نرخ ارز یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر بازار سرمایه است. تعداد زیادی از شرکتهای بازار سرمایه را شرکتهای بهاصطلاح دلار محور تشکیل میدهند و نرخ فروش محصولاتشان بر اساس نرخهای جهانی است و نرخ ارز تأثیر مستقیم در قیمت تولیدات و محصولات آنها دارد. همچنین تغییرات نرخ ارز به واسطه وجود برخی داراییهای شرکتها بر سود و زیان آنها اثر میگذارد. با توجه به نرخ دستوری ارز یا همان نرخ نیمایی، شرکتها موظفند قیمت پایه محصولات خود در بورس کالا را با نرخ ارز نیمایی درج کنند که این امر موجب میشود گاه اختلاف معناداری میان قیمتهای محصولات در بورس کالا و بازار آزاد به وجودآید و وجوه حاصل از صادرات تولیدات و محصولات خود را با این نرخ (نیمایی) تسعیر کنند.
افزایش فاصله بین ارز بازار آزاد و ارز نیمایی تأثیر مطلوبی بر بازار سرمایه نخواهد داشت و موجب میشود سرمایهگذاران بازارهای موازی با بازار سرمایه (بازار طلا و ارز) را به سرمایهگذاری در سهام شرکتهای بورسی ترجیح دهند زیرا با توجه به ماهیت دستوری نرخ ارز نیما، قیمت محصولات افزایشی متناسب با افزایش قیمت ارز نداشته و سود حاصل از تسعیر نیز افزایشی نخواهد داشت و این دو موضوع بهصورت مستقیم بر سود هر سهم شرکت تأثیرگذار خواهند بود و بازده مورد انتظار سرمایهگذاران را پوشش نمیدهد. با بررسیهای انجام شده توسط تحلیلگران فعال در بازار سرمایه، فاصله نرخ دلار از ۴۱۰.۰۰۰ تا ۴۸۰.۰۰۰ ریالی نیمایی باعث عدم النفع حدود ۱۸۳ هزار میلیارد تومانی برای صنایع بورسی میشود و رانت داران سود حاصل از این اختلاف را به جیب خواهند زد و عدم اعتماد سرمایهگذاران خرد به بازار سرمایه را بهدنبال خواهد داشت همچنین برخی از شرکتهای بورسی مواد اولیه خود را با نرخ ارز آزاد خریداری میکنند اما مجبورند درآمد حاصل از فروش را با نرخ دستوری نیمایی محاسبه کنند که موجب کاهش حاشیه سود شرکتها شده و این موضوع مستقیماً به زیان سهامداران است.
با نزدیک شدن نرخ ارز نیمایی به نرخ بازار آزاد، درآمد حاصل از فروش شرکتها و حاشیه سود آنها افزایشیافته و شرکتها گزارشهای فعالیت مطلوبتری را ارائه خواهند داد و این موضوع به شرکتها کمک میکند تا ارز را با نرخ بالاتری تسعیر کنند.
- سید جواد درواری - کارشناس بازار سرمایه