در شرایطی که مشکلات جهانی همچنان پابرجاست، تورم جهانی اندکی کاهش پیدا کرده و همچنین جنگ روسیه و اوکراین، ادامه بحران تایوان، جنگ تجاری آمریکا و چین، تلاش گروه بریکس (پنج اقتصاد نوظهور) برای کنار گذاشتن دلار از جمله عواملی است که بازارها را تحت تاثیر قرار داده است.
در حال حاضر ارزش بازار ۵۷ هزار و ۶۵۶ شرکت پذیرفته شده در بورس‌های عضو wfe از ۱۰۱ تریلیون دلار گذشته است که نسبت به ماه گذشته یعنی ماه آوریل ارزش بازار ۲۲ تریلیون دلار کاهش داشته است.
ارزش بازار بورس‌های عضو wfe
طبق بررسی عملکرد ارزش بازارهای بورس در سه منطقه Americas (آمریکای شمالی، مرکــزی و جنوبــی)، APAC (آســیا- اقیانوســیه) و EMEA (اروپا-خاورمیانه- آفریقا)؛ ارزش بازار بورس‌های منطقه Americas در می ۲۰۲۳ با ۲ درصد رشد به حدود ۴۸,۲۳۵,۰۳۰ میلیون دلار رسیده است که بورس کاستاریکا بیشترین رقم رشد ارزش بازار را با ۲۰.۶ درصد داشته است. در همین بین بورس کلمبیا با افت ۳۹.۶ درصدی، بیشترین رقم کاهش را در این منطقه داشته است.
در منطقــه APAC هم مجموع ارزش بازار بورس افتی ۳.۸ درصدی داشت که به تبع ماه گذشته بورس ارمنستان با ۳۹.۶ درصد در ماه می هم بیشترین رقم رشد ارزش بازار را در میان بورس‌های منطقه APAC از آن خود کرده است. در همین زمان اما بورس‌های پاکستان و ویتنام به ترتیب با افتی ۳۸.۸ و ۱۷.۴ درصد بیشترین رقم کاهش را داشته است.
شرایط در منطقه EMEA نسبت به می سال ۲۰۲۲ افت ۰.۶ درصدی داشته است. در این منطقه بورس استانبول با ۷۹.۵ درصد رشد و همچنین بورس بوداپست و دبی نیز به ترتیب با رشد ۴۴.۴ و ۴۸.۳ درصدی بیشترین رقم رشد ارزش بازار را داشتند. بورس تهران و فرابورس نیز با رشد ۳۷.۶ و ۳۲.۲ درصدی، جزو بورس‌های با بیشترین رقم رشد نسبت به می سال ۲۰۲۲ بودند.
در منطقه EMEA که بورس‌های زیادی از بین آن رشد ارزش بازار خوبی داشتند، بورس غنا از کشور آفریقا به مانند ماه گذشته بزرگترین بازنده این عرصه بود.
بورس غنا با افتی ۴۳ درصدی نسبت به می ۲۰۲۲ روبه‌رو بود. همچنین بورس‌های مسکو و نایروبی هم به مانند ماه گذشته نسبت به می ۲۰۲۲ افت ۳۴.۴ و ۲۲.۱ درصدی را شاهد بودند.
نکته: در گزارش فدراسیون بورس‌های جهان، ارزش بازار بورس تهران بیش از یک میلیون ۹۰۰ هزار میلیارد دلار ثبت شــده که نشان می‌دهد، مبنای محاسبه دلاری ارزش بازار بورس تهران و همچنین فرابورس ایران هنوز هم ارز ۴۲۰۰ تومانی یا همان «ارز جهانگیری» معروف است.
شرکت‌های پذیرفته شده در بورس‌ها
مجموع تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس‌های عضو فدراسیون بورس‌های جهان (wfe) در سال منتهی به پایان می ۲۰۲۳ با کاهش همراه بوده اســت. بر این اساس منطقه EMEA بیشترین کاهش در پذیرش شرکت‌های جدید را با افت ۱۱.۸ درصدی داشته است. به این صورت که ۱۳,۹۷۱ شرکت در حال حاضر در بورس‌های این منطقه پذیرفته شده‌اند که تعداد ۲,۸۸۰ آنها شرکت‌های خارجی پذیرفته شده و ۱۱,۰۸۹ از آنها نیز داخلی هستند. برعکس کاهش شرکت‌های پذیرفته شده در این منطقه، بورس بلغارستان با رشد ۵۰.۷ درصدی نسبت به می سال گذشته همراه بوده است و بورس BME اسپانیا هم با افت ۷۱.۵ درصدی نسبت به می ۲۰۲۲ بیشترین درصد کاهش در تعداد شرکت‌های پذیرفته شده را داشته است. در منطقه شلوغ EMEA شرکت بورس تهران با افت ۰.۳ درصدی تعداد ۳۸۰ شرکت پذیرفته داشته که همه آنها شرکت‌های داخلی بودند. فرابورس ایران نیز با رشد ۹.۹ درصدی تعداد ۱۷۸ شرکت پذیرفته شده داشته که این تعداد هم همه شرکت‌های داخلی بودند.
پس از آن منطقه Americas نیز با افت ۲.۹ درصدی، منطقه بعدی در کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده است. به این صورت که مجموع شرکت‌های پذیرفته شده در این منطقه ۱۰.۶۹۷ بوده است. بورس‌های جامایکا و کلمبیا به ترتیب نسبت به ماه می ۲۰۲۲ رشدی ۴.۱ و ۳.۲ درصدی داشته‌اند. در مقابل اما در همین منطقه بورس کاستاریکا و برمودا با افت ۱۰ و ۶.۷ درصدی بیشترین کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده را نسبت به ماه می سال ۲۰۲۲ داشتند.
منطقه APAC اما در همین مدت توانسته با رشد ۱.۲ خود را با اختلاف کم از مناطق دیگر جدا کند. مجموع کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس‌های این منطقه ۳۱.۳۵۰ بوده که ۳۰.۶۲۳ شرکت داخلی و ۷۲۷ شرکت هم خارجی بودند. در بین بورس‌های این منطقه بورس ارمنستان توانسته با رشد ۹.۱ درصدی نسبت به می ۲۰۲۲ تعداد ۱۲ شرکت داخلی را پذیرش کند. همچنین بورس هند نیز رشدی ۶.۳ درصدی نسبت به می ۲۰۲۲ داشته باشد که تعداد ۲.۲۲۳ شرکت در این بورس پذیرفته شده و همه داخلی بودند. در همین مدت بورس باکو با افت ۱۸.۵ درصدی بیشترین کاهش در تعداد شرکت‌های پذیرفته شده داشته است که مجموع شرکت‌های پذیرش شده ۲۲ است.
نکته: در بسیاری از بورس‌های جهان تنها شاهد حضور شرکت‌های بومی و داخلی هســتیم، اما در برخی بورس‌ها، شرکت‌های خارجی نیز پذیرفته شده‌اند و به طور معمول تعداد این شرکت‌ها کمتر از شرکت‌های داخلی است. با این حال، این نسبت در چند بورس جهان معکوس است. به عنوان مثال در بورس بلغارستان (۳۶۹ شرکت خارجی و ۲۰۵ شرکت داخلی) حضور داند. در بورس مسکو نیز در مقابل ۱۸۸ شرکت داخلی، ۶۳۹ شرکت خارجی حضور دارند.
ارزش معاملات بورس‌های عضو wfe
بررسی آمار معاملات در پنج ماه نخست ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که مجموع معاملات در منطقه Americas با رشد ۱۲.۹ درصدی همراه بوده که به حدود ۵.۶۵۹ میلیارد دلار تا پایان می ۲۰۲۳ رسیده است. این منطقه از نظر تنوع آمار معامالت بسیار قابل توجه اســت. بورس لیما در همین منطقه با رشد ۷۹ درصدی شاهد بیشترین رشد ارزش معاملات ماه می نسبت به ژانویه بوده است. بورس کاستاریکا، بورس اوراق مشتقه آمریکا و بورس مکزیک هم به ترتیب با ۷۱.۸، ۷۱.۳ و ۶۱.۹ درصدی نسبت به ماه ژانویه ۲۰۲۳ رشد داشته‌اند. اما در همین منطقه بورس آمریکای لاتین با افت ۶۹.۹ درصدی بیشترین کاهش را در ارزش معاملات داشته است.
در منطقه APAC هم ارزش معاملات با صعودی ۳۱.۲ درصدی نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ به حدود ۴.۰۸۹ میلیارد دلار رسیده است که بورس ارمنستان با رشد ۱۷۳.۳ درصدی بیشترین رشد و بورس کلمبو سریلانکا با افت ۵۴.۴ درصدی بیشتر نزول را در ارزش معاملات نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ داشته‌اند. در منطقه EMEA ارزش معاملات نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ افتی ۵.۶ درصدی داشته که مجموع آن تا پایان می ۲۰۲۳ به حدود ۹۹۴.۵۲۱ میلیون ریال رسیده است. بیشترین ارزش رشد معاملات نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ در این منطقه متعلق به بورس روآندا در آفریقا با رشد ۶۲۸.۶ درصدی است. همچنین بیشترین کاهش را در همین مدت بورس سیشل با افت ۱۰۰ درصدی داشته است.
بورس تهران نیز که در منطقه EMEA قرار دارد، رشد ۶۵.۶ درصدی داشته و ارزش معاملات آن نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ به ۵۲.۸۰۵ میلیون دلار رسیده و فرابورس ایران هم در همین مدت توانسته رشدی ۵۹.۷ درصدی را از آن خود کرده و ارزش معاملات خود را نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ به حدود ۲۵.۷۳۳ میلیون دلار برساند.
- نگاه پندار - خبرنگار
- شماره ۵۰۲ هفته نامه اطلاعات بورس