این دسته از فعالان بازار ارزش بالایی در بازار درگیر میکنند و به اخذ موقعیتهای نسبتا بزرگ (فرضا ۶۰۰,۰۰۰ بشکه نفت خام سنگین معادل ۶۰۰,۰۰۰ قرارداد آتی) اقدام میکنند.
در دنیا برای این دسته از فعالان بازار وجه تضمین کمتری لحاظ میشود زیرا ریسک اعتباری آنها کمتر و درنتیجه احتمال نکول کمتری دارند. درواقع یک موقعیت پوشش ریسک که درست اتخاذ شده باشد، به اندازه یک موقعیت سرمایهگذاری خطرپذیر ریسک ندارد، زیرا همواره موقعیت آتی با موقعیت بازار نقد متعادل میشود. بنابراین هرچه که یک پوششدهنده ریسک در یک بازار از دست میدهد (مثلا در بازار آتی) با سودی که در طرف دیگر (مثلا در بازار نقدی) بدست میآورد، جبران میشود. در صورتی که مدیریت ریسک بر عهده کارگزار باشد، کارگزار باید با شناسایی استراتژی پوشش ریسک، وجه تضمین کمتری از مشتری اخذ کند. در دنیا برخی کارگزاران در قرارداد با مشتری وجه تضمین پوششدهندگان ریسک را به شکل اسناد خزانه لحاظ میکنند.
باید توجه نمود حسابهای پوشش ریسک مانند سایر حسابها به صورت روزانه بهروزرسانی میشود و در صورتی که قیمت در طرف آتی پوشش ریسک به صورت معکوس تغییر کند، پوششدهنده ریسک باید پاسخگوی برآوردن وجه تضمین جبرانی مربوط به اخطاریه افزایش وجه تضمین باشد.
تاکنون چنین تفکیکی به منظور محاسبات وجه تضمین اولیه پوششدهندگان ریسک در قراردادهای آتی داخل کشور صورت نپذیرفته است. ماهیت دارایی پایه و ارزش معاملاتی آنها در بورس انرژی به گونهای است که نیاز به چنین تفکیکی در آن احساس میشود. توسعه نرمافزارها به منظور کنترل استراتژی پوشش ریسک، اعتبارسنجی مشتریان و تعیین وجه تضمین بر اساس اعتبار پوششدهنده ریسک و ایجاد امکان مقرراتی اخذ تضامین کمتر بر اساس اعتبار مشتری و با اشکال دیگر مانند اسناد خزانه یا سایر وثایق به جای وجوه نقد برای پوششدهندگان ریسک میتواند به تسهیل حضور این دسته از فعالان در بازار آتی انجامیده و جذابیت قراردادهای آتی را برای فعالان واقعی کالاهای انرژی افزایش دهد.
- فریده سعادتی - مدیر عملیات بازار مشتقه بورس انرژی ایران
- شماره ۵۰۱ هفته نامه اطلاعات بورس