به گزارش صدای بورس؛ گرچه نوبل اقتصاد از نظر فنی در مجموعه جوایز نوبل قرار نمی‌گیرد، اما دریافت‌کنندگان این جایزه را «برنده نوبل اقتصاد» می‌نامند.امروزه این جایزه از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم به برندگان اهدا می‌شود.
تاکنون ۵۴ جایزه نوبل اقتصاد به ۹۱ اقتصاددان از سراسر جهان تعلق گرفته است که اقتصاددانان آمریکایی با بیش از ۶۰ جایزه، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در شماره‌های پیشین با تعدادی از برندگان نوبل اقتصاد آشنا شدید. در این شماره نیز به معرفی رابرت ماندل (اقتصاددان وکانادایی) برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۹۹ می‌پردازیم. ماندل به دلیل ارائه تحلیل نوین درباره سیاست‌های پولی و مالی تحت نظام‌های مختلف نرخ ارز و نیز تحلیل مناطق ارزی بهینه موفق به دریافت این جایزه شد. او را «پدر یورو» لقب داده‌اند.
رابرت ماندل
رابرت الکساندر ماندل، اقتصاددان کانادایی در اکتبر ۱۹۳۱ در شهر کینگزتون ایالت اونتاریو به دنیا آمد. او استاد اقتصاد دانشگاه کلمبیا و دانشگاه چینی هنگ‌کنگ بود.
پدر ماندل افسر ارتش و مدرس کالج نظامی سلطنتی کانادا بود که پس از بازنشستگی و در پایان جنگ جهانی دوم به همراه خانواده از اونتاریو به بریتیش کلمبیا نقل مکان کرد. ماندل تحصیلات دبیرستان را در بریتیش کلمبیا به پایان رساند. در این دوران، او به دلیل حضور در مسابقات مشت‌زنی و شطرنج مشهور شد. ماندل پس از دریافت مدرک کارشناسی در رشته اقتصاد و زبان روسی از مدرسه اقتصاد ونکوور وابسته به دانشگاه بریتیش کلمبیا، با دریافت بورسیه برای ادامه تحصیل به دانشگاه واشنگتن در سیاتل رفت. پس از آن، در حالی که در مدرسه اقتصاد لندن تحصیل می‌کرد، به طور هم‌زمان برای تحصیلات تکمیلی و دریافت مدرک دکترا از دانشگاه فناوری ماساچوست () به فعالیتش ادامه داد. در سال ۲۰۰۶ ماندل موفق به دریافت درجه دکترای افتخاری از دانشگاه واترلو (اونتاریو، کانادا) شد. او از ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۲ استاد اقتصاد و سردبیر نشریه اقتصاد سیاسی در دانشگاه شیکاگو، از ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴ رئیس دپارتمان اقتصاد در دانشگاه واترلو و از ۱۹۷۴ استاد اقتصاد دانشگاه کلمبیا بوده است. او همچنین در دانشگاه مک‌گیل نیز به عنوان استاد اقتصاد فعالیت کرده است.
از ۱۹۷۴ تا زمان مرگ، ماندل استاد اقتصاد دانشگاه کلمبیا بود و در این دانشگاه بالاترین درجه آکادمیک را کسب کرد. او پس از پایان تحصیلات پسادکترا در سال ۱۹۵۷ در دانشگاه شیکاگو، شروع به تدریس رشته اقتصاد در دانشگاه استنفورد کرد. سپس در سال‌های ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۱ به تدریس در مدرسه مطالعات بین‌المللی پیشرفته پاول ایچ. نیتز وابسته به دانشگاه جان هاپکینز پرداخت. در ۱۹۶۱ به عنوان کارمند به صندوق بین‌المللی پول رفت، سپس به فعالیت‌های آکادمیک خود بازگشت و از ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۱ به تدریس در دانشگاه شیکاگو مشغول شد. او همچنین تا سال ۱۹۷۵ در طول تابستان به تدریس در موسسه مطالعات بین‌الملل در ژنو پرداخت. در ۱۹۸۹ به عنوان استاد اقتصاد در دانشگاه مک‌گیل انتخاب شد.
در طول دهه ۱۹۷۰، ماندل با ارائه تحلیل‌های نوین درباره دینامیسم پولی و اشکال بهینه ارزی، زمینه‌های تولد پول واحد اروپایی یعنی «یورو» را فراهم کرد. در این ایام او فعالیت‌های گسترده‌ای داشت و به عنوان مشاور اقتصادی در سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، کمیسیون اروپایی، هیات مدیره فدرال رزرو، وزارت خرانه‌داری آمریکا و دولت کانادا و چند کشور دیگر حضور داشت. او در سال ۱۹۷۱ رساله «ترکیب دلار و سیاست» را در دانشگاه پرینستون منتشر کرد که از آن به عنوان مبنای «اقتصاد طرف عرضه» یاد می‌کنند.
علاوه بر اینها، ماندل پژوهشی تاریخی درباره عملکرد استاندارد طلا در دوره‌های مختلف انجام داده و نرخ تورم در دهه ۱۹۷۰ را نیز پیش‌بینی کرده بود. نتایج پژوهش‌ها و تحلیل‌های او درباره دینامیسم پولی و اشکال بهینه ارزی، اروپاییان را تشویق کرد تا یک قدم به تشکیل اتحاد پولی نزدیک‌تر شوند. ماندل از دهه ۱۹۶۰ شروع به حمایت از تشکیل اتحادیه پولی و اقتصادی اروپا کرده بود. در سال ۲۰۰۰ او پیش‌بینی کرده بود که تا پیش از سال ۲۰۱۰، اعضای منطقه یورو به ۵۰ کشور افزایش خواهد یافت، آمریکای لاتین به دلار آمریکا اقبال بیشتری نشان خواهد داد و آسیا به سمت ین ژاپن متمایل خواهد شد. همه این پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمدند. در سال ۲۰۱۲ مقاله‌ای تحت عنوان «رابرت ماندل، نابغه شیطانی یورو» منتشر شد که نشان می‌داد ماندل طرفدار حذف کنترل دموکراتیک بر سیاست‌گذاری پولی است. رابرت ماندل در آوریل ۲۰۲۱ درگذشت.