دولت و بخش خصوصی در هفته‌های اخیر در صنایع انرژی‌بر از جمله سیمان و فولاد بر سر یک دوراهی سخت قرار گرفته‌اند؛ از یک طرف به دلیل کمبود گاز مصرفی دولت ناچار به سهمیه‌بندی گاز مصرفی بنگاه‌های تولیدی شده و از سوی دیگر استفاده از مازوت به دلیل قدرت بالای آلایندگی با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده است. جمع این دو موضوع در نهایت به افت تولید سیمان در هفته‌های اخیر منتهی شده که این امر قیمت این محصول را در بازار با افزایش روبه‌رو کرده و نکته جالب توجه این که نسبتی بین میزان کاهش تولید و افزایش قیمت در کارخانه‌های مختلف مشاهده می‌شود. این در حالی است که میزان مصرف گاز در کارخانه‌های سیما کشور در فصل زمستان به حدود یک چهارم رسیده و در صورت عدم استفاده از مازوت میزان تولید متوقف خواهد شد و این موضوع می‌تواند برای بازار خطرآفرین باشد.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان می‌گوید: کارخانه‌هایی که به شهرها نزدیکترند ناچارند از مازوت کمتری استفاده کنند و در نتیجه شرکت‌های بزرگ که سهم مهمی از بازار را نیز در اختیار دارند، تولید خود را کاهش داده‌اند. روزانه رقمی در حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار تن لااقل میزان تولید سیمان از کارخانجات مختلف کاهش تولید اتفاق می‌افتد که برای تنظیم بازار رقم بالایی است و در صورت استفاده از مازوت (به ازای هر تن ۱۰۰ لیتر) باید گفت روزی ۳ تا ۵ میلیون لیتر مازوت‌سوزی لازم است که عدد بالایی است. این اعداد جدا از شرکت‌های تولیدکننده سیمان در نقاط مختلف کشور مثلا در غرب است که با قطعی گاز و استفاده از مازوت روبه‌رو هستند. از سوی دیگر نقل و انتقال مازوت به عنوان یک ماده سنگین با این وضعیت ناوگان حمل و نقل کشور به چالش دوم برای فعالان این صنعت تبدیل شده است. هزینه جابجایی مازوت از تهران به استان‌های مختلف، هزینه‌های نگهداری، علی‌الحساب بودن قیمت مازوت و محاسبات بر مبنای قیمت‌های آتی همگی هزینه‌های تولید سیمان را در کارخانه‌های مختلف افزایش می‌دهد و همین موضوعات قیمت سیمان را در فصل سرما افزایش می‌دهد. در این بین انتشار آمارهای مصرف سیمان نیز از رشد ۱۰ درصدی مصرف حکایت دارد که بخشی از آن به دلیل قطعی برق در فصل تابستان رقم خورده است.
در این بین کارشناسان با اشاره به این که در سه ماهه پایانی سال تقاضا برای سیمان خود به خود کاهش می‌یابد، می‌گویند این موضوع اجازه نمی‌دهد کمبود جدی در بازار سیمان ایجاد شود، بنابراین با آن که میزان عرضه کاهش می‌یابد اما در تعادل با تقاضا قرار دارد و جای نگرانی نیست و تنها چیزی که باعث کنترل عرضه‌ها می‌گردد، جلوگیری از آلودگی در شهرهاست. هرچند آمارها حکایت از رشد قیمت دارد اما واقعیت آن است که در فصول سرما قدرت بازارهای خارج از بورس افزایش می‌یابد و این مساله باعث سفته‌بازی در این بازار می‌شود و کمبود کالا نیز تا حدی با همین موضوع در ارتباط است. در این بین برخی کارخانه‌های تولیدی عملیات تعمیر و راه‌اندازی واحدهای تولیدی را به این زمان موکول می‌کنند تا در نبود تولید، دستگاه‌ها را برای فصل بهار مناسب کنند که این مساله میزان تولید را برای شرکت‌های سیمانی و بازار کاهش می‌دهد.
نگاهی به وضعیت سهام این گروه نشان می‌دهد، شاخص قیمت گروه سیمان در یک سال گذشته ۲.۵ برابر شده و ارزش معاملات روزانه در این گروه در محدوده هزار میلیارد ریال در حرکت است. نمادهای سپاها، سجام، سفار، ساوه، سیلام، ساروج و... شاهد ورود پول حقیقی هستند و در مقابل سبزوا، ستران، سفارس، اردستان، سشرق، سفانو و... شاهد خروج پول حقیقی هستند. به‌رغم اینکه برجام تاثیر بسزایی در سهام گروه سیمان نداشت، تاثیر خروج آمریکا از برجام بر سهام گروه صنعت سیمان قابل توجه است. آمارها نشان می، دهند، سهام گروه سیمان پس از انتشار خبر خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ پس از مدت‌ها وارد روند صعودی شد و این روند با توجه به رخدادهای بعدی، دومین پیک صنعت سیمان را رقم زد.
صنعت سیمان در سال‌های اخیر تحت تاثیر موضوعات مختلفی قرار گرفته است که یکی از موضوعات خروج آمریکا از برجام بود. کارشناسان می‌گویند این موضوع تاثیر زیادی بر تولید به همراه نداشت اما در واقع این اتفاق ارزش سهام این گروه را در ابتدا به شدت افزایشی کرد. همزمان با رشد قیمت ارز در بازار، سیمان کالایی بود که از این موضوع اثر پذیرفت و گرانتر شد و در نتیجه بازار سهام نیز اثرات مثبتی را از این وضعیت پذیرفت. به عقیده فعالان صنعت سیمان آن چه به طور جدی برای صنعت مشکل زاست کمبود انرژی برای تولید است. تولیدکنندگان اغلب سوخت مورد نیاز خود را به روشی همراه با چالش تهیه می‌کنند و انتظار دارند که سوخت کافی و با قیمت مناسب در اختیار آنها قرار بگیرد و یا قیمت‌ها در قیمت تمام شده لحاظ شود اما انتقال محاسبات مازوت به حساب‌های سال آتی و با قیمت‌های جدید زیان هنگفتی را متوجه فعالان این صنعت می‌کند.
شماره ۵۲۸ هفته نامه اطلاعات بورس