تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۲:۳۰

جایزه علوم اقتصادی به یادبود آلفرد نوبل در سال ۱۹۶۸ از سوی بانک مرکزی سوئد (Sveriges Riksbank) پایه‌گذاری شد. گرچه نوبل اقتصاد از نظر فنی در مجموعه جوایز نوبل قرار نمی‌گیرد، اما دریافت‌کنندگان این جایزه را «برنده نوبل اقتصاد» می‌نامند.

به گزارش صدای بورس؛ امروزه این جایزه از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم به برندگان اهدا می‌شود. تاکنون ۵۴ جایزه نوبل اقتصاد به ۹۱ اقتصاددان از سراسر جهان تعلق گرفته است که اقتصاددانان آمریکایی با بیش از ۶۰ جایزه، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.

در شماره‌های پیشین با تعدادی از برندگان نوبل اقتصاد آشنا شدید. در این شماره نیز به معرفی جیمز هکمن و دانیل مک‌فادن (اقتصاددانان آمریکایی) برندگان جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۰۰ می‌پردازیم. هکمن به دلیل توسعه تئوری و روش‌های تحلیل نمونه‌های انتخابی و مک‌فادن برای توسعه تئوری و روش‌های تحلیل انتخاب گسسته (مدل‌های انتخاب کمی) موفق به دریافت این جایزه شدند.

جیمز هکمن

جیمز جوزف هکمن، اقتصاددان آمریکایی در آوریل ۱۹۴۴ در شیکاگو به دنیا آمد. او مدرک کارشناسی در رشته ریاضیات را در سال ۱۹۶۵ از دانشگاه کلورادو و مدرک دکترای اقتصاد را در سال ۱۹۷۱ از دانشگاه پرینستون دریافت کرد. پایان‌نامه دکترای او «سه مقاله در باب عرضه نیروی کار و تقاضا برای کالا» نام داشت.

هکمن پیش از نقل مکان به دانشگاه شیکاگو مدتی را به عنوان استادیار در دانشگاه کلمبیا خدمت کرد. او استاد راهنمای بیش از ۷۰ دانشجو از جمله کارولین هنریک، جرج بورخاس، استفان کامرون، مارک روزنزویگ و راس رابرتس بود. هکمن در حال حاضر استاد ممتاز اقتصاد در دانشگاه شیکاگو، استاد دانشکده سیاست عمومی هریس، مدیر مرکز اقتصاد توسعه انسانی و معاون گروه کاری سرمایه انسانی و فرصت‌های اقتصادی است. او همچنین استاد مدرسه حقوق، پژوهشگر ارشد بنیاد آمریکایی «بار» و پژوهشگر دفتر ملی پژوهش‌های اقتصادی است.

علاوه بر کرسی استاد ممتاز دانشگاه و مدیریت مرکز پژوهش‌های اقتصادی، هکمن در مدرسه حقوق و دانشکده سیاست عمومی هریس نیز فعالیت می‌کند و مدیریت هر دو مرکز ارزیابی برنامه اجتماعی و مرکز مطالعات رشد دوران کودکی را به عهده دارد. او در موسسات متعددی عضویت داشته و ریاست بخش «اقتصادخردسنجی» دانشگاه کالج لندن نیز از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ به عهده او بوده است. هکمن همچنین در دانشگاه‌های دوبلین، ییل، کالیفرنیای جنوبی و موسسه مطالعات مالی لندن فعالیت کرده است.

جیمز هکمن به دلیل پژوهش‌های تجربی در حوزه اقتصاد کار نیز شهرت دارد. بر پایه اعلام RePEc (برنامه مقالات پژوهشی در اقتصاد)، در دسامبر ۲۰۲۲ هکمن به عنوان دومین اقتصاددان اثرگذار جهان معرفی شد. او علاوه بر جایزه نوبل اقتصادی، نشان جان بیتس کلارک و نشان فریش را نیز دریافت کرده است.

دانیل مک‌فادن

دانیل لیتل مک‌فادن، اقتصاددان آمریکایی حوزه اقتصادسنجی در جولای ۱۹۳۷ در شهر رالی ایالت کارولینای شمالی به دنیا آمد.

پس از تحصیلات مقدماتی، مک‌فادن وارد دانشگاه مینه‌سوتا شد و در سال ۱۹۵۷ مدرک کارشناسی در رشته فیزیک را دریافت کرد. ۵ سال بعد، در سال ۱۹۶۲ موفق به دریافت مدرک دکترا در رشته علوم رفتاری (در علم اقتصاد) از همان دانشگاه شد. در زمان حضور در دانشگاه مینه‌سوتا، مشاور تحصیلی و استاد راهنمایش، لئونید هورویتز بود که بعدها در سال ۲۰۰۷ موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شد.

در سال ۱۹۶۴ مک‌فادن به دانشگاه کالیفرنیا، برکلی پیوست و تمرکز خود را بر پژوهش در حوزه رفتار انتخابی و مشکل ارتباط تئوری اقتصادی و سنجش قرار داد. در سال ۱۹۷۵ نشان جان کلارک بیتس را دریافت کرد. او همچنین نشان فریش را در ۱۹۸۶، جایزه علوم اقتصادی اروین پلین نمرس را در سال ۲۰۰۰ و جایزه علوم اقتصادی را نیز در همان سال به دست آورد.

مک‌فادن در ۱۹۷۷ به دانشگاه ام‌آی‌تی (موسسه فناوری ماساچوست) رفت. در ۱۹۸۱ به عنوان عضو آکادمی ملی علوم آمریکا برگزیده شد. در سال ۲۰۰۶ نیز به عضویت انجمن فلسفه آمریکا درآمد. در سال ۱۹۹۱ دوباره به دانشگاه برکلی بازگشت و آزمایشگاه اقتصادسنجی را پایه‌گذاری کرد. این آزمایشگاه به محاسبات آماری برای درخواست‌ها و برنامه‌های کرابردی اقتصادی اختصاص دارد. او همچنان مدیریت این آزمایشگاه را به عهده دارد. در همین حال، مک‌فادن متولی سازمان اقتصاددانان برای صلح و امنیت است.