روز گذشته پیش نشست تخصصی اولین همایش بازار سرمایه با موضوع "چالش‌های تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان و کسب و کارهای کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه" برگزار شد. این نشست مقدمه‌ای بر همایشی بود که در مهرماه سال جاری برگزار خواهد شد.

به گزارش صدای بورس؛‌ در این نشست که با حضور ندا بشیری، معاون خدمات مالی تأمین سرمایه تمدن؛ سید مهدی علم الهدی، سرپرست معاونت توسعه بازار شرکت فرابورس و مهسا قربانی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان و فناور سپهربوم راد برگزار شد و در آن به ظرفیت‌های بازار سرمایه برای تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب و کارهای کوچک و متوسط و چالش‌های این حوزه پرداخته شد.

مهسا قربانی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم راد با اشاره به چالش‌های تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان توضیح داد: شرکت‌های دانش بنیان می‌تواند اقتصاد کشور را از وابستگی به درآمدهای غیرمولد نجات بدهند و می‌توانند ما را از وابستگی به انواع فناوری‌ها نیز رها کنند.

وی افزود: اقتصاد دانش بنیان با خلق دانش و تسهیل و انتشار و کاربردی‌سازی آن شناخته می‌شود، وقتی می‌گوییم یک شرکت دانش بنیان است آن را تعریف باید کرد، ما در حال حرکت به این سمت هستیم که شرکت‌های دانش بنیان سهم یک تا دو درصدی در اقتصاد در آینده‌ای نزدیک داشته باشند اما این مهم نیازمند تأمین به موقع و در دسترس منابع مالی، راهنمایی و ارشاد صحیح مالی شرکت‌های دانش بنیان، ابزارسازی‌های متناسب با شرایط شرکت‌ها، اصلاح ساختار مالی شرکت‌های دانش بنیان و بزرگ کردن شرکت‌های دانش بنیان کوچک است.

قربانی گفت: تا کنون شرکت دانش بنیانی نداشته‌ایم که بتواند سهم یک تا دو درصدی در تولید ناخالص داخلی کشور داشته باشند.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم راد تصریح کرد: ۷۵ درصد تولید ناخالص کشور انگلیس توسط شرکت‌های فناوری محور صورت می‌گیرد. همچنین بیش از شصت درصد شرکت‌های پذیرش شده در بورس سنگاپور فناوری محور هستند.

او ادامه داد: یکی از سیاست‌های قابل توجه در بحث دانش بنیان، اصل۴۴، برنامه چهارم، پنجم، ششم، سند چشم انداز بیست ساله و حتی برنامه هفتم توسعه کشور است.

قربانی افزود: دارایی فکری در دانش بنیان‌ها عنصری حیاتی است. بیشترین دارایی دانش بنیان‌ها دارایی غیرمشهود (فکری) است و باید تمهیدات لازم برای تأمین مالی مبتنی بر دارایی نامشهود درکشور دیده شود.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم راد گفت: اخیرا دستورالعملی را تصویب کردند که کارشناسان رسمی دادگستری حوزه ارزشگذاری، دارایی‌هایی نامشهود شرکت‌های دانش بنیان را ارزشگذاری کنند و شرکت‌ها بتوانند از آنها به عنوان وثیقه جهت تأمین مالی حتی نزد بانک‌ها بهره گیرند.

او در ادامه توضیح داد: اجرایی شدن این روند دارایی‌های نامشهود در صورت‌های مالی ۱۴۰۲ تعداد زیادی از شرکت‌ها خواهد آمد.

قربانی ضمن تأکید بر وجود چالش‌هایی پیش روی تأمین دانش‌بنیان‌ها گفت: از چالش‌های تأمین مالی دانش بنیان‌ها می‌توان به منابع مالی سرمایه‌ای محدود، دسترسی سخت به اطلاعات شفاف مالی و غیر مالی شرکت‌های دانش بنیان، عدم شناخت نهادهای مالی و ناشران از پتانسیل‌های شرکت‌های دانش بنیان، کمبود ابزارهای ضمانتی جهت تأمین مالی شرکت‌های دانش بنیان کوچک، نبود کد مستقل ویژه دانش بنیان‌های بورسی، نبود تابلو اختصاصی ویژه شرکت‌های دانش بنیان، کمبود نمایشگاه‌های دائمی جهت معرفی و شبکه سازی دانش بنیان‌ها با ناشران و نهادهای مالی و .... اشاره کرد.

نقدینگی پایین

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سپهربوم راد تصریح کرد: ضمن اینکه دارایی‌های شرکت‌های دانش بنیان عمدتا به سبب نامشهود بودن از نقدینگی پایینی برخوردار هستند و مسلما کار تأمین مالی را سخت خواهد کرد.

‎او ادامه داد: از جمله این چالش‌ها وابستگی به منابع مالی ارگان‌های دولتی و نیمه دولتی است. سیستم بانکی کشور پاسخگوی این حجم از نیاز تأمین ‌مالی شرکت‌های دانش‌بنیان نیست و اینجاست که نقش پر رنگ بازار سرمایه مشهود است.

قربانی توضیح داد: از جمله ظرفیت‌های بسیار خوب بازار سرمایه که از آن بهره‌مند بودیم؛ صندوق سرمایه‌گذاری خطر پذیر، سکوهای تأمین مالی جمعی، صندوق‌های پروژه و شرکت‌های سهامی عام پروژه، انتشار صکوک نوآوری است که به توسعه و تأمین ‌مالی شرکت‌های دانش‌بنیان کمک می‌کنند. اما جای خالی ابزاری و یا صندوق ضمانت برای شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه خالی است و همچنین متأسفانه اوراقی برای تأمین مالی سرمایه در گردش شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه نیز ‎نداریم و واقعا مسیر توسعه شرکت‌های دانش بنیان از بازار سرمایه خواهد بود. عمق بخشیدن به بازار سرمایه توسعه دانش بنیان‌ها را به همراه خواهد داشت و تأمین مالی توسعه‌ای در تعامل این دو بخش رقم خواهد خورد.

دستورالعمل تسهیل پذیرش دانش‌بنیان‌ها در دست تنظیم

سرپرست معاونت توسعه بازار فرابورس در پیش نشست تخصصی «چالش‌ها و فرصت‌های تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب و کارهای کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه» گفت: دستورالعملی برای پذیرش شرکت‌های دانش بنیان در حال تنظیم داریم که فعلا در دست هیأت مدیره سازمان بورس است.

سید مهدی علم‌الهدی، سرپرست معاونت توسعه بازار فرابورس، در ادامه این نشست بیان‌ کرد: به کمک این دستورالعمل، پذیرش دانش‌بنیان‌ها در بازار سرمایه تسهیل می‌شود.

او ادامه داد: فرابورس نمی‌تواند به سکوها نسبت به پذیرش طرح‌ها فشار آورد. طرحی را تحت عنوان کرادفاندینگ (تأمین مالی جمعی) در دستور کار داریم که مربوط به پروژه‌های ارزی است تا بتوان از طریق بازار سرمایه به تأمین مالی این پروژه‌ها به صورت ارزی کمک کرد.

علم‌الهدی تصریح کرد: شرکت‌های دانش بنیان درحال پذیرش در فرابورس هستند. یک دستورالعمل پذیرش شرکت‌های دانش بنیان در حال تنظیم داریم که فعلا در دست هیأت مدیره سازمان بورس است تا به کمک این دستورالعمل، پذیرش دانش‌بنیان‌ها در بازار سرمایه تسهیل شود.

سرپرست معاونت توسعه بازار فرابورس افزود: آخرین عرضه اولیه مربوط به شرکت نیان بود که این شرکت از جمله شرکت‌های دانش بنیان است.

به گفته علم‌الهدی؛ اصولا شرکت‌هایی را در فرابورس پذیرش می‌کنیم که طرح توسعه‌ای داشته باشند.