البته دولت مدعی صادرات نفت است ولی این صادرات به دلیل اینکه به صورت دورزدن تحریم‌ها به صورت غیر قانونی انجام می‌شود و از طرفی پول آن را هم نمی‌تواند دریافت کند و عملا معاملات پایاپای صورت می‌گیرد.
بخش قابل توجهی از درآمدهای دولت که از طریق فروش نفت بود نیازهای داخلی را تامین می‌کرد اما الان در غیاب نفت و عدم وصول وجوه بعید به نظر می‌رسد دولت بتواند در آینده به راحتی از پس پرداخت اصل و سود اوراق قرضه‌ای که منتشر کرده است برآید و ناچار خواهد شد دوباره اوراق قرضه برای سال‌های بعد منتشر کند تا بتواند سررسید اوراق‌های موجود را بدهد اگرچه از طرفی هم خیلی خوشبینانه به نظر نمی‌رسد که دولت بتواند به دلیل تفاوت نرخ بهره با نرخ تورم که بسیار زیاد است اوراق بدهی جدیدی بفروشد مگر اینکه مثل چند سال گذشته این اوراق بدهی را به پیمانکاران و طلبکاران خود تحمیل کند.
به نظر می‌رسد بدهی‌هایی که مرتب درحال افزایش است در غیاب درآمدهای نفتی در آینده مشکلات جدی را برای دولت ایجاد کند و طبیعتا روی فعالیت‌های اقتصادی کشور و معیشت مردم بیش از آنچه که الان شاهد هستیم تاثیرگذار باشد و اگر همین روند ادامه یابد ممکن است این مشکلات اقتصادی تبعات سیاسی و اجتماعی سنگینی هم داشته باشد.
مشکلات اقتصادی با بازی کردن با متغیرهای اقتصادی حل نمی‌شود یا اگر هم تاثیرگذار باشند دامنه و برد محدودی دارد، این بازی کردن با نرخ‌های بهره بانک‌ها خیلی تاثیرگذار نیست از طرفی هم اگه دولت بخواهد نرخ معاملات خود با بانک‌ها را برای تاثیرگذاری بر نرخ بهره بانکی تغییر دهد، نمی‌تواند مشکلات را به صورت ریشه‌ای حل کند و حتی به صورت سطحی هم خیلی تاثیرگذار نخواهد بود.
نرخ بهره یک تیغ دو لبه است، از یک طرف سپرده گذاران به این نرخ نگاه می‌کنند که پول خود را سرمایه گذاری کنند یا نه و از طرفی هم وام گیرندگان به خصوص بخش تولید که مهمترین بخش در ارتباط با بانک‌ها هستند آن را بررسی می‌کنند و اگر نرخ را خیلی بالا برده باشند عملا تولید کننده‌ها سراغ وام گرفتن نخواهند رفت و هزینه تولید افزایش خواهد یافت، از طرفی پول‌ها را هم از بورس جمع‌آوری می‌کنند، البته اگر افزایش نرخ سود به اندازه‌ای باشد که جذبه برای معامله‌گران بازار سرمایه داشته باشد. بنابراین مشکلات ریشه‌ای کشور را با این بازی کردن‌های ساده لوحانه، نه در این سه دهه و نه در این پنج سال گذشته تشدید تحریم‌ها، نمی‌توانند حل کنند.
- مرتضی افقه - اقتصاددان
- شماره ۵۰۱ هفته نامه اطلاعات بورس