمایهگذاران داشته باشند. همچنین مجوز صندوقهای املاک و مستغلات تسریع شود تا این نوع دارایی را نیز بتوان در تخصیص داراییهای سرمایهگذارانی که علاقمند به گرفتن بازدهی ملک دارند فراهم شود.
- مونا حاجیعلی اصغر - مدیرعامل گروه مالی کیان
- شماره ۵۰۱ هفته نامه اطلاعات بورس