فاصله قیمتی دلار نیمایی و دلار آزاد نه تنها به بازار سرمایه بلکه به اقتصاد صدمه میزند، بازار سرمایه جزئی از اقتصاد است. در سیاستهای اقتصادی یکسری تناقض وجود دارد خصوصا در بانک مرکزی. فرزین به صراحت از اینکه قیمت دلار آزاد را قبول ندارد و آن را جعلی خطاب می کند درصورتی که بعضی از صنایع معامله کوتاژ دارند و بعضیها نه؟ ثانیا مگر معامله کوتاژ همان نرخ غیررسمی نیست؟ بانک مرکزی دارد قبول میکند که در صنعت کوتاژ معامله کند درصورتی که با تایید بانک مرکزی معامله صورت میگیرد، اگر کسی ادعا کند که نرخ غیررسمی چنین و چنان است ادعای اشتباهی کرده. نکته بعدی زمانی که بانک مرکزی داراییهای خود ازجمله شمش و طلا را با نرخ دلار آزاد میفروشد پس چگونه دلار آزاد را غیررسمی اعلام می کند؟ چرا؟ بانک مرکزی اگر راست میگوید طلا و شمس خود را با دلار نیمایی بفروشد.
شرکتهایی که زور شما به آنها میرسد میگویید باید به نیما ۴۰ هزار تومانی بدهید، پای داراییهای خود بانک مرکزی که میرسد میگوید نه با ۴۰ هزار تومان نمیدهم، اگر با ۴۰ هزار تومان بدهم رانت و ارزانفروشی است. پس کسی که چنین اعتقادی دارد یعنی دارد از صادرکننده، منافعی را میگیرد و به شکل رانت در اختیار واردکننده قرار میدهد و اساسا به همین خاطر است که ما طی این مدت دچار یک اضمحلال اقتصادی شدهایم.
راهکار افزایش نرخ نیما به نزدیکی نرخ بازار آزاد، جمع کردن بقیه نرخهاست. شما الان کلی نرخ دارید که باید جمع شوند. ما ۷ تا نرخ رسمی و یک نرخ غیررسمی داریم که باید جمع شود. تا کی میخواهد ادامه پیدا کند؟ همین هم اگر افزایش پیدا کند باعث کاهش نرخ بازار آزاد میشود، چرا؟ چون عمق بازار نیما و میزان معامله کردن در آن افزایش پیدا میکند. زمانی که معامله افزایش پیدا کند طبعا باعث کاهش قیمت در بازار آزاد میشود. چون آن فاصله قیمتی برای کسی که ارز خود را وارد کشور نکند وجود ندارد.
به محض اینکه دلار نیما در بازار سرمایه افزایش پیدا کند، تولیدکننده دچار ضرر و زیان میشود. کالایی که تولیدکننده تولید میکند در بازار آزاد مثل خودروسازی با نرخ آزاد فروخته میشود و گیر یک مشت دلال میآید، ولی به خود شرکت چیزی نمیرسد. ما میگوییم این باید برداشته شود، به محض اینکه این برداشته شود منافع به شدت زیادی برای شرکتها به وجود میآید. اگر تولیدکننده متوجه شود که دولت دیگر نمیخواهد یا نمیتواند به مایملک او دستاندازی کند طبعا به بازاری که آن را برای خود مامن یا جایگاهی برای معامله و سودکردن بوده است برمیگردد.
- احمد جانجان - کارشناس سرمایه
- شماره ۵۴۰ هفته نامه اطلاعات بورس