به گزارش صدای بورس، محمدرضا شاهوریلو _ اتفاقات بسیاری در زمینه اقتصادی در شش ماه نخست سال جاری رخ داده است که اثرات آن را در بازارهای مختلف به ویژه بازار سرمایه مشاهده کرده‌ایم، اتفاقاتی چون تغییرات نرخ ارز، روابط بین‌المللی، قیمت اونس جهانی طلا و...، حال باید دید با برآیند این اتفاقات و اتفاقات پیش رو، کدام یک از بازارهای موازی برای سرمایه‌گذاری در نیمه دوم سال مناسب‌تر است. همچنین دریابیم برترین صنایع پیش رو کدام صنایع خواهند بود، به همین منظور با بیش از ۶۰ کارشناس، اقتصاددان و تحلیلگر بازار سرمایه مصاحبه داشتیم تا نظرشان را در رابطه با این موضوع دریابیم.
* محمد خبری زاد؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه و طلا بهترین بازارها هستند، بازار سرمایه کمترین رشد را طی دو سال اخیر داشته است و اگر دخالتی در بازار سرمایه نشود این عقب ماندگی جبران خواهد شد. طلا نیز به نظر می‌رسد یک جهش ارزی خواهد داشت زیرا دلار روی ۵۰ هزار تومان نخواهد ماند. در صنایع نیز برترین صنایع پالایشی و سیمانی‌ها هستند؛ بانک نیز پتانسیل رشد خوبی دارد.
* محمد رضانژاد؛ کارشناس بازار سرمایه: با شرایط فعلی صندوق‌های درآمد ثابت در نیمه دوم سال بهتر از سایر بازارها خواهند بود. از مهمترین دلایل آن می‌توان به سیاست‌های انقباضی و عزم دولت برای کنترل تورم حتی با ایجاد رکود اقتصادی اشاره کرد. فروش نفت از لحاظ مقداری و مبلغی، عدد قابل توجهی است و توافق نانوشته‌ای هم به نظر می‌رسد وجود دارد که تخاصم بین دولت و غرب وجود نداشته باشد، مجموعه این مسائل باعث می‌شود دولت حداقل تا انتخابات مجلس شورای اسلامی اهداف خود را بهتر پیاده کند. در بین صنایع به احتمال زیاد صنایع داخلی و صنایعی که با قیمت جهانی نفت رابطه مستقیم دارند، بتوانند محل خوبی برای سرمایه گذاری باشند. صنایعی مثل سیمان، تایر و پالایشی گزینه‌های برتر هستند.
* احسان رضاپور؛ مدیرعامل شرکت مولدسازی و مدیریت دارایی تجارت: بازار سرمایه به دلیل این که تنها بازاری است که شاید شیوه محاسبه سود آوری و نرخ گذاری محصولاتش با دلار ۴۰ هزار تومانی است و هم ارزش شرکت‌ها با ارزش بازار آنها بعضا تا چند برابر متفاوت است بهترین بازار است. از طرفی بازار سرمایه نسبت به التهابات اقتصادی و اجتماعی بیشترین حساسیت را دارد و هر تحرکی که بتواند وضعیت بازار ارز و طلا را متلاطم کند به این دلیل که نرخ‌گذاری دلاری محصولات در بازار سرمایه منعکس نمی‌شود و این موضوع فاکتور افزایش دهنده ریسک به بازار محسوب می‌شود طبیعتا ممکن است بازار سرمایه التهابات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در این دوران تجربه نکند.
* حسن رضایی پور؛ مدیرعامل کارگزاری هوشمند رابین: به لحاظ ارزش بازار قطعا بازار سرمایه بهترین بازار در نیمه دوم سال خواهد بود، زیرا سایر بازارها اشباع هستند و نکته بعد اینکه بازارهایی مثل ارز و طلا نیز با توجه به سکونی که در نیمه اول سال داشتند شاید در درجه دوم قرار گیرند. اگر متغیرهای ناگهانی را از بازار سرمایه دربیاوریم و نقد شوندگی و فاکتورهای سرمایه گذاری را وزن دهیم، بازار سرمایه در اولویت خواهد بود، زیرا از ارزش ذاتی خود بسیار پایین‌تر است اما اتفاقاتی مثل نرخ‌گذاری‌ها و دستورات و سپرده بانکی می‌تواند تاثیرگذار باشد. صنایع مادر مثل فلزات، فولاد، پتروشیمی، معادن و با توجه به کاهش توان خرید لیزینگ‌ها پتانسیل بهتری برای رشد دارند.
* پیام الیاس کردی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهترین بازار نیمه دوم سال است که به دلیل خاصیت بیش واکنش آن اگر اتفاقات مثبتی بیفتد واکنش بیشتری نسبت به سایر بازارهای موازی خواهد داشت ضمن اینکه قیمت‌های آن هنوز هم بسیار پایین هستند. صنایع بانکی با توجه به تعاملاتی که در حال رخ دادن است می‌توانند مناسب باشند.
* محمد مهدی بحرالعلوم؛ قائم مقام مدیر عامل سرمایه گذاری مدبران اقتصاد: بازار سرمایه بهترین بازار خواهد بود و پس از آن بازار ارز نیز مناسب است. با توجه به ثبات متغیرهای اقتصادی که تا حدی بحث نرخ بهره و ارز است، بازار در نیمه اول سال رشد خاصی را تجربه نکرد و هرچه از فصل مجامع عبور می‌کند قیمت‌ها جذاب‌تر می‌شود و با سپری شدن بخشی از سال، سودسازی شرکت‌ها در دل خودشان محقق می‌شود و پتانسیل رشد معمولا به واسطه سود محقق شده در نیمه اول و نزدیک شدن به انتهای سال برقرار می‌شود و از طرفی به نظر می‌رسد در نرخ دلار نیز رشد جزئی داشته باشیم که محرک بازار سرمایه هم خواهد شد و این رشد جزئی همراه با سود شرکت‌ها و فضای تورمی که همواره موجب رشد بازار می‌شود می‌تواند باعث رشد بازار شود. در بین صنایع، بانک‌ها با توجه به فروش دارایی و عملیات سود آور خود با توجه به نرخ تسهیلات دهی و رشد نرخ تسریع ارز می‌تواند برتر از سایر صنایع باشد.
* غلام‌عباس ترابی؛ مدیرعامل کارگزاری بانک آینده: صندوق‌های ثابت بازار سهام بهترین بازار در نیمه دوم سال هستند، زیرا دولت سیاست انقباضی دارد که به وسیله آن پول‌ها را جمع می‌کند و این باعث می‌شود پول در بازار کم شود و رقابت برای جذب نرخ سپرده‌های بانکی همچنان بالا باشد و دولت مجبور می‌شود اوراق زیادی بفروشد با توجه به اینکه اهداف بودجه محقق نشده است و به همین دلیل مجبور می شود آن را جذاب کند که همه اینها در راستای تقویت صندوق‌هاست. اما در بازار سرمایه با توجه به اتفاقات اخیر پول با احتیاط به آن سمت می‌رود. در رابطه با صنایع نیز پتروشیمی‌ها و انرژی به نظر برتر از سایر صنایع هستند.
* علی تیموری شندی؛ مدیرعامل گروه مالی کاریزما: بازار سرمایه در نیمه دوم سال بهتر از باقی بازارها خواهد بود زیرا به دلیل عقب ماندگی که دارد و در شش ماهه اول که به دلیل سیاست و تصمیمات که دولت در پیش گرفته بود در بازار ترس خاصی در چشم انداز سودآوری شرکت‌ها به وجود آمد به نظر می‌رسد با توجه به اثرات مخرب این سیاست‌ها که باعث شد دولت در این سیاست‌ها تغییر ایجاد کند، این تغییرات در بازار و عملکرد شرکت‌ها نمایان خواهد شد. صنایع صادرات محور به ویژه فلزی و فولادی نسبت به بقیه برتر خواهند بود.
* حسام الدین جعفری؛ معاون تامین سرمایه دماوند: بازار سرمایه در نیمه دوم سال بهتر از سایر بازارها خواهد بود زیرا با توجه به اینکه دلار به دلیل توافقات چندان رشدی نخواهد داشت و ملک نیز دچار رکود جدی است سایر بازارها هم همینطور، بنابراین بازار سرمایه با توجه به کم شدن سختگیری دولت پتانسیل رشد بیشتری نسبت به باقی بازارها خواهد داشت. همچنین صنایع کوچک برتری بیشتری نسبت به باقی سهام دارند.
* علیرضا توکلی کاشی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه به دلیل فرصت‌هایی که هنوز استفاده نشده است و قیمت‌های پایین و عقب ماندگی پتانسیل خوبی برای رشد دارد و در بین صنایع نیز غذا و دارو و قند برتر از سایر صنایع هستند.
* سعید ذوالفقاری، کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه در صورتی که دلار ثابت بماند در نیمه دوم سال بهتر از سایر بازارها خواهد بود و صنعت سیمان و دارو از سایر صنایع برتر خواهند بود.
* حسین میری؛ کارشناس بازار سرمایه: در بین بازارهای موازی در نیمه دوم سال، بازار سرمایه بهترین بازار است، زیرا سایر بازارها مثل خودرو دچار وضعیتی شده که عرضه و تقاضا برابر شده است و چشم اندازی برای سرمایه گذاری در آن دیده نمی‌شود، ملک نیز در سال‌های گذشته رشد خود را داشته است و دیگر جایی برای رشد ندارد، بازار ارز نیز با اتفاقاتی که در تامین منابع ارز رخ داده است و هم سمت ورودی بیشتر شده و هم تقاضا کنترل شده در نتیجه بازار سرمایه بهترین بازار به نظر می‌رسد به خصوص صندوق‌های درآمد ثابت بهتر از باقی بازارها هستند. در بین صنایع نیز پتروشیمی‌ها با توجه به گزارش‌های خوبی که دارند مناسب تر هستند. به نظر می‌رسد در خودرو نیز شرایط بهتر خواهد شد البته اگر قیمت‌گذاری دستوری برداشته شود و بعد از آن نیز بانک می‌تواند مناسب باشد.
* شایان کرمی؛ مدیر کالا و انرژی کارگزاری توسعه سهند: بازار بدهی از سایر بازارها بهتر خواهد بود زیرا دلار با توجه به شرایط کنونی کنترل می‌شود در نتیجه هرچند شرایط بازار سرمایه هم با توجه به حذف ارز ترجیحی بهتر شده است اما برای ادامه رشد نیاز به محرک‌هایی مثل حرکت نرخ ارز و کامودیتی‌ها دارد. همچنین صنایعی که از حذف دلار ۲۸۵۰۰ تومانی رشد می‌کنند مثل پالایشی، پتروشیمی و فلزات ومعدنی‌ها، برتر از سایر بازارها خواهند بود.
* کاوه مهرانی؛ کارشناس بازار سرمایه: تقریبا بازارها معادل هم هستند اما صندوق‌های سپرده گذاری با درآمد ثابت بهتر از سایر بازارها خواهند بود، زیرا همچنان در شرایط رکود اقتصادی به سر می‌بریم و نرخ ارز تثبیت شده است و متغیرهای بنیادی نیز نشان می‌دهند که بازار رشد قابل توجهی با توجه به این که تلاطم زیادی ندارد نخواهد داشت. همچنین در صنایع نیز بانک‌ها بر تر از سایر صنایع هستند.
* قاسم کریمی؛ پژوهشگر بازارهای مالی: طلا نسبت به سایر بازارها بهتر خواهد بود و بعد از آن دلار، هرچند بستگی به شرایط دارد. اگر جنبه سرمایه گذاری داشته باشد، سپرده بانکی نیز می‌تواند جذاب باشد. در صنایع نیز فولادی‌ها نسبتا جذاب‌تر هستند.
* علی اسکینی؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار برای نیمه دوم سال بازار سهام خواهد بود زیرا انتظار خاصی از بازار طلا و دلار نیست، مسکن و خودرو هم در رکود هستند. احتمالا دلار به سمت ۶۰ هزار تومان رفته و بقیه بازارها نیز حرکت خواهند کرد، از طرفی چون سهم‌ها اهرم دارند و در این مدت در کمترین قیمت قرار گرفته‌اند احتمال اینکه رشد بیشتر از طلا و دلار داشته باشد وجود دارد به شرطی که ریسک سیستماتیک به بازار وارد نشود. همچنین برترین صنعت نیز صنعت سیمان خواهد بود.
* سبحان اسکینی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بین بازارها بی رقیب است اگر بازارهای موازی را بررسی کنیم، خواهیم دید که دولت همچنان انگیزه این را دارد که دلار را کنترل کند و این کار را نه از طریق کنترل خود دلار بلکه از طریق بازارها انجام خواهد داد، یعنی همچون سرنوشت بازار خودرو، سایر بازارها نیز سرنوشت بهتری ندارند. در نتیجه در وهله اول بازار سهام و بعد از آن نیز تا حدودی طلای جهانی مورد توجه خواهد بود. در بین صنایع نیز سیمان با توجه به کاهش قیمت انرژی و نرخ‌های قابل توجه در بورس برتری دارد و پس از آن پتروشیمی جای رشد دارد.
* مصطفی صفاری؛ مدیرعامل شرکت سبدگردان سرمایه ایرانیان: بهترین بازار نیمه دوم سال بازار سرمایه است و پس از آن طلا، باید توجه داشت که بورس به دلیل جاماندگی از سایر بازارها پتانسیل رشد بیشتری دارد. شاخص در حال حاضر ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد است در حالی که ۳ سال قبل در مردادماه ۲ میلیون ۵۰۰ هزار واحد را نیز تجربه کرده بود. در ابتدای سال تا اردیبهشت ماه نیز در حال بهبود بود اما سیاست‌های دستوری دولت باعث خرابی بازار شد و عقب نشینی کرد و به نظر می‌رسد با گزارش ۶ ماهه دوباره راه بازار باز خواهد شد و رشد می‌کند و به شاخص ۳ میلیون واحدی هم خواهد رسید. باید توجه داشت صنایع صادراتی رشد بهتری نسبت به سایر صنایع خواهند داشت.
* مجید عبدالحمیدی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه به دلیل اصلاحاتی که از اردیبهشت داشته است و عدم افزایش نرخ دلار در نیمه دوم و اتفاقات مثبتی که درباره ارز پتروشیمی‌ها می‌افتد و همچنین اتفاقاتی که در زمینه بانک‌ها قرار است رخ دهد به نظر می‌رسد برتر از سایر بازارها باشد. همچنین صنایع پالایشی و پتروشیمی برتر از سایر بازارها خواهند بود.
* جواد عشقی نژاد؛ کارشناس ارشد بازار سرمایه: بهترین بازار نیمه دوم سال بازار سرمایه است به دلایل مختلفی از جمله تغییراتی که تصمیمات بانک مرکزی ممکن است روی ارز نشان دهد که موجب خروج بعضی سرمایه‌ها از سایر بازارهای موازی شده است و بازاری که ارزان ترین دارایی‌ها را دارد بازار سهام است، بهترین صنعت نیز خودرو و بعد بانک‌ها می‌توانند باشند.
* مجتبی رضایتی؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار در نیمه دوم سال جاری بازار سرمایه خواهد بود که عقب ماندگی خود را جبران می‌کند و برترین صنعت نیز پالایشی‌ها هستند.
* احسان مرادی؛ مدیرعامل تامین سرمایه کاردان: ابزارهای با درآمد ثابت بهترین بازار هستند به دلیل اینکه تا انتهای سال آرامشی در وضعیت اقتصادی کشور و ارز حاکم خواهد بود و طلای جهانی نیز به نظر می‌رسد با رشد شاخص دلار وضعیت خوبی نداشته باشد و از طرفی با ثابت ماندن دلار قیمت داخلی آن نیز برای سرمایه گذاری چندان مناسب نیست. بنابراین سپرده گذاری بهترین گزینه است و در صنایع نیز صنایعی که به دلار وابستگی ندارند و شرکت‌های حوزه خدمات نسبت به سایر صنایع برتری دارند.
* رضا علایی کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار، بازار سرمایه خواهد بود و گروه سرمایه گذاری نیز می‌تواند برترین صنعت باشند.
* حسین افرادی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه برای کسانی که با بورس آشنایی دارند و طلا یا صندوق طلا برای کسانی که آشنایی کافی ندارند بهترین بازارها برای نیمه دوم سال است. انواع صندوق‌ها و ابزار می‌تواند بسیار مناسب باشد زیرا مجموعه‌ای از سهام هستند که طلا هم جزوشان است. همچنین از دیگر دلایل آن می‌توان به کسری بودجه دولت اشاره کرد. صنایع پالایشگاهی از سایر صنایع برتر خواهند بود.
* امیر کاویان، رئیس هیات مدیره هلدینگ ساتراس: بازار سرمایه از سایر بازارها ارزنده‌تر است، زیرا عقب مانده است و باید عقب ماندگی خود را جبران کند و به باقی بازارها برساند. تنها نرخ ارز رقیب بورس است که اگر رشد کند مثلا حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد رشد می‌کند که همین تغییر رشد ۵۰ درصدی را می‌تواند بر بازار سرمایه بگذارد البته اگر سیاست‌های ضد بازار انجام نشود. صنایعی که در داخل فروش دارند و مصرف داخلی دارند مثل غذایی‌ها و قند و شکر و ... نسبت به سایر محصولات برتری دارند.
* امیرعلی امیر باقری؛ کارشناس بازار سرمایه: با دید بلند مدت و تحلیلی بازار سرمایه بهترین بازار خواهد بود زیرا ارزندگی نسبی نسبت به سایر بازارها دارد و صنایعی که p/eهای معقولی دارند بهتر از سایر صنایع هستند.
* آراد پورکار؛ مدیر تحلیل کارگزاری پیشرو: بازار سرمایه و طلا از سایر بازارها بهتر هستند، در بحث طلا با توجه به افزایش قیمت طلای جهانی به نظر می‌رسد می‌تواند رشد خوبی داشته باشد و بورس نیز می‌تواند به شاخص ۲ میلیون و ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار واحد هم برسد همچنین صنایع پالایشی و سیمانی نیز به شرطی که دستکاری قیمتی نشوند بهتر از سایر صنایع خواهند بود.
* حسن حسینی نیا؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه می‌تواند در نیمه دوم سال جاری درخشش خاصی داشته باشد، زیرا گزارش‌های ۶ ماهه می‌تواند بسیار جذاب باشد و اتفاقاتی که در حوزه نرخ ارز افتاده است و در کنار آن نیز منتظر اتفاقاتی در حوزه سهام دولتی خودرو سازان هستیم که می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند. در میان صنایع نیز صنعت خودرو سازی می‌تواند صنعت برتر باشد.
* حسین درودیان؛ اقتصاددان: بهترین بازار در بین بازارهای موازی بازار سرمایه خواهد بود زیرا چشم انداز بازار ارز کنترل شده و تثبیت شده است و با حساب آن طلا نیز رشد چندانی نخواهد داشت و خودرو و مسکن هم در رکود هستند و چه بسا کاهش قیمت هم داشته باشند، بنابراین در این شش ماه فقط بعضی سهام می‌توانند رشد خوبی داشته باشند و در میان صنایع نیز پتروشیمی از سایر صنایع برتری دارد.
* سروش رشیدی؛ عضو کمیته سرمایه گذاری کیان: بازار سرمایه بهترین بازارنیمه دوم سال خواهد بود، بیشتر به دلایل ارزش گذاری با توجه به ثبات قیمت دلار، در نتیجه بازده طلا و دلار نباید چندان عجیب باشد و درآمد ثابت ممکن است بهتر و یا در سطح آنها عمل کند، بازار سرمایه می‌تواند با توجه به این که ارزش گذاری‌ها بالا نیست حتی تا بالای ۲۵ درصد هم بازده دهد. همچنین صنایع پالایشی از سایر صنایع برتر است.
* حامد ستاک؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهترین بازار نیمه دوم سال خواهد بود زیرا از سایر بازارها جای رشد بیشتری دارد. همچنین پتروشیمی‌ها نسبت به سایر صنایع برتر خواهند بود.
* علی عصاری؛ کارشناس بازار سرمایه: سپرده ثابت از سایر بازارها بهتر است زیرا همه بازارها در رکود به سر می‌برند و زیان رکود بازار سرمایه نیز از سود آن بیشتر است، دلار نیز احتمالا ثابت و رو به پایین خواهد بود و صنایع کوچک همچون ساختمان، غذا و دارو برتر از از سایر صنایع هستند.
* عظیم ثابت؛ دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار: بازار سرمایه بهترین بازار نسبت به سایر بازارها خواهد بود زیرا از بقیه بازارها عقب مانده است، همچنین منعکس نشدن اثرات نرخ ارز در یک سال اخیر و کاهش شکاف بین دلار ۲۸۵۰۰ و نرخ دلار آزاد که ۳۸۵۰۰ تومانی شده است و p/e و p/s پایین و شرایط تکنیکی مناسب بازار سهام از دیگر دلایل آن است، همچنین در میان صنایع، بانکی‌ها برتر از سایر صنایع خواهند بود.
* مهدی آزادواری؛ کارشناس ارشد بازار مالی: بازار سرمایه بهترین بازار نیمه دوم سال خواهد بود چرا که این بازار هنوز به سقف خود نرسیده است و عقب تر از سایر بازارها مانده است، ضمن اینکه ریسک چندانی ندارد و حرفه ای‌ها می‌توانند سود خوبی در آن ببرند. در میان صنایع نیز صنعت ساختمان از سایر صنایع برتر خواهد بود.
* حمید میرمعینی؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار در میان بازارهای موازی، بازار سرمایه است به این دلیل که بازار سهام با توجه به قیمت‌های حال حاضر و گزارش‌هایی که ارائه می‌شود بهتر از سایر بازارها خواهد بود همچنین خروج از شمولیت قیمت گذاری دستوری برخی از محصولات خودرویی و بحث واگذاری بلوک خودرو سازی‌ها و بحث تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌ها و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی و بحث افزایش نرخ‌های جهانی کالاها که مربوط به شرکت‌های صادرات محور است و همچنین تسعیر ارز آنها و کاهش تحریم‌ها و ... برترین صنعت نیز بانک و سپس خودرو و سیمان خواهند بود.
* یوسف‌هاشمی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهتر از سایر بازارها است زیرا در ۲ تا ۳ سال گذشته از تورم عقب مانده است و نتوانسته آن را پوشش دهد بنابر این در این شش ماه باید این عقب ماندگی را جبران کند. همچنین صنایع غذایی و قند و شکر از سایر صنایع برتر هستند در صنایع بزرگ هم فولاد و فلز برتر خواهند بود.
* سلمان یزدانی؛ مدیر ابزارهای مشتقه کارگزاری پیشرو: بهترین بازار نیمه دوم سال طلا و همچنین آتی صندوق طلا خواهد بود زیرا بازار سرمایه همیشه در نهایت با ارز بالا و پایین می‌رود، اما طلا به دلیل قیمت جهانی آن رشد خواهد داشت. همچنین در صنایع نیز صندوق‌های بخشی برتر از سایرین هستند.
* نوید خاندوزی؛ فعال بازار سرمایه: بازار سرمایه برترین بازار نیمه دوم سال خواهد بود زیرا نسبت به سایر بازارها عقب مانده است و باید این عقب ماندگی را جبران کند ضمن این که پتانسیل‌های لازم جهت رشد را دارد. در میان صنایع بانک و پس از آن پالایشی‌ها برتر از سایر بازارها هستند.
* میلاد موسوی؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار میان بازارهای موازی بازار سرمایه است به دلیل فاصله معنا داری که با قیمت‌های اصلی خود دارد و باید این فاصله را جبران کند. بهترین صنعت نیز صنایع دارویی هستند که نسبت ریسک به ریوارد بهتری دارند.
* بهراد موسوی؛ مدیر سرمایه گذاری بیمه تجارت نو: بهترین بازار نیمه دوم سال ابزارهای پولی بانکی در بورس هستند، یعنی صندوق‌های درآمد ثابت به این دلیل که انتظار افزایش خاص نرخ ارز بازار آزاد در نیمه دوم سال به ویژه در سه ماهه نخست آن نداریم، به نظر می‌رسد بازار سرمایه نیز در حالت خنثی یا ساید معامله شود و به همین دلیل در سه ماه اول نیمه دوم سال صندوق‌های درآمد ثابت هستند که بازدهی سالانه ۲۷ درصد دارند و بعد از آن تک سهم‌هایی که شناوری کمی داشته و امکان رشد دارند مناسب هستند. با توجه به افزایش نرخ‌های سطح جهانی صنایع شیمیایی ونفتی، پالایشی‌ها می‌توانند برتر از سایر صنایع باشند.
* علی‌اکبر امین تفرشی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری پارس آریان: انتخاب بهترین بازار برای سرمایه گذاری بستگی به شخص دارد که ریسک گریز یا ریسک پذیر است. به نظر می‌رسد اگر حوادث سیاسی خاصی در بازار سرمایه رخ ندهد با توجه به افت شدیدی که در این دوره داشته و بسیاری از سهام به کف تاریخی خود رسیده‌اند، در نتیجه بازار سهام می‌تواند جای مناسبی برای سرمایه‌گذاری نسبت به سایر بازارها باشد. ضمن اینکه سایر بازارها مثل مسکن و خودرو رشد خود را کرده‌اند و جای رشد چندانی ندارند و حتی ممکن است با کاهش روبه‌رو شوند، در بازار طلا و ارز بیشتر مسائل مربوطه سیاسی است، تاکنون دولت توانسته است نرخ دلار را روی ۵۰ هزار تومان حفظ کند و اگر بتواند به این کار ادامه دهد طلا نیز تحت تاثیر آن اوضاع نسبتا ثابتی را تجربه خواهد کرد. در میان صنایع نیز صنایع صادراتی شانس بهتری خواهند داشت زیرا پوشش ریسک هم دارند همچون فولادی و پتروشیمی.
* سجاد بوربور؛ کارشناس بازار طلا: بهترین بازار سکه و طلا هستند، زیرا همیشه نیمه دوم هر سالی تقاضای طلا بسیار بیشتر از نیمه اول است (با توجه به رصدی که از سال ۸۰ تا کنون داشتیم)، ازطرفی در نیمه اول سال قیمت طلا را به خوبی کنترل کرده‌اند. همچنین دیتاهای اقتصادی مثل رشد نقدینگی که پیش بینی می‌شود به بالای ۸۲۰۰ همت برسد و با رشد اقتصادی ناپایدار حدود ۳ درصد، به نظر می‌رسد که پتانسیل رشد نرخ دلار تا ۶۰ الی ۷۰ هزارتومان نیز برسد، از طرفی به نظر می‌رسد با توجه به اتفاقاتی که اخیرا در سطح جهان رخ داده است، انس طلای جهانی نیز رشد داشته باشد و پس از آن بعضی از تک سهم‌ها رشد داشته باشند. همچنین در میان صنایع با اتفاقاتی که قانون گذار رقم زده است صنایع پالایشگاهی برتر از سایر صنایع هستند.
* حمیدرضا جیهانی، مدیرعامل کارگزاری سپهر باستان: بهترین بازار نیمه دوم سال بازار سرمایه خواهد بود زیرا با توجه به سیاستگذاری‌های دولت نرخ دلار رشد چندانی نداشته و بازار سهام نیز با توجه به اینکه رشد خاصی در ۳ سال اخیر نداشته است، ظرفیت رشد خوبی دارد ضمن اینکه گزارش‌های کارشناسی شرکت‌ها و فعالیت آنها نیز می‌تواند شرایط خوبی را برای اقبال مردم داشته باشد و مهمترین مساله اعتماد سازی دولت است که منجر به بازگشت پول به بورس می‌شود. همچنین تنظیم گری قوانین و مقررات در حوزه گردش پول توسط دولت امکان سفته بازی در بازارهای موازی به ویژه طلا و دلار را ناممکن کرده است. در میان صنایع نیز خودرو برتر از سایر صنایع خواهد بود.
* باقر خادمی، کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار در نیمه دوم سال جاری بازار سرمایه خواهد بود زیرا با توجه به اتفاقات چند ساله اخیر، محرک اصلی بازار نرخ دلار است و در قیمت دلار نیز افزایش قابل توجهی داشتیم و به تبع آن سودآوری شرکت‌ها هم همانطور که در گزارش‌ها می‌بینیم پیشرفت خوبی داشته است، همچنین با توجه به عقب ماندگی بازار سهام نسبت به سایر بازارها به ویژه پتانسیل بورس نسبت به ارز و سایر بازارها رشد خوبی را خواهد داشت. از طرفی احتمالا نرخ دلار ساکن خواهد بود و مسکن و دلار نیز بازدهی کمتری نسبت به ارز خواهند داشت. همچنین از نظر تکنیکال کلیت بازار افت شدید داشته است چه از لحاظ زمانی و چه قیمتی، تجربه ثابت کرده است که وقتی چند سال افت زیادی در بازار داشته باشیم بعد از آن بازار بازدهی قابل توجهی داشته است که بخشی از آن را دیده‌ایم و به نظر می‌رسد در نیمه دوم سال نیز خواهیم دید و بخشی در سال آینده اتفاق می‌افتاد. در میان صنایع با توجه به رشد قیمت نفت و این که با توجه به اتفاقات رخ داده جهانی بالاتر نیز خواهد رفت از طرفی تجدید ارزیابی‌ها نیز موثر است. همچنین پالایشی و با توجه به اخبار نرخ گذاری مجدد خودرو نیز می‌تواند خودرو را صنعت بعدی دانست.
* ابراهیم سماوی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهترین بازار در نیمه دوم سال جاری خواهد بود و دلیل آن مواردی چون انتخابات و رشد نقدینگی، افزایش فروش نفت که فشار فروش اوراق را کاهش خواهد داد و اینکه با انتشار گزارش‌های شش ماهه p/e بازار سهام کمتر از p/e تاریخی خود باشد و در نهایت چون دولت سعی دارد به دلیل نام گذاری امسال بازارهای موازی را کمی کنترل کند، حجم نقدینگی بالاخره به سمت بازار سرمایه گسیل خواهد یافت. در میان صنایع، ریالی و کوچک و متوسط همچون دارو، سیمانی، و ساختمانی برتر خواهند بود.
* نوید سالک؛ کارشناس بازار سرمایه: در میان بازارهای موازی بازار سرمایه بهتر از سایربازارها خواهد بود زیرا مدت زیادی است که از بازارها جا مانده است و به محض اینکه دلار و طلا در شش ماهه دوم حرکت کند که بسیار هم محتمل است چون نقدینگی همچنان در حال رشد است و تا الان هم بخشی از ثباتی که بازار ارز دارد شاید به دلیل اخبار باشد و رشد نقدینگی در نهایت تاثیر خود را می‌گذارد، در نتیجه در زمانی که دلار شروع به رشد کند بازار سرمایه با توجه به خاصیت اهرمی خود بیش از سایر بازارها رشد خواهد کرد ضمن اینکه از سایر بازارهای موازی عقب مانده است. با توجه به اینکه رشد نرخ خوراکی‌ها و مواد غذایی حتی از تورم بیشتر بوده است و جزو کالاهایی است که در صورت سرکوب نرخی دولت امکان کمبود آنها وجود دارد بنابراین امکان رشد صنایع غذایی بیشتر از سایرین خواهد بود.
* جواد درواری؛ مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان آمیتس: بهترین بازار نیمه دوم سال جاری بازار سرمایه است اما بازار طلا و ارز نیز تحرک خواهد داشت. تاثیرات افزایش نرخ ارز در نیمه اول سال به مرور روی شرکت‌ها تاثیر خود را می‌گذارد ضمن اینکه گزارشات سه ماهه قابل قبول بوده‌اند. قانون مالیات بر عایدی سرمایه که هنوز تکلیف آن در مجلس مشخص نیست که از کی قرار است اجرایی شود نیز در صورت مشخص شدن مفید خواهد بود. همچنین به نظر می‌رسد در نیمه دوم امسال افزایش نرخ ارز خواهیم داشت که بازار را بالا خواهد برد. با دید ثابت ماندن یا افزایش قیمت دلار روی ۵۰ هزار تومان صنایع فولادی و با افزایش قیمت نفت، پالایشی‌ها می‌توانند برتر باشند اما صنایع غذایی و زراعت نیز می‌توانند برتر از سایرین باشند.
* داریوش روزبهانه؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار نیمه دوم سال طلا خواهد بود به دلیل اینکه اونس جهانی طلا در کف قیمتی خود است و فدرال رزرو امریکا نیز تمام تلاش خود را برای پایین نگه داشتن نرخ بهره انجام داده است. در میان صنایع ابتدا بانک به دلیل عقب ماندگی برتری دارند و پتروشیمی‌ها رشد متعادل و متوازن غیر شارپ خواهند داشت، صنایع غذایی و تجهیزات فقط تحت تاثیر تورم تا ۳۰ درصد رشد می‌توانند داشته باشند.
* سعید درخشانی؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار نیمه دوم سال بازار سرمایه است زیرا ارزان‌تر از سایر بازارها بوده و نرخ دلار را از ۲۸۵۰۰ تومان به نرخ نیمایی تغییر می‌دهند و باید عقب ماندگی خود را جبران کند همچنین صنایع غیر دلاری رشد خوبی را تجربه خواهند کرد به ویژه بانکداری در میان صنایع نیز بهترین صنعت بانک خواهد بود.
* امیر حسین کاکایی؛ کارشناس بازار سرمایه: ارز بهترین بازار در نیمه دوم سال جاری خواهد بود و جلوگیری دولت از رشد آن نیز نمی‌تواند بیش از این دوام پیدا کند، همچنین صنعت مس برترین صنعت در نیمه سال دوم است.
* بهرنگ شادرو؛ کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار در نیمه دوم امسال ترکیب سهام و درآمد ثابت خواهد بود. صنعت پتروشیمی برترین صنعت نیمه دوم سال جاری خواهد بود.
* پیمان تاتایی؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهترین بازار در نیمه دوم سال جاری خواهد بود چرا که باید عقب ماندگی خود را جبران کند و صنایع پالایشی نیز برترین صنایع خواهند بود.
* آرش صدیقی، تحلیلگر بازار سرمایه: به نظر می‌رسد در نیمه دوم سال گزارشات اکثریت صنایع بهتر شود و p/e بازار مقداری تعدیل می‌شود. بازار در حال حاضر مقداری جاماندگی نسبت به سایر بازارها دارد که جبران می‌کند و همچنین گزارشات خوبی در خیلی از صنایع مانند صنعت بانک، سیمان، فولاد، دارو و همینطور پالایشی خواهیم داشت و به نظر می‌رسد چون اینها سهم بزرگی از بازار را دارند، احتمالا بازدهی خوبی هم داشته باشند. در پایان به نظر می‌رسد در بین صنایع هم صنعت بانک، پالایشی و خودرو بازدهی خوبی داشته باشند.
* فرشید زرین کیا، مدیر عامل شرکت مشاور سرمایه گذاری خط ارزش: بهترین بازار صندوق‌های درآمد ثابت هستند و پس از آن صندوق‌های طلا زیرا سود مناسب و مطمئنی دارند با توجه به قیمت‌های جهانی در میان صنایع نیز فلزات از سایر صنایع برتر خواهند بود.
* احمد اتحادپور؛ تحلیلگر بازار سرمایه: بهترین بازار میان بازارهای موازی بازار سرمایه است به این دلیل که تصمیم گیری دولت به سود بازار سهام در حال تغییر است، قبلا نوسانات قیمت خوراک پتروشیمی‌ها به ضرر بازار بود اما الان به نفع بازار است و با توجه به افزایش نرخ دلار اثر آن را درگزارش ۶ ماهه، ۹ ماهه و یک ساله خواهد گذاشت و با توجه به این که تاکنون بازدهی کمتری نسبت به سایر بازارها داشته است، به نظر می‌رسد بازار سهام در نیمه دوم سال جاری این عقب ماندگی را جبران کند. در میان صنایع شرکت‌های سرمایه گذاری به دلیل P/Eهای پایین و مناسبی که دارند رشد خوبی داشته باشند و اگر شرکت‌های زیر مجموعه آنها هم رشد کنند، خود شرکت‌ها نیز سود می‌کنند و به نفعشان خواهد بود.
* بهزاد احمدی نسب؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهتر از سایر بازارهای موازی خواهد بود زیرا گزارشات ۶ ماهه تاثیرات خوبی بر آنها خواهد داشت، و برآیند هیجانی قیمت دلار به مرور کاهش می‌یابد و به ثبات می‌رسد که مجموع این اتفاقات اثر خوبی بر بازار سهام خواهند داشت، در میان صنایع نیز سیمان برتر از سایر صنایع خواهد بود.
* احسان عسکری؛ کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه بهتر از سایر بازارها است زیرا قیمت‌ها و P/Eها مناسب است و هم ریسک آنها تا حد زیادی پایین است و هیچ حبابی ندارد، همچنین سرمایه‌گذاری مولدی است و اشتغال را توسعه داده و منافع کشور را تضمین می‌کند از طرفی برای افرادی که به دنبال گین بالاتر از تورم هستند نیز بسیار مناسب است. در میان صنایع نیز صنعت سیمان کم ریسک است و بازدهی مناسبی هم دارد. باقی صنایع به تناسب اخبار می‌توانند رشد و بازدهی خوبی داشته باشند.
* احسان خاتونی، کارشناس بازار سرمایه: بهترین بازار بین بازارهای موازی، بازار سرمایه است، به این دلیل که عقب ماندگی زیادی دارد و به نظر می‌رسد در نیمه دوم سال دولت از سیاست‌های انقباضی و رکودی خارج شود و شاهد رشد بازار سرمایه و جبران عقب ماندگی آن باشیم. در میان صنایع نیز صنایع کوچک‌تر می‌توانند بهتر رشد کنند هرچند تمام بازار در شرایط یکسانی است. اما صنایع لاستیکی و کانی‌های فلزی برتر از سایرین به نظر می‌رسند.
* مرتضی افقه؛ اقتصاددان: طلا و ارز بهتر از سایر بازارهاست، زیرا در صورتی که شرایط سیاسی و تحریم و FATF و تنشی که در منطقه داریم رفع نشود، ارز و طلا برتر از سایر بازارها خواهند بود، زیرا در شرایطی که بی ثباتی وجود دارد و آینده مشخص نیست و ریسک سرمایه‌گذاری‌های مولد بالا است و احتمال افزایش تورم وجود دارد بهترین راه حفظ ارزش سرمایه‌های افراد است که به نظر می‌رسد با توجه به اتفاقات منطقه و تنش‌ها و ... طلا و ارز بهتر از سایر بازارها باشند، هر چند بورس هم می‌تواند مفید باشد اما همچنان پرریسک است و چندان قابل اتکا نیست. در چنین شرایطی سرمایه گذاری در صنایع چندان منطقی به نظر نمی‌رسد زیرا عدم ثبات اقتصادی، مدیریتی و قانونی فراوان است و در خارج نیز تحریم و تنش و ... وجود دارد. بنابراین بخش مولد، سودآور نیست مگر به صورت سرمایه‌گذاری در بورس.
* احسان ذاکرنیا، معاون سرمایه‌گذاری و توسعه گروه مالی کیمیا: نیمه دوم سال اگر اتفاق خاصی همچون توافق نیفتد، هم دلار حدود ۴۰ درصد جای رشد دارد و به تبع آن بازار سرمایه به دلیل خاصیت اهرمی که دارد رشد خواهد داشت. بنابراین بازار سرمایه بهترین بازار نیمه دوم سال است چرا که هم عقب مانده است و همچنین رفع برخی ابهامات ذاتی همچون نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که در ماه دوم و سوم سال جاری ترمز بازار را کشید که در حال حاضر با سیاست‌های اخیر برطرف شد اما هنوز بازار راه نیفتاده است زیرا هنوز نگران محرک اصلی یعنی نرخ دلار است که در صورت تحرک و با توجه به ارزش ذاتی دلار پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از قیمت حال حاضر باشد و اگر این حرکت انجام شود بازار سرمایه جامپ قابل توجهی خواهد داشت. در میان صنایع نیز صنایع دلاری برتر از سایرین هستند.
* علی علامه؛ سرمایه گذاری توسعه تجارت دانا سپیدار: بازار سرمایه بهتر از سایر بازارها خواهد بود زیرا از باقی بازارها عقب مانده است و با توجه به قیمت‌های جهانی و قیمت دلار، یعنی رشد دلاز از ۲۸۵۰۰ به ۳۸۵۰۰ تومان وضعیت شرکت‌ها و سودآوری آنها جذاب است، بنابراین بازار سرمایه با توجه به این مسائل و عقب ماندگی و قیمت پایینی که دارد امکان رشد بیشتری در نیمه دوم سال دارد در میان صنایع نیز صنایع پالایشی و بانک برتر از سایر بازارها هستند.
* سیروان امینی، کارشناس بازار سرمایه: با توجه به بازدهی‌هایی که بازار در ۶ ماه ابتدایی سال داشته است، به نظر می‌رسد که بازار سرمایه می‌تواند در نیمه دوم بازار مساعدتری برای سرمایه‌گذاری باشد و بعد از آن بازار مسکوکات، بازار ارز، خودرو و مسکن در آخر می‌توانند شرایط بهتری داشته باشند. درواقع بازار سرمایه به نسبت بازدهی که ۶ ماهه اول سال داشته از بازارهای دیگر کمی عقب‌تر بوده است، ضمن اینکه برخی از مولفه‌های تاثیرگذار در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران مانند بحث نرخ خوراک و نرخ تسعیر ارز نیز تغییراتی داشتند که روی شاخص و کلیت بازار تاثیرگذارند. به همین دلیل در بازار سرمایه خود را نشان می‌دهد و به تبع آن بازار مسکوکات ناشی از احتمال رکود جهانی، طلا را بالا می‌برد و سپس به تبع ارز، خودرو و در انتها هم بازار ملک و املاک مستغلات تاثیر می‌پذیرند خواهند کرد. همچنین با توجه به این تغییر که در بحث تعیین برخی متغیرهای اساسی مثل نرخ خوراک برای صنعت پالایشگاهی و پتروشیمی صنایع مادر و بالادستی و بحث نرخ ارزی که اتفاق افتاده به نظر می‌رسد صنعت پتروپالایشی می‌تواند صنعت پیشرو باشند.
* عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین: با توجه به اینکه بازارها در حال حاضر در رکود کاملی به سر می‌برند، احتمال اینکه جهشی با هم داشته باشند خیلی بالاست اما به نظر می‌رسد بازار فلزات گرانبها یعنی طلا در این بین بهتر باشد. با توجه به رشد شدید بازار کالاهای با دوام که ناشی از افزایش قیمت دلار در سال گذشته و ناشی از کمیابی که در کشور وجود داشت، بود به نظر می‌رسد این بازارها بیش از اندازه رشد تجربه کردند و احتمالا در نسبت‌های هم وزن جا مانده باشند. یعنی رشد بیش از اندازه تجربه کرده باشند. از طرفی شکستن رکورد نقدینگی که آمار آن به تازگی اعلام شد افزایش نرخ ارز و به تبع آن فلزات گرانبها را خواهیم داشت و این سیکل احتمالا از این بازارها شروع می‌شود و با توجه به آرامش تجاری و سیاسی شاید بازار سرمایه هم بتواند رشدی را تجربه کند. در بین صنایع هم به نظر می‌رسد صنایع پتروشیمی و صنایعی که تعرفه سنگینی روی صادرات آنها وضع نشده باشد، وضعیت خوبی خواهند داشت.
جمع بندی نظرات
در انتها با جمع بندی نظرات کارشناسان نمودارهایی به شرح زیر به دست آمد که طبق آن بیشترین آمار جهت سرمایه گذاری در بازارها به بازار سرمایه با ۷۳ درصد و پس از آن به صندوق‌های با درآمد ثابت با ۱۷ درصد تعلق گرفت؛ طلا و ارز نیز در رتبه‌های پایین تر قرار گرفتند.
در بین صنایع نیز پالایشگاه با ۲۶ درصد در رتبه اول و صنایع کوچک همچون غذا و دارو در رتبه دوم با ۱۷ درصد و بانک در رتبه سوم با ۱۲ درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.