مدیرعامل هلدینگ مالی مهرگان در ادامه با تحلیل مسائل مربوط به بازارسرمایه و تصمیماتی که در خصوص برخی صنایع مهم بورسی اتخاذ شده است به بررسی رشد بازار سهام پرداخت و عنوان کرد:می‌توان گفت بازار سهام از سال ۱۴۰۱ تاکنون رشد قابل توجهی نداشته است و هر رشدی را که تجربه کرده به نوعی از دست داده است.
کرمی افزود: بازار سهام در حال حاضر به سمت شاخص بهمن و اسفندماه سال قبل حرکت می‌کند، بنابراین نگرانی مبنی بر اینکه شاخص مانند سال ۹۹ ریزش داشته باشد وجود ندارد و در حقیقت حبابی در بازار سرمایه وجود ندارد که بتواند بازار را دچار ریزش کند. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
* هلدینگ مالی مهرگان چه فعالیت‌ها و خدماتی دارد؟
گروه مالی مهرگان تامین پارس به عنوان بازوی اجرایی و اقتصادی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و همچنین به عنوان یکی از بازیگران اصلی در حوزه صنعت نفت و گاز پتروشیمی فعالیت خود را از سال ۱۳۹۵ در قالب یک شرکت سرمایه‌گذاری و نهاد مالی ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار شروع کرد، مجموعه مهرگان با توجه به چشم انداز و ماموریتی که برای خود تعریف کرده است، حوزه فعالیت خود را در زمینه ارائه خدمات به جامعه هدف از طریق خرید کارگزاری آرمون بورس شروع کرد، این کارگزاری در سالیان گذشته خریداری شده و جزو برترین‌هاست.
همچنین گروه مالی در حوزه معاملات بورس و بورس انرژی خدمات مناسبی از نظر کمیت و کیفیت به جامعه هدف از جمله سهامدار عمده و سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی بازار سرمایه ارائه می‌دهد.
* روند سرمایه مجموعه به چه شکل است؟
هلدینگ مالی مهرگان در ابتدا به شکل یک شرکت سرمایه‌گذاری بود که بعد به نهاد مالی تبدیل شد و در واقع مدت زمان یک‌سال است که تبدیل به هلدینگ مالی شده است، در ابتدا با سرمایه حدودا ۱۰ میلیارد تومان تاسیس شد و سپس به ۱۷۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه داد، در مرحله بعدی دوباره از آن عدد به ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه داد.
* حدود ۷ سال از آغاز فعالیت هلدینگ مالی مهرگان می‌گذرد. در این مدت مجموعه شما به عنوان یک نهاد مالی فعال در بازار سرمایه با چه چالش‌هایی روبه‌رو بوده است؟
چالش‌هایی که هلدینگ مالی بیشتر با آن‌ها روبه رو است در ابتدا بحث نیازهای فراگیری است که از سمت جامعه هدف و سپس سهامداران بوده است که با توجه به اینکه ابزارهای حوزه تامین مالی و بازار سرمایه از جمله کارگزاری، شرکت سرمایه گذاری و همچنین سبدگردان را دارا نبودیم امکان ارائه خدمات فراگیر برای مجموعه ما فراهم نبود که با مجوزهایی که برای تاسیس کارگزاری، سبدگردان و به ویژه صندوق بازارگردانی و غیره کسب کردیم، توانستیم تا حدودی خدمات مدنظر و مورد انتظار جامعه هدف خود را پوشش بدهیم، چالش های بعدی که با آن مواجه هستیم در خصوص ریسک‌های سیستماتیک و غیره سیستماتیک اقتصاد کلان، حوزه صنایع و بازار سرمایه است، همچنین به ویژه نوسانات نرخ ارز و نوسانات نرخ بهره که سایر هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذاری بالطبع از آن متاثر می‌شوند و این موضوعات بر روی مجموعه ما نیر اثرگذار است، مجموعه ما حوزه بازرگانی خارجی و همچنین حوزه صادرات و واردات ندارد که این موضوع بیشتر از طریق شرکت‌های سرمایه پذیر و حوزه پتروشیمی مورد عملیات قرار می‌گیرند.
* زیرمجموعه‌های هلدینگ مالی مهرگان تامین پارس چه فعالیت‌هایی دارند؟
از جمله زیر مجموعه‌های مجموعه هلدینگ مهرگان در ابتدا شرکت کارگزاری آرمون بورس است که جزو ۵ کارگزار برتر در بازار سرمایه از منظر معاملات اوراق بهادار، کالا و همچنین انرژی است، شرکت سرمایه گذاری امین توان آفرین ساز نیز بزرگترین شرکت سرمایه پذیر ماست و در حوزه سرمایه گذاری فعالیت می‌کند، با نماد «وامین» در بازار دوم فرابورس پذیرش شده است و بالغ بر ۴۳۰ هزار سهامدار بازنشسته دارد.
شرکت سبدگردان مهرگان هم جدیدا موفق به اخذ مجوز فعالیت شده است که امید می‌رود خدمات متمایزی را به بازار هدف ارائه کند، به ویژه در حوزه صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی که به عنوان یکی از صندوق‌های جدیدی است که در بازارسرمایه هستند و سپس صندوق‌های سهامی، درآمدثابت، املاک و مستغلات، صندوق اهرمی و بخشی با توجه به نگاه ویژه‌ای که سهامدار عمده، صندوق بازنشستگی و صندوق بیمه در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی دارا بودند و این سبدگردان کمتر از ۶ ماه است که شروع به فعالیت کرده است و اولین اقدام آن بحث PRZها و سبدگردانی اختصاصی بوده است. همچنین قدم بعدی دریافت مجوز تاسیس صندوق سهامی طلوع بامداد مهرگان و صندوق بازارگردانی مهرگان با مالکیت صددرصدی گروه مالی است که در سال ۱۳۹۸ مجوز فعالیت دریافت کرده است و در حال حاضر بالغ بر ۲۵ نماد بزرگ بازار را بازارگردانی می‌کند و با ارزش بازار بالغ بر ۱۰ درصد کل سهام بازارسرمایه بورس و فرابورس ایران است. همچنین با توجه به آنکه سهامداران، صندوق بازنشستگی و صندوق بیمه نیروهای مسلح است یک بخش از عایدات حاصل از سودی که در مجامع تقسیم می‌شود مستقیما بابت پرداخت حقوق و دستمزد بازنشستگان نیروهای مسلح مصرف می‌شود که ما پیگیر هستیم که این موضوع هم استمرار و هم رشد داشته باشید تا بتوانیم مناسب با تورم نیازهای جامعه هدف و سهامداران را تحت پوشش قرار دهیم.
* برنامه‌های بلندمدت و توسعه‌ای هلدینگ مهرگان چیست؟
از جمله برنامه‌های آتی گروه مالی مهرگان و برنامه بلندمدتی که در راستای چشم انداز و ماموریت گروه است، بحث پذیرش خود گروه مالی مهرگان در بورس است که دومین جلسه هیات پذیرش آن برگزار شده است و گروه مالی پذیرش مشروط را از شرکت بورس دریافت کرده است و امید می‌رود با رفع یکسری از بندها که عمدتا مربوط به رعایت حد نصاب هلدینگ‌های مالی و تنوع پرتفوی سرمایه گذاری است، درآینده‌ای نزدیک شاهد پذیرش گروه مالی مهرگان در بورس باشیم. همچنین از جمله اهداف دیگر گروه مالی مهرگان تکمیل زنجیره ارزش حوزه لیزینگ است که موافقت‌های اصولی آن اخذ شده است و در مرحله دریافت مجوز از بانک مرکزی است.
امید می‌رود در مرحله بعدی تاسیس صرافی را در گروه مالی مهرگان داشته باشیم و با توجه به سهم بازاری که سهامدار عمده مهرگان در صنعت پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و هلدینگ های معدنی و سیمان دارد در فاز بعدی بتوانیم در حوزه شرکت مشاور سرمایه‌گذاری و شرکت ارزش پرداز اطلاعات مالی در ذیل شرکت سبدگردان باشیم و موضوع بعدی بحث پیگیری اخذ موافقت اصولی شرکت تامین سرمایه است و همچنین ورود به حوزه نئوبانک از جمله حوزه‌های راهبردی و بلند مدت گروه مالی است که امید می‌رود نقش تاثیرگذاری در تامین مالی پروژه سهامدار عمده از محل انتشار اوراق و ابزارهای بازار پول و سرمایه داشته باشیم.
* دولت تصمیم نهایی درباره افزایش نرخ خوراک پتروشیمی را اعلام کرد. در بلند مدت این موضوع چه تاثیری بر بازار سرمایه می‌گذارد؟
با توجه به اینکه گروه مالی مهرگان در ذیل خود واحدی تحت عنوان واحد مطالعات اقتصادی دارد که در آن جا گزارشات خوبی تهیه می‌شود، از جمله گزارشات تهیه شده در خصوص نرخ گاز به ویژه در ۳۰ سال گذشته است که با دیتیل بررسی شده است و با توجه به اینکه صنایع و شرکت‌های زیرمجموعه متاثر خواهند شد، موضوع افزایش نرخ گاز چه به صورت سوخت و چه به صورت خوراک موضوعی بوده که در لایحه بودجه ۱۴۰۲ دیده شده است و در کمیسیون تلفیق هم مورد بررسی قرار گرفته است ولی در انتها تصمیم بر این شد که خود دولت تصمیم گیری کند.
اگر موضوع را کلان‌تر نگاه کنیم و به گذشته بازگردیم شاهدیم که از عمده گاز تولیدی کشور کمتر از ۱۰ تا ۲۰ درصد کل گاز تولیدی در صنایع مصرف می‌شود، یعنی عمدتا بحث مصارف خانگی و واحدهای تجاری و اداری هستند، بخشی صادرت و واردات داریم، بخشی در حوزه نیروگاه مصرف می‌شود و بخشی هم هدررفت داریم و ۱۰ تا ۲۰ درصد گاز تولیدی ما در حوزه صنایعی است که در بازارسرمایه پذیرش شده اند.
از بین سرمایه پذیرش شده‌ها هم مهمترین تاثیر را صنایع پتروشیمی دارند و در فازهای بعدی نیروگاه، صنعت فلزات اساسی و صنعت معدن است و در انتها هم صنعت سیمان وجود دارد، بنابراین با توجه به افزایش نرخی که دولت در لایحه دیده بود و در حال حاضر به عنوان قانون این موضوع جاری می‌شود، کسری بودجه دولت است که در نهایت برای افزایش نرخ باید راهکاری دیده می‌شد یعنی یک محل درآمدی برای دولت دیده می‌شد تا دولت از این موضوع و افزایش نرخ چشم پوشی کند، بنابراین افزایش نرخ در واقع باید با توجه به فرمولی که در گذشته وجود داشته، هاب مصرف کننده گاز را هم دیده اند در حالی که باید هاب تولید کننده دیده شود، در واقع وزن زیادی به این قضیه داده نشده اما افزایش ۵۰ درصدی قیمت خوراک از قیمت ۵ به ۷ هزار تومان و افزایش صددرصدی گاز سوخت از دوهزار به صدهزار تومان بیشترین تاثیر را بر صنعت متانول می‌گذارد و احتمالا این صنعت را با زیان روبه‌رو می‌کند. شرکت‌هایی از جمله پتروشیمی زاگرس و خارک و فن آوران که در این صنعت سهامدار هستند با زیان مواجه می‌شوند.
مجموعه و صنعت بعدی اوره است که از طریق افزایش نرخ خوراک و سوخت آسیب خواهند دید و موضوع بعدی بحث ارائه اوره یارانه ای است که از سمت جهاد کشاورزی دریافت می‌شود و به کشاورزان ارائه می‌شود و از آن محل حجم مطالبات بالای ۴۰ هزارمیلیارد تومان است یعنی سالانه افزایش چشمگیری در سطح معاملات داریم و امسال هم شاهد افزایش چشمگیر در بهای تمام شده محصولات هستیم و این باعث می‌شود در بلند مدت حاشیه سود این صنعت به صورت چشمگیری کاهش پیدا کند و مزیت رقابتی خود را کامل از دست بدهد و این موضوع در صنعت متانول بسیار مشهود است و در صنعت اوره از حاشیه سود ۶۰ درصد به سمت زیر ۴۰-۳۰ درصد خواهیم رفت و در صنعت الفین هم مجموعه مارون، آریا ساسول، پتروشیمی امیرکبیر و جم بالطبع با کاهش حاشیه سود در صنعت همراه خواهند شد و در فازهای بعدی هم صنعت فلزات، معدن، سیمان و نیروگاه متاثر از این قضیه خواهند شد و به غیر از ابعادی که برای بحث سهامداران بازارسرمایه وجود دارد تاثیر چشمگیری برای کاهش درآمد دولت در آینده خواهد داشت، بنابراین درآمدهای مالیاتی دولت کاهش خواهد پیدا کرد و درآمدهای ارزی دولت کاهش پیدا می‌کند و با توجه به کم شدن مزیت رقابتی سرمایه گذاری در این صنعت با چالش های بزرگ تر از آن در آینده رو به رو خواهیم شد.
* این روزها بازار سهام دچار نوسان‌های شدیدی است. دیدگاه شما در این باره چیست؟
بازار سهام تقریبا از سال ۱۴۰۱ تاکنون هیچگونه رشدی نداشته است و هر رشدی را که نیز داشته است در واقع پس گرفته است. در حال حاضر به سمت شاخص بهمن و اسفندماه سال قبل می‌رویم، بنابراین نگرانی وجود ندارد مبنی بر اینکه شاخص مانند سال ۹۹ ریزش داشته باشد و یا حبابی در بازار وجود ندارد که بخواهد بازار را دچار ریزش کند. با توجه به قیمت‌ها و اصلاح قیمتی که در سهام شاهد هستیم به نظر می‌رسدو اخباری که در خصوص صنایع منتشر شد و با توجه به ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیکی که وجود دارد خیلی نباید انتظار رشد خاصی برای بازار را داشته باشیم.
با توجه به اینکه در چندین سال گذشته و به ویژه دو سال گذشته بحث قیمت گذاری دستوری صنایع بسیار شدت پیدا کرده است، به ویژه از زمانی که عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شد و مسائلی که در مورد نرخ خوراک و سوخت پتروشیمی ها مطرح است عملا با توجه به شرایطی که رخ می‌دهد جذابیت صنایع و سرمایه گذاری در بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی و رقیب همچون ملک و خودرو و سکه و دلار و طلا و غیره کم می‌شود به این خاطر زمانی که اینگونه اتفاقات رخ می‌دهد عملا ابزارهای توسعه ای بازار خیلی نمی‌توانند کارا باشند، علیرغم اینکه اتفاقات خوبی در این یکی دوساله در خصوص مجوز صندوق‌های اهرمی، صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی و ابزارهای پوشش ریسک، بیمه سهم و همچنین حوزه اختیار خرید و اختیار فروش اتفاقات خوبی رقم می‌خورد اما با توجه به ریسک های سیستماتیک و غیرسیستماتیکی که وجود دارد کارایی این ابزارها کم خواهند شد، چون این عوامل بیرونی هستند و در تصمیم‌گیری‌ها دیده نشده است اما تاثیر آن‌ها بر قیمت سهام و بازارسرمایه مشخص می‌شود و عملا بازار را دچار شکنندگی می‌کنند و ثباتی که سهامدار و سرمایه گذار انتظار دارد که یک محیط حداقلی برای آنکه بتواند سرمایه‌گذاری کنند و به اقتصاد ملی کمک کنند کمرنگ شده است و خیلی از سهامداران در شرایط فعلی مجبور به عرضه سهام ارزنده خودشان می‌شوند و در حال حاضر تقریبا چند وقتی است که شاهد خروج روزانه پول از بازار سرمایه هستیم و یا کوچ می‌کنند به سمت بازارهای موازی و یا صندوق‌های درآمد ثابت که بتوانند خود را از ریسک‌های موجود مصون نگه دارند، بنابراین اولین اولویت برای توسعه بازار بحث ثبات تصمیم گیری و بحث مدیریت ریسک هاست که در شرایط فعلی این موضوع شکننده شده و با توجه به تصمیمات اخیری که در مورد صنایع کشور گرفتند و عوارض صادراتی که برای صنعت فولاد گذاشته‌اند یک‌مقدار سخت شده است.
همچنین بحث چند نرخی بودن ارز را در کنار این موضوع می‌توانیم قرار دهیم و در حال حاضر بحث ارز مبادله ای را نیز داریم و همچنین ارز آزاد و ارز نیمایی که حذف شده است و بحث خوراک صنایع نیز است که این موضوع باعث بروز مشکلاتی در تصمیم‌گیری سرمایه گذاران می شود، بنابراین چشم انداز و آینده بازارسرمایه یک‌مقدار با حالت تیره و تار رو به رو می‌شود و سرمایه گذاران سعی می‌کنند تا احتیاط بیشتری در حوزه سرمایه گذاری داشته باشند.
* آیا نکته مغفول دیگری وجود دارد؟
تمام این‌ها یک بخش مربوط به رفتار بازارسرمایه است که متاثر از اخباری است که درباره بحث تغییرات نرخ خوراک پتروشیمی است و تغییرات عوارض صادراتی در خصوص معدن و فلزات اساسی و مسائلی که مطرح می‌شود در مورد زیرساخت‌های واردات خودروهای دست دوم که مراحلی را طی کرده است، اما بحث واردات خودرو نیاز به ارز خواهد داشت اما با عدم اطمینانی که در بازارسرمایه وجود دارد شاهد عدم ثبات در تصمیم گیری و رفتار هیجانی اهالی بازارسرمایه هستیم، البته سرمایه‌گذاران هم تقصیری ندارند و با توجه به اخبار ضد و نقیضی که به وجود می‌آید این رویه اصلاح و شرایطی ایجاد می‌شود تا بازار سرمایه به جایگاه واقعی خود برسد.
- مرضیه حیدری - خبرنگار
- شماره ۵۰۳ هفته نامه اطلاعات بورس